0 محصولات
نمایش سبد خرید
گامی بزرگ در جهت ارتقاء بهداشت سطح دهان و دندان با شعار «پیشگیری بهتر از درمان»
دکتر عاطفه کرمی‌پور
عضو کمیته فرهنگی و نیکوکاری انجمن دندانپزشکی ایران
از آنجا که آینده یک جامعه به دست نوجوانان و جوانان هر کشور شکل می‌گیرد سرمایه گذاری دراین راه از نظر جسمی – روانی و آموزشی می‌تواند جامعه‌ای سالم بسازد. چرا که عقل سالم در بدن سالم است. هدف از این مقاله اهمیت به بهداشت دهان و دندان رساندن میزان پوسیدگی به پایین‌ترین حد ممکن ومتعاقبا کاهش آسیب‌های دندانی در کودکان ونوجوانان می‌باشد.
از اینرو کمیته نیکوکاری وابسته به انجمن دندانپزشکی ایران به نیت محقق کردن این امربر آن شده است بر پایه شعار پیشگیری بهتر از درمان به مقایسه تطبیقی راهکارهای درست اجرای این برنامه در ایران ویکی از کشورهای اروپایی-اسکاندیناوی (نروژ) بپردازد تا با به کار گیری وعمل به آن درکشور گامی بزرگ در جهت ارتقاء سطح بهداشت دهان ودندان درکودکان و نوجوانان برداشته شود. خلاصه آنچه در این کشور اجرا می‌شود را مرور می‌کنیم:
کودکان از بدو تولد تا سه سالگی تحت نظارت ایستگاههای سلامتی (کلینیکهای کنترل مادر وکودک) می‌باشند. وظیفه این ایستگاه‌ها کنترل وضعیت سلامت مادر وفرزند می‌باشد. ضمنا همزمان با رویش اولین دندان شیری (حدود شش ماهگی) آ موزشهایی در زمینه نحوه درست تمییز کردن دندانهای شیری ئ همجنین عدم استفاده از شیشه شیردر ساعات خاص (شب‌ها) به مادران ارائه می‌شود.
اولین ملاقات دندانپزشکی در سن سه سالگی (تقویمی) می‌باشد. کلیه کلینیکهای دندانپزشکی دولتی مجهز به برنامه کامپیوتری خاص هستند که دسترسی به اداره ثبت احوال استان (شهر-منطقه) مربوطه را دارد. اسامی کودکان سه ساله به همراه آدرس ومشخصات والدین یا قیمین از طریق برنامه کامپیوتری در لیست کلینیکهای دندانپزشکی ثبت می‌شود وکارت وقت که شامل روز وساعات ملاقات –نام وآدرس کلینیک ودندانپزشک ملاقات کننده و… می‌باشد به آدرس پستی والدین یا قیمین فرستاده می‌شود.
این ملاقات می‌تواند توسط دندانپزشک یا پرستاران دندان انجام گیرد. معمولا درکلینیکهای بزرگ پرستاران دندان این مسئولیت را انجام می‌دهند. اولین ملاقات به منظور آشنایی کودک با محیط دندانپزشکی می‌باشد که توام با نشان دادن عکس‌ها یا بروشورهایی در خصوص نحوه صحیح مسواک زدن وبهداشت دهان و دندان وتغذیه صحیح می‌باشد. سپس در صورت لزوم دندانهای کودک نیزدر همان جلسه معاینه می‌شود. بعد از هر ملاقات جوابزی به منظور تشویق به کودک اهدا می‌شود تا اولین تجربه دندانپزشکی برایش خوشایند باشد. ری-کال بر اساس نیاز بیمار تعیین می‌شود که معمولا بین شش ماه- یک سال- یکسال و نیم تا حداکثردو سال می‌باشد.
از سن شش سالگی به بعد در کلینیکهای بزرگ کودکان توسط دندانپزشک معاینه می‌شوند. علاوه بر ان از لحاظ آماری در سن پنج سالگی دوازده سالگی و هجده سالگی نیز حتما باید معاینه شوند.
معاینه شامل:
۱. معاینه دندان‌ها با سوند و آینه
۲. آموزش صحیح بهداشت دهان ودندان وتغذیه سالم (خصوصا مصرف مواد قندی کمتر) تاکید می‌شود. آموزش صحیح مسواک زدن دو بار در روز (صبح وشام) به همراه خمیر دندان حاوی فلوراید که تحت نظارت والدین یا قیمین طفل باید صورت گیرد وحتی تاکید شده که یک وعده را والدین برای کودک زیر ده سال مسواک بزنند.
۳-درمانهای پیشگیری شامل: فیشور سیلنت -برداشتن پلاک (دستی یا ماشینی) وفلوراید تراپی بر حسب نیاز.
