نقش ممنوعیت آدامس جویدن در توسعه سنگاپور!
لی کوان یو روز دوشنبه در سن ۹۱ سالگی برای همیشه با مردم سنگاپور خداحافظی کرد. دلیل شهرت او تبدیل سنگاپور از یک بندرگاه کوچک به قطب تجارت جهانی است. لی کوان یو خواسته دیگری نیز داشت. حفظ پاکیزگی و رفتار خوب سنگاپوریها که برای او به شکل نمادین در ممنوعیت آدامس خلاصه میشد.
اما به واقع چه چیزی در آدامس بود که او را تا این اندازه از آدامس متنفر کرده بود؟
روزنامهنگاران خارجی برای مدتی پس از اجرای طرح ممنوعیت آدامس در سال ۱۹۹۲ در این باره زیاد صحبت میکردند.
پلِیت در کتاب «غولهای آسیا: گفتگو با لی کوان یو» مینویسد:
«من به عنوان یک مقالهنویس سالها سعی کردم پرده از راز معمای آدامس برچینم. اما یک نکته را به خوبی درک کردم. در سنگاپور همه تمایل دارند که به این قانون پایبند باشند. زیرا مقامات سنگاپوری بر این باورند که خدشهدار شدن این قانون، یورشی به اشتیاقِ به تکامل سنگاپور است. در واقع، این کار بر خلاف اندیشههای آرمانشهرِ سنگاپور است. برچیدن این قانون کارهای پیشین را خراب میکرد. این عادت بد (جویدن تف کردن و چسباندن آن به در و دیوار) که در دوران قدیم سنگاپور رایج بوده از نظر لی کوان یو و تیمش، مانع پیشرفت سنگاپور بوده است. مسیر حرکت به آرمانشهر نیز مشخص بود: ممنوعیت آدامس.»
این ممنوعیت همچنان یکی از جنبههای متداول زندگی در سنگاپور است. البته قوانین مشابه دیگری نیز وجود دارد. قوانین جدی ضد زباله ریختن، دیوارنوشته (گرافیتی)، آب دهان پرت کردن و تمیز کردن بینی در فضای عمومی و قوانین مرتبط با راه رفتن با بیتوجهی از وسط خیابان همگی از قوانین متداول کشور سنگاپور است. البته قانون مشابه دیگری نیز وجود دارد. در قانون آمده که کسی حق ندارد در جایی غیر از دستشویی ادرار کند؛ حتی اگر دستشویی عمومی هم باشد، شخص قانونا موظف است که آبشویه توالت را بکشد! سنگاپور زمانی که در سال ۱۹۶۵ استقلال یافت، کشوری کوچک با منابع محدود بود. بنابراین، لی به عنوان اولی رئیسجمهور سنگاپور «طرح بقا» را پایهریزی کرد. هدف این برنامه این بود که سنگاپور را به یک «واحهٔ جهان اولی در منطقهای جهانسومی» تبدیل کند.
طولی نکشید که سنگاپور از نظر تمیزی، چمن کوتاه شده و سیستم حملونقل موثر از کشورهای توسعهیافته جلو زد. لی دانشآموختهٔ دانشگاه کمبریج بود و به نظر میرسید به دنبال کمالگرایی در توسعه سنگاپور است.
«مصرف آدامس» امروزه در سنگاپور از نظر قانونی مشکلی ندارد. هر کس میتواند برای مصرف شخصی خود، مقدار محدودی را به داخل کشور بیاورد. در نتیجه توافق تجارت آزاد آمریکا و سنگاپور، به داروسازان و دندانپزشکان از سال ۲۰۰۴ اجازه داده شد تا آدامس «درمانی» را همراه با نسخه پزشکی به مشتریان بفروشند. این قانون شامل آدامس استاندارد بدون قند است.
با این حال، اگر آدامس را به عنوان زباله از دهان به بیرون پرتاب کنید، جریمهای سنگین در انتظار شما خواهد بود.
یوجینتان استادیار حقوق دانشگاه مدیریت سنگاپور میگوید: «علیرغم تغییرات قانونی در سال ۲۰۰۴، هنوز هم اگر کسی در سنگاپور آدامس در دهانش باشد به سختی تحت فشار قرار خواهد گرفت. پیادهرو بدون جای آدامس، خیلی زیباتر است.»
منبع:دندانه