در چه صورت کشیدن دندان مجاز یا ممنوع است؟

 

مام تأکید و تلاش علم دندان‌پزشکی امروز بر نگهداری دندان‌هاست امّا در نهایت ممکن است پوسیدگی دندان یا بیماری لثه کار را به جایی برساند که دیگر امیدی به نگهداری دندان نباشد؛ در چنین حالتی دندان‌پزشک مجبور است راه آخر را انتخاب کند: کشیدن دندان.

در چه مواردی می‌توان دندان را کشید؟
روزگاری نه‌چندان دور کشیدن دندان اولین و ساده‌ترین راه برای فرو نشاندن درد و عفونت دندان بود، امّا امروزه کشیدن دندان در جوامع پیشرفته، که دارای فرهنگ بالای بهداشتی هستند، محدود به مواردی است که امکان ترمیم و نگهداری دندان به هیچ وجه وجود ندارد.
در کتاب‌های علم دندان‌پزشکی از موارد زیر به عنوان دلایل قابل قبول برای خارج کردن دندان نام برده شده است:

مشکل اقتصادی: اگرچه از مشکل اقتصادی در کتاب‌های دندان‌پزشکی به عنوان آخرین دلیل برای کشیدن دندان یاد شده است، امّا به نظر می‌رسد در کشورهای جهان سوم و متأسفانه در کشور ما، آن هم با وجود فشارهای اقتصادی سال‌های اخیر، اصلی‌ترین دلیل خارج کردن دندان‌های پوسیده باشد.
پوسیدگی‌های شدید: شاید شایع‌ترین و قابل‌ قبول‌ترین علّت کشیدن دندان، پوسیدگی شدید ترمیم‌نشدنی دندان باشد. وسعت پوسیدگی دندان و قضاوت راجع به غیر قابل ترمیم بودن آن بر عهده دندان‌پزشک است.

نکروز پالپ: دندان‌هایی که دچار عفونت بافت عصبی (پولپیت غیر قابل برگشت) شده‌اند یا بافت عصبی مرده (نکروز پالپ) دارند و امکان انجام عصب‌کشی (درمان ریشه) برای آنها مهیّا نیست، کشیده می‌شوند.

مشکل پریودنتال شدید: یکی از دلایل شایع کشیدن دندان در جوامع محروم و عقب‌افتاده بیماری پیشرفته لثه است که منجر به تحلیل استخوان و لق شدن لثه می‌شود؛ تا حدّی که امکان نگهداری دندان وجود ندارد.

دلایل ارتودنسی: برخی بیماران که به علّت شلوغی و بی‌نظمی دندان‌ها برای درمان ارتودنسی اقدام می‌کنند، ممکن است با نظر دندان‌پزشک مجبور به خارج کردن برخی دندان‌ها باشد.

دندان‌های نهفته: دندان‌های نهفته در فک مانند دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته درصورتی‌که امکان رویش آنها به دلیل کمبود فضا ممکن نباشد، باید کشیده شوند.
دندان‌هایی که با طرح درمان پروتز تداخل دارند: گاه برخی دندان‌ها مانع طرّاحی و کار گذاشتن مناسب دستگاه‌های پروتزی شامل دست‌دندان کامل، پارسیل یا روکش می‌شوند. در موقع چنین تداخلی، کشیدن دندان‌ها پیش از گذاشتن دندان مصنوعی الزامی است.

دندان‌های دارای ضایعات پاتولوژیک: اگر دندان‌ها دچار ضایعات پاتولوژیک شوند، ممکن است با تشخیص دندان‌پزشک کشیده شوند.
دندان‌های مبتلا در شکستگی فک: در فردی که دچار شکستگی فکّ بالا یا پایین شده، دندان‌هایی که شدیداً آسیب‌ دیده یا از بافت استخوانی اطراف جدا شده‌اند، ممکن است برای جلوگیری از عفونت کشیده شوند.

قبل از انجام رادیوتراپی: بیمارانی که به دلیل انواعی از تومورهای دهانی مجبور به پرتودرمانی (رادیوتراپی) هستند، با پایین آمدن سطح ایمنی بدن مستعد ابتلا به انواع عفونت هستند. پس مجبور به کشیدن دندان‌های مشکوک به عفونت و ترمیم‌نشدنی خود هستند تا ریسک ابتلا به عفونت به حداقل برسد.

در چه صورت کشیدن دندان ممنوع است
حتّی در صورتی‌ که دندانی حائز یکی از شرایط کشیدن دندان باشد، ممکن است به دلیل برخی موارد امکان خارج کردن آنها وجود نداشته باشد و دندان‌پزشک مجبور باشد کشیدن دندان را تا فروکش کردن شدّت مشکل به تأخیر بیندازد.
بیماری‌های سیستمیک کنترل‌نشده نظیر دیابت شدید و بیماری پیشرفته کلیه، لوسمی، بیماری کنترل‌نشده و شدید قلبی و فشار خون بالا ممکن است به ممنوعیت نسبی یا مطلق کشیدن دندان منجر شود.
بیمارانی که داروهایی مانند داروهای مهار کننده سیستم ایمنی و شیمی‌درمانی سرطان یا فاکتورهای خونی ضدّ انعقاد مصرف می‌کنند باید با احتیاط مورد عمل جرّاحی دندان قرار گیرند.

منبع:دندانه