آیا توصیه به نخ دندان‌ کشیدن فقط یک ترفند تجاری است؟

 

چندی پیش نتایج تحقیقی که سودمندی نخ‌دندان کشیدن را زیر سؤال می‌برد، در فضای مجازی سر و صدای زیادی به راه انداخت، چرا که همیشه یکی از توصیه‌های اساتید دندان‌پزشک دانشگاهی این بوده است که: نخ‌دندان بکشید تا از بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان در امان باشید. اما با این حال، ظاهراً شواهد کمی مبنی بر کارکرد مطلوب نخ‌دندان وجود دارد که دولت‌ها، سازمان‌های مربوط به حوزه دندان‌پزشکی و سازندگان نخ‌دندان، برای دهه‌ها بر روی این واقعیت سرپوش گذاشته‌اند. دندان‌پزشکان مدت‌ها نمونه‌هایی مانند تحقیق انجمن دندان‌پزشکان بریتانیا را که در سایت مختص بیماران خود، اصرار دارد بگوید نخ‌دندان در جنگ علیه بیماری‌های لثه پیروز می‌شود، به عنوان نمونه به بیمارانشان ارائه می‌دادند، اما تمام این ادعاها، با تحقیقی که اسوشیتد پرس (AP) انجام داده است زیر سؤال می‌رود.

سال گذشته خبرنگاران این آژانس خبری، از وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات‌متحده آمریکا خواستند شواهد خود مبنی بر اینکه نخ‌دندان کشیدن مفید است را ارائه بدهد. از آن زمان، دولت آمریکا بی سر و صدا از توصیه‌های خود برای کشیدن نخ‌دندان کاست و اعتراف کرد هیچ شواهد علمی وجود ندارد که نشان بدهد نخ‌دندان کشیدن مفید است. در حال حاضر هم ان‌ا‌چ‌اس ( خدمات سلامت همگانی بریتانیا) نخ دندان‌ در حال بازبینی گاید‌لاین‌های خود در این زمینه است؛ البته هنوز در بخش‌هایی از وب‌سایت آن، نوشته شده است که نخ‌دندان کشیدن، با پاک کردن فاصله دندان‌ها از خورده‌های غذا و پلاک‌ها که سبب التهاب می‌شوند، به پیش‌گیری از بیماری‌های لثه کمک می‌کند، اما یک دندان‌پزشک صاحب‌نظر بریتانیایی، می‌گوید مشاهدات ضعیفی وجود دارد که نشان بدهد نخ‌دندان‌ کشیدن به پیش‌گیری از این بیماری‌ها کمک می‌کند. پروفسور دیمین والمسلی، استاد دانشگاه بیرمنگام، می‌گوید برای کارایی نخ‌دندان، به صرف زمان و هزینه و مطالعات بیشتری نیاز است و این به این معنا است که این کارایی نخ‌دندان هنوز از نظر علمی اثبات نشده است.
والمزلی که در حال حاضر مشاور علمی انجمن دندان‌پزشکی بریتانیا است، می‌گوید: قسمت سخت کار، پیدا کردن شواهد خوب است و به این منظور مطالعات پیچیده‌تری مورد نیاز است. ما باید به مردم بگوییم که برای تأمین سلامتی خود، اقدامات پایه را انجام‌ بدهند، اما نخ‌دندان کشیدن جزو آن‌ها نیست.

AP مطالعات پیچیده‌تری که در دهه گذشته انجام شده را هم بررسی کرده است. به گزارش این آژانس خبری، پیش از این، ۲۵ مطالعه در ژورنال‌های برتر و معتبر منتشر شده‌اند که دریافته‌اند نخ‌دندان کشیدن نتایج ضعیف و غیرقابل اعتماد با ظرفیت سوگیری فرهنگی (بایاس) متوسط تا زیادی دارد.

یکی از بازبینی‌هایی که سال گذشته بر روی این تحقیقات انجام شده است، می‌گوید: عمده تحقیقاتی که در دسترس هستند، موفق نشده‌اند اثبات کنند که نخ دندان کشیدن به طور کلی در پاک کردن پلاک‌های میکروبی کارآمد است.
یک بازبینی دیگر که سال ۲۰۱۵ انجام شده است، بر مشاهدات ضعیف و متناقض نخ دندان کشیدن و عدم کارایی آن تأکید می‌کند. یکی از این مطالعات، می‌گوید نخ‌دندان تأثیر بسیار کمی بر کاهش التهابات لثه دارد و کسانی که این بازبینی‌ها را انجام داده‌اند، نتایج مطالعات قبلی را بسیار غیر قابل اعتماد رتبه‌بندی کرده‌اند. در یک مجله دندان‌پزشکی، تفسیری بر این مطالعات نوشته شده است که می‌گوید مزایای نخ‌دندان کشیدن آن‌قدر اندک هستند که برای شخص غیر قابل لمس هستند.
پروکتر اند گمبل که بسیاری از برندها را تجاری کرده و مدعی است نخ‌دندان ضد پلاک‌های میکروبی و ورم لثه است، به یک مطالعه ۲ هفته‌ای اشاره می‌کند که درواقع نتایج یک بازنگری تخفیف یافته و بی‌ربط از یک تحقیق است که در سال ۲۰۱۱ انجام شده است. مارک بوستون، سخنگوی جانسون اند جانسون پیش از این گفته بود که نخ‌دندان پلاک‌های میکروبی را تمیز می‌کند و زمانی که AP فهرستی از نتایج متناقض با این ادعا را به او ارائه داد، طی یک پیام از موضع خود کوتاه آمد.

سخنگوی بهداشت عمومی انگلستان (PHE) می‌گوید: نتیجه‌ای که می‌توان از تحقیقات موازی که در ارتباط با کارآمدی نخ‌دندان انجام شده است گرفت، این است که فاصله بین دندان‌های بعضی از افراد آن‌قدر زیاد نیست که بتوانند از مسواک‌های مخصوص برای تمیز کردن آن استفاده کنند، پس استفاده از نخ‌دندان می‌تواند برای آن‌ها مفید باشد و افراد باید در این مورد با پزشک خود مشورت کنند.
نکته دیگر این است که نخ‌دندان کشیدن بدون اعمال احتیاط‌های لازم، حتی می‌تواند خطرناک باشد و به سلامت لثه‌ها و دندان‌ها آسیب بزند و همچنین باکتری‌های خطرناک را از جای خود حرکت بدهد و در نهایت منجر به عفونت بشود.
جمع‌بندی انجمن دندان‌پزشکی بریتانیا از همه آنچه گفتیم، این است که: مسواک‌های بین‌دندانی، گزینه بهتری برای تمیز کردن فاصله دندان‌ها هستند و نخ‌دندان کشیدن ارزشی ندارد، مگر اینکه فضای کمی بین دندان‌ها وجود داشته باشد و تمیز کردن آن‌ها با مسواک به دندان‌ها و لثه‌ها آسیب برساند.
منبع:دندانه