0 محصولات
نمایش سبد خرید
چرا دندانپزشکان باید در درمان بیماران کراکی احتیاط کنند؟
مین زیر پای دندانپزشکان!
سکانس اول [مطب دندانپزشکی در حومه تهران]:
بیمار رنگ‌پریده نالان از درد تنها دندان باقیمانده فک بالا که مثل مار به خود می‌پیچد به یک درمانگاه مراجعه می‌کند…
وضعیت وخیم دندان و پوشش مندرس بیمار که حکایت از اعتیاد شدید و وضعیت اقتصادی بد او دارد، دندانپزشکی جوان را مجاب می‌کند که گزینه کشیدن دندان را انتخاب کند. دندان لق و عفونی است و با کمترین اشاره بیرون می‌آید، پس دندان‌پزشک نیازی به تهیه رادیوگرافی نمی‌بیند و با یک اشاره دندان را خارج می‌کند. بیمار که دردش آرام شده بی‌تشکر خارج می‌شود.
سکانس دوم [پزشکی قانونی]:
دندان‌پزشک جوان آشفته و نگران مقابل قاضی ایستاده است. بیمار رنگ‌پریده و عصبانی معتقد است دندان‌پزشک دندان سالم او را بدون گرفتن رضایت کشیده و به دلیل عدم رعایت بهداشت، او دچار عفونت و آسیب شدید دهانی شده است و به همین دلیل تقاضای دریافت دیه و خسارت دارد. با اینکه شکی در اعتیاد شدید و وضعیت بد بهداشت دهان بیمار وجود ندارد اما کار‌شناس متخصص نمی‌تواند زخم وحشتناک ایجاد شده دهان بیمار را با هیچ تئوری علمی و هیچ تشخیص افتراقی توجیه کند. در‌‌نهایت دندان‌پزشک جوان به پرداخت دیه و خسارت محکوم می‌شود.
کراک ایرانی ترکیبی تازه و متفاوت
کراک فراورده‌ای از کوکایین است که اولین بار اواخر تابستان ۱۹۸۵ در بازار شهر نیویورک عرضه شد و خطرناک‌ترین ماده اعتیادآوری است که تاکنون به بازارآمده و به حدی وابستگی‌آور است که یک‌بار مصرف آن، فرد را معتاد می‌کند. کراک از نظر طبقه‌بندی فارماکولوژی، محرک سیستم اعصاب مرکزی است.
کوکایین، آلکالویید اصلی برگ کوکاست که از برگ‌های بوته‌ای به نام Ergthroxglom Coca به‌دست می‌آید. مرکز اصلی رویش این گیاه در آمریکای جنوبی است. این ماده به عنوان ماده موثر در سال‌های ۶۰- ۱۸۵۹ م. از برگ کوکا مجزا و استحصال شد. کوکایین به صورت پودرسفید نرم شفاف کریستالی با طعمی تلخ است که اغلب با پودرتالک، ملین‌ها یا شکر مخلوط می‌شود و معمولا به صورت استنشاقی، تزریقی، خوراکی یا دود کردن و گاهی هم به طریق پاشیدن روی دستگاه تناسلی مصرف می‌شود. دوز معمولی آن برای انفیه و استنشاق ۳۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم است و ۱۰ تا ۲۵ میلی‌گرم آن برای تزریق استفاده می‌شود. ترکیب کراک در ایران کاملا متفاوت از عنصر اصلی تشکیل‌دهنده آن در آمریکاست. در کراک ایرانی از کوکایین خبری نیست و مواد تشکیل‌دهنده آن شامل هرویین خالص، بیسموت، داروهای آرامبخش و پودر تالک است.
عوارض دهانی کراک چیست؟
طبق اعلام ADA عوارض شناخته‌شده دهانی این مخدر از دست رفتن زود هنگام دندان‌هاست که بر اثر عوارض مستقیم فیزیولوژیک و سایکولوژیک ناشی از مصرف مواد شامل خشکی دهان، بهداشت دهان ضعیف، افزایش مصرف نوشیدنی‌های قندی کالری بالا و دندان‌قروچه است، اما موضوع اصلی مورد بحث در این نوشتار بررسی عارضه‌ای خطرناک‌تر در معتادان به کراک در ایران است که نه تنها علایم کلینیکی آن کمتر معرفی شده بلکه راهکارهای درمانی آن نیز به صورت آکادمیک و مدون وجود ندارد.
آمبولی ژنرالیزه مویرگی (عارضه‌ای شایع در معتادان به کراک در ایران)
آثار پودر تالک در آمبولی‌های مویرگی ریه افرادی که دائم در معرض استنشاق این ماده هستند کاملا شناخته شده است اما آثار ناشی از تزریق وریدی پودر تالک که به عنوان بیس این مخدر در ایران استفاده می‌شود نه به صورت موضعی که به شکل ژنرالیزه در معتادان به کراک دیده می‌شود. از عوارض این آمبولی‌ها احساس بی‌حسی و گزگز در اندام‌های انتهایی (حسی که بیمار تحت عنوان حرکت کرم زیر پوست از آن یاد می‌کند) و افزایش استعداد بیماران مذکور به نکروز بافتی و اخلال در ترمیم هرگونه زخم و جراحت است. گاهی حتی خارج کردن ساده دندان در این افراد می‌تواند نکروزهای وسیع و منتشر بافتی با نمای کلینیکی بسیار بدشکل و نگران‌کننده در مدت زمان بسیار کوتاه ایجاد کند که هرگونه دستکاری ناآگاهانه این زخم چه توسط دندان‌پزشک چه توسط بیمار می‌تواند منجر به گسترش بیشتر این نکروزیس شود.
درمان
متاسفانه هیچ پروتکل درمانی خاصی برای درمان این عارضه وجود ندارد که شاید عمدتا به دلایل اجتماعی مانند نداشتن انگیزه بیمار و اطرافیانش در پیگیری درمان و همکاری با مراکز درمانی از یکسو و نبود مقالات سایر کشور‌ها در رابطه با درمان این بیماران (به دلیل وجود این عارضه، تنها در کراکی‌های ایران) از سوی دیگر باشد. با این حال در مراکز بیمارستانی و تحت شرایط خاص، تلاش برای برداشتن بافت نکروزه و ایجاد بستری مناسب برای ترمیم بافت با تجویز آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف وریدی برای جلوگیری از سوپرایمپوز شدن عفونت صورت می‌پذیرد. تلاشی که شاید در این مسیر بار‌ها با شکست مواجه شود.
راه‌حل چیست؟
گرفتن هیستوری دقیق از بیماران مشکوک به اعتیاد و شناسایی آن‌ها و اجتناب از انجام کارهای جراحی حتی در حد خارج کردن ساده دندان در مطب‌ها و ارجاع بیماران به بیمارستان‌های مجهز به بخش جراحی دهان و فک تنها راه فرار از عوارض ناشی از درمان این بیماران است.
در‌‌نهایت با توجه به شیوع این نوع اعتیاد در کشور و پذیرفتن این واقعیت که افراد معتاد نیز بخشی از مراجعان مطب‌های دندانپزشکی را تشکیل می‌دهند، باید تمهیدات درمانی ویژه‌ای برای این بیماران توسط اساتید و دانشکده‌های دندانپزشکی کشور اندیشیده و آموزش داده شود.
منبع:
0