بهترین راههای پیشگیری از تجمع پلاک روی دندانها
ترجمه: ندا احمدلو
منبع: WebMD
پلاک دندان (Dental plaque) زیستلایه یا تجمعی از باکتریها است که در سطوح داخل دهان رشد میکند و به صورت لایهای سفید/زرد کمرنگ در سطح و بین دندانها دیده میشود. گرچه پلاک دندان با بیماریهای دهانی مانند پوسیدگی دندان و بیماریهای پریودنتال مرتبط است اما تشکیل آن روندی طبیعی و غیرقابل اجتناب است. با این حال تداوم شکلگیری و تجمع آن درنهایت مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان و بیماری لثه را بهوجود میآورد. راههایی وجود دارند که با کمک آنها میتوانید مانع از تجمع پلاکها در دندانها شوید:
۱. حداقل ۲ بار در روز و به روش صحیح مسواک بزنید
همه ما میدانیم که باید در طول روز مسواک بزنیم، اما از خودمان نمیپرسیم که چند بار؟ بعضی از دندانپزشکان میگویند که حالت ایدهآل این است که همه پس از هر وعده غذایی مسواک بزنند تا پلاکها را در سریعترین زمان ممکن و قبل از تجمع از بین ببرند. اهمیت مسواک زدن پیش از خواب شبانه هم بسیار بیشتر از حد تصورات ما است چون بدون چنین کاری، پلاکها در تمام ساعات شب روی دندانها باقی میمانند.
علاوه بر توجه داشتن به این نکات، سراغ مسواکهای نرم بروید چون مسواکهای سفت و سخت میتوانند به لثهها فشار وارد کنند. هر ۳ تا ۴ ماه یک بار هم مسواک را تعویض کنید. اگر مسواک خیلی فرسوده شود، دیگر عملکرد مطلوبی نخواهد داشت. بعضی از دندانپزشکان هم استفاده از مسواکهای الکترونیکی را برای جلوگیری از تجمع پلاکها پیشنهاد میدهند.
برای اینکه بهدرستی مسواک بزنید بهتر است به نکات زیر توجه کنید:
موقعی که مسواک میزنید، مسواک را در زاویه ۴۵ درجه نسبت به لثهها نگه دارید.
مسواک را بر پایه حرکات نرم و دایرهای روی تمام سطح دندانها حرکت دهید.
تمام بخشهای دهان را مسواک بزنید؛ سطوح داخلی و درونی، سطح بالایی دندانها و هر جایی که ممکن است دور از نظر بماند.
مسواک زدن زبان را فراموش نکنید تا بتوانید باکتریها را از بین ببرید و دهانتان را خوشبو کنید.
فراموش نکنید که مسواک زدن حداقل باید ۲ دقیقه کامل طول بکشد.
۲. بین دندانها را تمیز کنید
دندانها تنها جایی نیستند که پلاکها میتوانند در آنها جمع شوند. درواقع، فضای بین دندانها نیز زمینه مناسبی را برای تجمع پلاکها فراهم میآورد. بنابراین، استفاده از نخ دندان باید بهصورت روزانه انجام شود تا فضای بین دندانها نیز بهخوبی تمیز گردد. فراموش نکنید که مسواک زدن بهتنهایی هرگز نمیتواند پلاکهای مخرب را از فضای بین دندانها خارج کند.
اگر در استفاده از نخ دندان مشکل دارید، میتوانید سراغ دیگر گزینههای کارآمد بروید. مسواکهایی که دارای بُرسهای کوچک و ویژه هستند، بهخوبی میتوانند فضای بین دندانها را تمیز کنند. امروزه ابزارهای آبپاش مخصوصی هم به بازار آمدهاند که آب را با فشار زیادی به فضای بین دندانها میفرستند.
۳. دهانشویه را فراموش نکنید
برای بسیاری از افراد در سراسر جهان، دهانشویههای آنتیباکتریال میتوانند گزینه دیگری برای جلوگیری از تجمع پلاکها در دندانهایشان باشند. به گفته متخصصان، دهانشویه بهطور کلی این توانایی را دارد که پلاکها را شُل و ضعیف کند و درنتیجه جداسازی آنها از دندانها را سادهتر سازد.
