چند نکته کاربردی درباره لمینیت
رازهای یک لبخند پایدار
دکتر پرهام پدرام
دانشجوی PhD زیست مواد دندانی
در دندانپزشکی دو نوع سیستم برای اتصال ترمیمهای لابراتواری به دندان وجود دارد؛ سیستم لوتینگ که در ترمیمهای داراى ریتنشن مانند روکشها استفاده میشود و سیستم ادهزیو که در ترمیمهای پارشیال (Partial Coverage) مثل اینله، انله و لمینیتها استفاده میشود.
مواد مورد استفاده در نوع لوتینگ شامل سمانهاى رزینی یا غیر رزینی مانند زینک فسفات، زینک پلیکربوکسیلات، گلسآینومر و… هستند که فضای بین روکش و دندان تراش خورده را پر میکنند.
نکته قابل توجه در «لوتینگ سمانهای رزینی» اینست که باید از نوع سلف و یا دوال کیور باشند، چراکه از بیشتر روکشهای دارای ریتنشن مانند زیرکونیا یا فلز- سرامیکی نور عبور نمیکند.
در ترمیمهای پارشیال که نیازمند ادهزیو هستند باید تنها از سمانهای رزینی استفاده کرد. در این موارد میتوان از نوع دوال کیور یا لایت کیور بهره برد.
روش باند لمینیت سرامیکی
سرامیکها به طور کلی به سه دستهٔ سرامیکهای فلدسپاتیک، گلس سرامیکها مانند IPS Empress (کریستال لوسایت) و press E. max (کریستال لیتیوم دیسیلیکات) و سرامیکهای با کورهای تقویت شده، که شامل کریستالهای آلومینا و زیرکونیا میباشند، تقسیم میشوند.
سرامیکهای با کورهای تقویت شده غیر قابل اچ هستند؛ لذا معمولا «نمیتوان» از این نوع سرامیکها در مواردى که نیازمند سیستم ادهزیو هستند، یعنی ترمیمهای پارشیال، استفاده کرد. البته در سالهای اخیر با معرفی سمانهای رزینی امکان ایجاد باند قابل قبول بین این دسته از سرامیکها و سمانهای رزینی فراهم شده است.
چسبندگی در رزینها با تشکیل حفرات ریزی روی سطوح که باعث گیر میکرومکانیکال میشوند انجام میپذیرد. این حفرات توسط اچ کردن سطح مینا از یک سو و سطح لمینیت در سوی دیگر ایجاد میشوند.
سرامیکهای قابل اچ را با اسید هیدرو فلوئوریک اچ میکنیم، سپس با استفاده از مایع سایلن سطح آن باند شیمیایی با رزین ایجاد میکند. فراموش نکنیم که سرامیک ماده هیدروفیل بوده و رزینها هیدروفوب، به همین دلیل استفاده از سایلن به عنوان (Coupling agent) که شامل یک سر آبدوست و یک سر آبگریز است ضروریست.
نکته مهم دیگر آن است که بعد از کاربرد سایلن باید لایهای نازک از Unfilled resin (بطری دوم سیستمهای باندینگ سلف اچ دو قسمتی) نیز بر روی سطح سرامیک قبل از گذاشتن سمان رزینی قرار گیرد و لایت کیور شود.
در مرحله آخر نیز پس از اچ و باند دندان، سمان رزینی را برای چسباندن لمینیت استفاده میکنیم.
انتخاب باندینگ و سمان رزینی
باندینگهایی که به طور معمول استفاده میشوند، حاوی مادهای به نام HEMA هستند. این ماده با توجه به آبدوست بودنش باعث جذب آب و رنگ دانهها شده و به مرور احتمال رنگ گرفتن لمینیت را افزایش میدهد، لذا بهتر است از باندینگهای بدون HEMA استفاده کنیم.
سمانهای رزینی دوال کیور برای شروع فعالیت پلیمریزیشن خودبخودی حاوی نوعی آمین سه تایی آروماتیک هستند که زنجیرهٔ پلیمریزیشن را آغاز میکند، این نوع آمین با قرار گرفتن در معرض نور تغییر رنگ داده و باعث تغییر رنگ لمینیت میشود، لذا در این موارد باید از سمانهای رزینی لایت کیور بهره ببریم.
منبع:دندانه