تهدید خاموش در دستان شما!

 

درباره آلرژی‌های پوستی نسبت به لاتکس و خطرات آن‌ها

امروزه برای همه درمانگران واضح و مبرهن است که دستکش خط مقدم مصونیت آن‌ها از ابتلا به بیماری‌های ویروسی است، اما جالب است بدانید استفاده از دستکش‌ تا میانه دهه ۱۹۸۰ میلادی که ایدز در دنیا اپیدمی شد، در بین طبیبان چندان مرسوم نبود و از آن زمان بود که اصطلاح احتیاط عمومی (universal precaution) در دنیا پدید آمد. در آن دوره، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) اعلام کرد که احتمال آلودگی به ویروس اچ‌آی‌وی، هپاتیت B و سایر عوامل بیماری‌زا در خون و مایعات بدن همه بیماران وجود دارد و بنابراین، پزشکان باید در برابر خون، غشاء مخاطی و لایه‌های زیرین پوست بیمار محافظت شوند، اما افزایش روزافزون مصرف دستکش‌های لاتکس به خصوص بین دندان‌پزشکان باعث پدید آمدن عوارض جنبی، آن هم نه فقط برای ‌دندان‌پزشک، بلکه برای بیمار شد. البته باید گفت امروزه این عوارض به طور چشم‌گیری با تولید دستکش‌های لاتکس بدون پودر و سنتتیک و ممانعت سازمان غذا و داروی آمریکا از استفاده از دستکش‌های پودری در سال ۲۰۱۶ کاهش یافته است، اما با توجه به اینکه لاتکس به جز دستکش، در برخی دیگر از اقلام دندان‌پزشکی مانند رابر کاپ و رابر دم هم وجود دارد، باز هم ممکن است در مواردی دندان‌پزشک یا بیمار نسبت به آن دچار آلرژی شوند که اگرچه این موارد اندک هستند، اما ممکن است جدی و خطرناک باشند.

انواع آلرژی‌ها نسبت به لاتکس
حساسیت نسبت به لاتکس، بعد از تماس مکرر پوست با آن پدیدار می‌شود. در این حالت، غشاء میانی پوست یا غشاء مخاطی، پروتئین‌های لاتکس را جذب می‌کند و سیستم ایمنی بدن برای مقابله با این پروتئین‌های آنتی‌ژنیک، پادتن می‌سازد و موجب بروز واکنش‌هایی در پوست می‌شود. حال انواع این واکنش‌ها به این شرح هستند:

واکنش سریع نوع ۱
آلرژی نوع ۱ نسبت به رزین طبیعی لاتکس (NRL) یکی از جدی‌ترین انواع حساسیت‌ها نسبت به این ماده است، چرا که این حساسیت می‌تواند منجر به واکنش‌های سریع و مادام‌العمر بدن مانند شوک آنافیلاکتیک نسبت به برخی مواد شود. در NRL، بدن به سرعت پس از تماس با لاتکس واکنش نشان می‌دهد و علائم حساسیت بین ۵ تا ۳۰ دقیقه پس از تماس اولیه پوست با لاتکس گسترش می‌یابند. برخی از علائم رایج این حساسیت، شامل التهاب، قرمزی، سوزش و خارش پوست هستند.

واکنش مؤخر نوع ۴: Allergic contact dermatitis) ACD)
این نوع آلرژی که درماتیت تماسی نامیده می‌شود، واکنش پوست نسبت به بقایای دستکش لاتکس است. در این نوع آلرژی، پوست با تأخیری ۶ تا ۴۸ ساعته نسبت به تماس اولیه با لاتکس از خود واکنش نشان می‌دهد و ممکن است علائم آن تا ۴ روز باقی بمانند. برخی از علائم رایج این نوع حساسیت شامل قرمزی، ورم، خشکی، ترک‌خوردگی، خارش، سوزش پوست است که در مواردی ممکن است با ترشحاتی همراه باشند. گفتنی است این علائم ممکن است از سطحی از پوست که با لاتکس تماس پیدا کرده، به سایر قسمت‌های پوست هم اشاعه پیدا کنند.

درماتیت تماسی ملتهب شونده (ICD)
ICD شایع‌ترین و کم‌خطرترین نوع آلرژی نسبت به لاتکس است که سیستم ایمنی بدن در بروز آن دخالتی ندارد و خودداری از تماس پوست با لاتکس، آن را از بین می‌برد. علائم شایع این آلرژی عبارت از خارش بیش از حد برخی نقاط دست همراه با ترک و زخم، خشکی و تورم دست‌ها، قرمزی، ترک‌خوردگی و پوسته پوسته شدن است.

 

برای مصونیت از حساسیت نسبت به لاتکس چه باید کرد؟
واضح است که قدم اول برای از بین بردن احتمال ابتلا به این آلرژی‌ها، آگاهی نسبت به دلایل آن‌ها است و موضوع دیگر این است که همان‌طور که ذکر شد، لاتکس تنها در دستکش‌ها استفاده نمی‌شود، بلکه کاپ پیشگیری دندان‌پزشکی و سد لاستیکی هم دارای این ماده هستند. بنابراین دندان‌پزشک باید این مسئولیت را بپذیرد که با آگاه کردن دستیاران و کارکنان مطب از مضرات استفاده از لاتکس، آن‌ها را از ابتلا به آلرژی‌هایی که بعضاً ممکن است بسیار تهدید کننده باشند مصون دارد.

 

منبع:دندانه