۴-ارزیابی جهت نیاز به ارتودنسی یا احتمالا کشیدن دندانهای شیری همچنین بررسی دندانهای نیش دایمی (نه تا یازده سالگی). درصورت نیاز به ارتودنسی وظیفه دندانپزشک است که مریض را ارجاع دهد.
کلیه خدمات دندانپزشکی تا هجده سالگی (تقویمی) رایگان می‌باشد. تنها درمانهای ارتودنسیست که والدین باید مقداری از هزینه درمان را پرداخت کنند بر حسب میزان مشکل دندانی یا فکی. به این صورت که هرچه مشکل دندانی یا فکی پیچیده‌تر باشد هزینه پرداختی کمتر می‌باشد واگر در خانواده‌ای بیش از یک فرزند نیاز به درمان ارتودنسی داشته باشد تخفیف بیشتری تعلق می‌گیرد.
تمامی خدمات انجام شده در پرونده کامپیوتری بیمار ثبت می‌شود.
این پرونده شامل:
۱- مشخصات فردی – نام ونام خانوادگی بیمار- آدرس محل سکونت-نام ونام خانوادگی والدین –قیم -شماره تلفن (ترجیحا همراه) –
۲-وضعیت سلامت عمومی بیمار
۳- پرونده دندانی بیمار (تعداد دندانهای شیری ودائمی) درمانهای قبلی و فعلی و….
خدمات دیگر کلینیکهای دندانپزشکی به شرح زیر می‌باشد:
۱- ملاقات کادر بهداشتی در ایستگاههای سلامتی تحت پوشش منطقه (یکباردر سال) معمولا با پرستارانی که مسئول کنترل سلامت مادر وفرزند هستند صحبت شده واسلاید‌هایی دررابطه با اهمیت دندانهای شیری تاکید بر تغذیه صحیح وتغذیه باشیر همچنین اهمیت فلوراید و…. نشان داده می‌شود.
۲- ملاقات والدین کودکان (شش ساله) کلاس اولی. این دیدار با نشان دادن فیلم به همراه یا دآوری اهمیت دندانهای شیری -تغذیه صحیح-مسواک زدن تحت نظارت والدین و آموزش درست آن.
۳- ملاقات دانش آموزان کلاس هشتمی (بین سیزده تا چهارده سال) آموزش بهداشت دهان ودندان نشان دادن اسلاید که شامل تاثیر مخرب نوشیدنی‌های مضر (نوشابه و….) آبمیوه‌های ترش بر پوسیدگی دندان وسایش شیمیایی آن‌ها -اثرات سیگار ودیگر مواد مخدر بر دندان‌ها. همچنین اهمیت آب به عنوا ن نوشیدنی مورد نیاز بدن ونقش شستشو دهندگی آن به خصوص بعد از مصرف شیرینیجات تاکید می‌شود.
به طور خلاصه سه عامل اصلی در کاهش پوسیدگیهای دندانی در این کشور عبارتند از:
۱-آگاهی والدین از طریق آموزش هدفمند ومداوم بهداشت دهان و دندان.
۲-خدمات رایگان دندانپزشکی وپیگیریهای مرتب توسط ایستگاههای سلامت و مراکز درمانی دولتی بدون توجه به وضعیت خانوادگی وطبقه اجتمایی والدین یا قیمین
۳-استفاده از فلوراید (فلوراید در قرص –دهان شویه-آدامس و… موجود می‌باشد که در اکثر فروشگاه‌ها یافت می‌شود. برای خرید آن نیاز به نسخه نیست و همه می‌توانند آن را تهیه کنند.)
از آنجایی که آب آشامیدنی نروژ مقدار کمتری در مقایسه با کشورهای دیگر فلوراید دارد اکثر مردم فکر می‌کنند نیاز به فلوراید اضافی دارند. در واقع استفاده از فلئراید یکی از عوامل مهم کاهش پوسیدگی می‌باشد. (به خصوص در ده سال اخیر)
به طور خلاصه متخصصین دهان ودندان در این کشور معتقدند دو بار مسواک در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید برای افرادی که پوسیدگی فعال ندارندومصرف شیرینی وتنقلات چسبنده در آن‌ها نیز کم می‌باشد برای پیشگیری از پوسیدگی کافی می‌باشد.
امیدواریم با یاری پروردگار و حمایت خیرین بلند همت بتوانیم این طرح جامع را به مرحله اجرا درآورده و شاهد کاهش میزان پوسیدگی در میان کودکان و نوجوانان کشور ایران در آینده نزدیک باشیم.
خدا را بر آن بنده بخشایش است که خلق از وجودش در آسایش است
کسی نیک بیند به هر دو جهان که نیکی رساند به خلق خدای
منبع:
0