0 محصولات
نمایش سبد خرید
چرا مسواک می‌زنیم اما باز هم دندانمان می‌پوسد؟
رابطه جنس دندان با شیوع پوسیدگی
گفتگو با دکتر فرزاد نظری، متخصص بیماری‌های دهان فک و صورت
پوسیدگی دندان یکی از مشکلات شایع جوامع بشری است. درباره علت‌های پوسیدگی دندان همیشه چند سوال کلیشه‌ای در ذهن افراد هست: چرا علی‌رغم اینکه هر روز مسواک می‌زنم باز هم دندانم دچار پوسیدگی می‌شود؟ اما کسانی هستند که بی‌هیچ مراقبتی، دندان‌های کاملا سالم دارند؟ چرا دندان مادران در دوران بارداری و شیردهی دچار پوسیدگی می‌شود؟ و… پاسخ ساده‌انگارانه‌ای که همه برای پرسش‌هایی از این دست دارند مشابه است: مشکل از «جنس» دندان است!
اما این ادعا تا چه حد صحیت است؟ آیا ریشه تمام مشکلات دندانی را می‌توان در جنس دندان و وراثت دانست؟ دکتر فرزاد نظری متخصص بیماری‌های دهان فک و صورت، به تمام پرسش‌هایی از این دست با زبانی ساده پاسخ می‌دهد.
دندانه: آقای دکتر! مهم‌ترین دلیل پوسیدگی دندان چیست؟
دلایل متعددی برای پوسیدگی دندان وجود دارد اما رایج‌ترین و شایع‌ترین دلیل، رعایت نکردن بهداشت دندان یا حتی دهان است. همچنین پوسیدگی دندان به نوع رژیم غذایی و تعداد دفعات مسواک زدن و کشیدن نخ دندان هم بستگی دارد که همگی این موارد در ماهیت به عدم رعایت بهداشت باز می‌گردد.
دندانه: دندان برخی از افراد علی رغم رسیدگی فراوان خیلی زود دچار پوسیدگی می‌شود؛ به طوری که گلایه می‌کنند مراجعه همیشگی به دندانپزشکی دارند. دلیل آن چیست؟
گاه افرادی به دندان‌پزشک مراجعه می‌کنند که ممکن است روزانه و به تعداد سه بار در روز مسواک بزنند؛ اما باز هم دندان‌های پوسیده‌ای داشته باشند. نکته اینجاست که نحوه استفاده از مسواک هم شرط مهمی برای بهداشت دندان است. گاهی یک بار مسواک زدن در روز به شیوه صحیح و در مدت زمان مناسب و طولانی، بهتر از سه بار مسواک زدن در روز به صورت اشتباه است. همچنین در کنار مسواک، استفاده از نخ دندان نباید فراموش شود؛ زیرا نخ دندان مکمل بهداشت دندان با مسواک است. به طور کلی زمانی که یک فرد با حوصله روزانه به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه برای مسواک زدن وقت صرف کند و نخ دندان بکشد، دندان‌هایی سالم و تمیز خواهد داشت.
دندانه: آیا واقعا جنس دندان افراد مختلف با هم تفاوت دارد؟ آیا فاکتوری به نام جنس دندان در میزان شیوع پوسیدگی دندان موثر است؟
خیر جنس دندان همه افراد با هم برابر است. فقط ساختار شیمیایی دندان در افراد، مختلف است.
با کمی دقت در بیمارانی که به دندان‌پزشک مراجعه می‌کنند این پیش‌بینی که چون مادر یا پدرم دندان‌هایی مانند من داشتند و یا چون آب مسافرت به آن تماس داشته، باعث پوسیدگی شده است در حالی که همانگونه که گفته شد جنس دندان تمام افراد به طور کلی یکی است و نمی‌توان ارث را موثر دانست. البته در علم پزشکی گزینه‌ای مانند ارث روی دندان تاثیر می‌گذارد اما درصد تاثیرگذاری آن بسیار محدود و پایین بوده و دلیل رایج آن به عدم رعایت بهداشت مربوط می‌شود. عده‌ای از افراد جامعه پوسیدگی دندان‌هایشان را ناشی از بد بودن جنس آن‌ها می‌دانند. این گروه معتقدند که دندان‌هایشان گچی است و نظافت آن‌ها را بیهوده می‌دانند. بررسی دندان‌های این افراد نشان می‌دهد که جنس دندانشان تفاوت چندانی با سایر افراد ندارد و در واقع علت خرابی دندان‌های این گروه عدم آگاهی و یا رعایت نکردن نکات بهداشتی، تغذیه‌ای و درمانی است.
از سوی دیگر تحقیقات دانشمندان نشان داده است که کمی یا زیادی مواد معدنی دندان در شروع پوسیدگی آن‌ها تأثیر چندانی ندارد. همچنین این دو عامل در پوسیده شدن دندان‌ها، آن گونه که این گروه می‌پندارند نقش تعیین کننده‌ای ندارند.