با اینحال، شاید یک نوع خاص از دهانشویه که برای شما مناسب است، برای همه افراد مناسب نباشد. بنابراین، افراد مختلف باید متناسب با شرایط و ویژگیهای خودشان از دهانشویهها استفاده کنند. البته افرادی که مستعد ابتلا به کرمخوردگی دندان هستند یا مشکل التهاب لثه و خشکی دهان دارند، حتما باید از دهانشویه استفاده کنند.
بعضی از دهانشویههای حاوی الکل هم میتوانند باعث خشکی دهان شوند. بنابراین، این گزینه برای جلوگیری از تجمع پلاکها مناسب نیست. درواقع، بزاق دهان به حفظ سلامتی دهان کمک میکند، درحالی که خشکی دهان میتواند به تجمع نوع خاصی از پلاکهای دندان به نام پلاک چسبنده منجر شود که پاکسازی آنها کار سختتر و دشوارتری است.
با توجه به این نکات، اگر میخواهید از دهانشویه استفاده کنید، بهتر است که با دندانپزشک خودتان در مورد گزینه مناسب مشورت بگیرید.
۴. در استفاده از قندها و نشاستهها احتیاط کنید
موقعی که غذا خوردن تمام میشود، باکتریهای درون دهان به سمت ترکیبات قندی باقیمانده هجوم میآورند و از آنها تغذیه میکنند. پس هرچه ترکیبات خوراکی یا غذای مصرفی شما حاوی قند بیشتری باشند، باکتریهای بیشتری را هم به خودشان جذب میکنند و شرایط نامناسبتری را برای دندانها بهوجود میآورند.
همین مواد غذایی قندی و اسیدی هستند که باعث پوسیدگی دندانها میشوند. بنابراین، بهترین کار این است که در مصرف این مواد غذایی احتیاط کنید تا از مشکلات دهان و دندان دور بمانید.
بدترین ترکیباتی که شرایط بدی برای دهان و دندان ایجاد میکنند، عبارتاند از الکل، مواد غذایی نشاستهای مانند چیپس سیبزمینی و نانها، آبنباتهای چسبناکی که به دندانها میچسبند و نوشیدنیهای گازدار.
اگر هم از ترکیبات قندی و اسیدی استفاده کردید، حتما مقدار زیادی آب ساده بنوشید تا ذرات غذایی باقیمانده از دهان شسته شود و رطوبت دهان هم به سطح متعادل برگردد. بهعلاوه، سعی کنید که بین وعدهای غذایی بیش از حد سراغ تنقلات و خوراکیهای مختلف نروید. اگر چنین کاری انجام میدهید، باید پس از خوردن خوراکیها و تنقلات هم مسواک بزنید. در ضمن، بهتر است که جویدن آدامسهای بدون قند و استاندارد را هم به برنامه روزانه خودتان اضافه کنید.
۵. طبق برنامه نزد دندانپزشک بروید
مراجعه منظم به دندانپزشک براساس برنامه، میتواند مانع از شدید شدن مشکلات دهان و دندان شود. بنابراین، بسیار مهم است که حداقل ۲ بار در هر سال نزد دندانپزشک خودتان بروید. در ضمن، اینکه در خانه تا چه اندازه به سلامت دهان و دندان خودتان اهمیت میدهید، اصلا نمیتواند شما را از مراجعه به دندانپزشک بینیاز کند. دلیلش هم این است که همیشه قسمتهایی از دهان و دندانها وجود دارند که پاکسازی و رسیدگی به آنها بسیار سخت است. پشت دندانهای آسیاب و همچنین زیر لثهها جزو همین قسمتها هستند.
علاوه بر پاکسازی قسمتهای نامبرده، دندانپزشک میتواند مشکلات شما را در مراحل اولیه تشخیص دهد و با راهنمایی ساده، از شکلگیری مشکلات اساسی و دردسرساز جلوگیری کند. فراموش نکنید که مراجعه منظم به دندانپزشک میتواند سلامتی و زیبایی دندانهای شما را برای مدت طولانیتری حفظ کند و شما را از مشکلات دهان و دندان دور نگه دارد.
لینک مطلب:
https://www.webmd.com/oral-health/healthy-teeth-10/plaque-causes
منبع:دندانه