آیا پوسیدگی دندان همان کرم‌خوردگی است؟

 

دکتر کامران یزدانی

پوسیدگی دامنگیر‌ترین و شایع‌ترین بیماری بشر است؛ بیش از ۹۹ درصد افراد بشر به این بیماری مبتلا می‌شوند و فقط افراد بسیار معدودی هستند که در طول عمر خود دچار آن نمی‌گردند.

پس از تشکیل پلاک میکروبی بر روی سطح دندان‌ها، میکروب‌ها شروع به ایجاد اسید و ترشحاتی می‌کنند که باعث کاهش میزان کلسیم دندان و تخریب آن می‌گردد. با کاهش میزان کلسیم دندان، از میزان استحکام و آهکی بودن دندان کاسته شده و دندان تغییر رنگ می‌دهد که اصطلاحاً آنرا پوسیدگی می‌نامیم. پس پوسیدگی (که هنوز بعضی آنرا «کرم خوردگی» می‌نامند) عبارت است از: نرم شدن و از بین رفتن نقاطی از دندان که تحت تاثیر فرآورده‌ها و ترشحات پلاک میکروبی قرار گرفته است.
این پوسیدگی وقتی از مینا بگذرد و به عاج برسد دردهای خفیف یا متوسطی بوجود می‌آورد: درد با خوردن مواد سرد یا گرم و شیرینی، درد در هنگام جویدن که پس از چند دقیقه بر طرف می‌شود و با وجود نقاط تیره رنگ بدون درد از علائم پوسیدگی است. عامل پوسیدگی همانا میکروب‌ها هستند و پوسیدگی یک بیماری عفونی است.
در صورت عدم معالجه پوسیدگی تا عصب دندان ادامه یافته و دندان چرکی می‌شود. سهل انگاری در درمان ریشه‌های چرکی می‌تواند منجر به از دست دادن دندان عفونت‌های شدید استخوان فک، آبسه، عفونت صورت و ناراحتی قلبی می‌شود. مصرف مواد قندی بخصوص به دفعات متعدد و غلظت زیاد (قدرت چسبندگی بیشتر به دندان) سبب بیشتر شدن پوسیدگی می‌گردد. مثلاً اگر در یک لیوان شربت ۵۰ گرم قند وجود داشته باشد ضرر آن خیلی کمتر از ۵۰ گرم قندی است که در ده عدد آبنات یا شکلات و شیرینی‌های چسبنده وجود دارد، زیرا شربت مایع بوده و چسبندگی کمتری دارد و یکباره نیز نوشیده می‌شود ولی ۱۰ عدد آبنات حداقل یک ساعت در دهان باقی مانده و زمان کافی به میکروب‌ها برای تبدیل قند به اسید را می‌دهد.

بر خلاف تصور مردم فقط قند و شکر و شیرینی، مواد قندی نیستند بلکه نشاسته‌ای مثل نان، برنج و غیره… نیز بوسیله میکروب‌ها قابل تجزیه شدن بوده به اسید تبدیل می‌گردد. برای اینکه میکروب‌ها بتوانند در مجاورت دندان قند را به اسید تبدیل کنند و سبب ایجاد پوسیدگی شوند به زمان کافی احتیاج دارند و در صورتی که این زمان به میکروب‌ها داده نشود به هیچ وجه قادر به ایجاد پوسیدگی نیستند. پس افرادی که عادت به تمیز نگاه داشتن محیط دندان خود بلافاصله پس از صرف غذا دارند سبب می‌شوند که میکروب‌ها فرصت کافی برای تولید اسید نداشته باشند و در نتیجه دچار پوسیدگی نمی‌شوند.
منبع:دندانه