چرا مسواک می‌زنیم اما باز هم دندانمان می‌پوسد؟
دندانه: چه فاکتورهایی در جنس دندان موثر است؟
به طور کلی می‌توان گفت جنس دندان در همه افراد ثابت بوده و عواملی مانند ژنتیک یا تغذیه دوران کودکی از عواملی است که بر خرابی یا پوسیدگی دندان‌ها اثر می‌گذارد.
دندانه: بسیاری از خانم‌ها ادعا می‌کنند در دوران بارداری یا شیردهی دچار پوسیدگی شدید دندانی شده‌اند. چنین ادعایی تا چه حد درست است؟ آیا بارداری و شیردهی باعث تخریب ساختار دندان می‌شود؟
ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که بر خلاف تصور بسیاری از خانم‌ها، انجام درمان‌های دندانپزشکی در طول دوران بارداری و شیردهی برای کودک آن‌ها هیچ خطری ندارد، اگرچه در مورد نوع درمان و زمان انجام آن‌ها، اولویت‌ها و الزاماتی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کرد. اما در پاسخ به این سوال که چرا برخی از خانم‌ها به پوسیدگی دندان در این دوران به خصوص مبتلا می‌شوند، باید گفت زمانی که مادران جوان به دلیل دغدغه‌های تازه‌ای که در جریان زندگی مشمول آن شده‌اند، از انجام بسیاری از وظایف روزانه خود، نظیر مسواک زدن و شست‌وشوی دهان، غفلت می‌ورزند باعث می‌شود دندان‌های پوسیده‌ای داشته باشند. همچنین رژیم غذایی این افراد در دوران شیردهی هم بر روی دندان‌هایشان اثرگذار است.
دندانه: عده‌ای از خانم‌ها بر این باورند که پوسیدگی دندان آن‌ها ممکن است شیردهی آن‌ها به نوزاد بر دندان‌های نوزاد هم تاثیر گذارد. آیا این باور را تایید می‌کنید؟
خانم‌های باردار یا شیرده باید بدانند که جنین از استخوان و کلسیم بدن آن‌ها تغذیه می‌کند و وقتی دندان شکل می‌گیرد دیگر تحت هیچ شرایطی غیرقابل تغییر نیست.
دندانه: اینکه افرادی علی رغم کمترین رسیدگی به سلامت دهان، دندان‌هایی کاملا سالم و بدون پوسیدگی دارند به چه دلیل است؟
این مساله به ژنتیک افراد مربوط می‌شود زیرا افرادی که دندان‌هایی با فاصله دارند باعث تجمع و ماندن غذای کمتری پای دندان‌هایشان می‌شود و این افراد حتی با مسواکی به سادگی مواد غذایی را از دندان‌هایشان پاک می‌کنند. اما این مساله برای افرادی که دچار پوسیدگی می‌شوند، به دندان‌های به هم چسبیده و بدون فضای خالی مربوط می‌شود.
دندانه: آیا ریسک پوسیدگی دندان نوزادی که شیر مادر می‌خورد یا شیر خشک و شیر گاو متفاوت است؟
شیر مادر قند بیشتری نسبت به شیر خشک یا شیر گاو دارد و به طور طبیعی قند و هر گونه شیرینی برای دندان نوزاد منجر به پوسیدگی می‌شود اما این به معنای منفی و مضر بودن شیر مادر نیست زیرا محتوای مواد این شیر به قدری غنی است که مقداری از آن می‌تواند تمام کلسیم و انرژی یک نوزاد را در کنار سیستم ایمنی بدن وی، تامین کند. مادرانی که به نوزاد از شیر خودشان می‌دهند می‌توانند پس از شیردهی با استفاده از یک گاز یا دستمال مرطوب دندان نوزاد را پاک کنند. با بزرگ‌تر شدن نوزاد امکان استفاده از مسواک انگشتی برای پاک کردن دندان‌ها وجود دارد و در ادامه با استفاده از روش‌های پیشگیرانه مانند فلورایدتراپی و فیشورسیلانت امکان کاستن از ریسک پوسیدگی دندانی کودکان وجود دارد.
دندانه: آیا دندان‌های شیری خراب و پوسیده روی آینده دندان‌های دائمی اثر می‌گذارند؟
این امر نیز به شدت پوسیدگی بستگی دارد به این معنا که اگر شدت پوسیدگی خیلی شدید باشد و به عفونت تبدیل شده و روی جوانه دندان تاثیر بگذارد، روی دندان‌های دائمی تاثیر می‌گذارند. در غیر این صورت پوسیدگی سطحی را می‌توان درمان کرد تا از صحت و سلامت دندان‌های آتی و دائمی اطمینان حاصل کرد.
منبع:دندانه
0