0 محصولات
نمایش سبد خرید
تأثیر واکسن‌های موجود بر سویه‌های مختلف ویروس کرونا چگونه است؟
دکتر علیرضا پاسدار
دانشگاه علوم پزشکی مشهد
دکتر حسن رودگری
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
کارگروه تازه‌های علمى کرونا سازمان نظام پزشکى کشور
مطالعات اخیر نشان داده‌اند که انواع جهش‌یافته ویروس کرونا SARS- COV- 2 قدرت سرایت بیشتر و یا فرار از هر دو ایمنی ایجاد شده به‌وسیله واکسن و ابتلای به بیماری دارند.
در حال حاضر روش‌های توالی یابی ژنوم ویروس می‌تواند به تشخیص انواع جدید و جهش‌یافته کمک کند ولی این روش‌ها از طریق آزمایش‌های معمول تشخیص بیماری کرونا قابل انجام نیست. با توجه به سیاست‌های بهداشتی کشورها در مقابله با این بیماری و تشویق مردم به واکسیناسیون، این سؤال ایجاد می‌شود که این واکسن‌ها تا چه مقدار در مقابله با سویه‌های جدید ویروس جهش‌یافته تأثیر دارند؟
تاکنون اکثر ارزیابی‌های انجام شده بر روی تأثیر واکسن بر سویه‌های جدید که از طریق اندازه‌گیری آزمایشگاهی سطح پادتن‌ها و یا پاسخ ایمنی سلولی و مقایسه آن با سویه اصلی بوده نشان داده که در افراد واکسینه شده و یا مبتلایان قبلی، میزان ابتلا مجدد (تشخیص بالینی یا آزمایشگاهی یا هر دو) واقع شده است.
اگر چه این مطالعات از لحاظ طراحی متفاوت هستند لیکن تجمیع نتایج دالّ بر جلوگیری از شدت بیماری در مراحل مختلف است هرچند در ابتلا به سویه جدید کاهش تأثیر پادتن‌های خنثی کننده دیده شده است.
در طی ماه‌های گذشته و با شیوع همه‌گیری سویه دلتا در بین افراد واکسینه شده در برخی از کشورها، به این نگرانی دامن زده شد که واکسن در مقابل سویه دلتا تأثیر محدودی دارد و لذا دولت‌ها را بر آن داشت تا مردم (حتی واکسینه شدگان کامل) را به استفاده از ماسک در مکان‌های دربسته و انجام تست تشخیصی در صورت در معرض قرار گرفتن با بیماران توصیه نماید.
افزایش همه‌گیری‌های را می‌تواند به سرایت‌پذیری بالاتر سویه دلتا، گریز آن از ایمنی ایجاد شده به‌وسیله واکسن و همین‌طور افزایش تماس افراد واکسینه شده با افراد غیر واکسینه در مکان‌های عمومی نسبت داد که موجب افزایش خطر ابتلا گشته است.
بر طبق یافته‌های منتشر شده تأثیر دو دوز تزریق واکسن آسترازنکا (دو هفته پس از دوز دوم) در مقابل ویروس آلفا ۷۴/۵٪ (هفتادوچهار نیم درصد) می‌رسید که ۹۰ روز پس از دوز دوم به ۶۱٪ کاهش می‌یافت. ایمنی بخشی آسترازنکا در مقابل سویه دلتا ۶۷ درصد برآورد می‌شود. البته دو هفته پس از دوز اول آسترازنکا، این رقم در مقابل دلتا حدوداً ۳۴٪ درصد است.
فایزر که در مقابل سویه اولیه آلفا حدود ۹۲٪ ایمنی بخشی داشت در روزهای ۳۰ و ۶۰ و ۹۰ بعد از تزریق دوم به ۹۰٪ و ۸۵٪ و ۷۸٪ به ترتیب می‌رسد. اکنون در مقابل سویه دلتا حدود ۳۴٪ پس از یک دوز و بیش از ۸۰٪ دو هفته پس از دوز دوم ایمنی بخشی دارد و ۹۶٪ از بستری شدن به علت شدت بیماری ناشی از سویه پیشگیری می‌کند.
مطالعات نشان دادند که دوز سوم این واکسن می‌تواند تا ۵ برابر آنتی‌بادی بیشتر در سنین ۱۸ تا ۵۵ و تا ۱۱ برابر آنتی‌بادی در سنین ۶۵ تا ۸۵ ایجاد نماید.
ایمنی بخشی سایر واکسن‌ها در مقابل سویه دلتا عبارت است از ۶۷٪ برای جانسون و۶۶٪ تا ۹۵٪ برای مادرنا
نتیجه می‌گیریم که با توجه به اطلاعات محدود در خصوص ایمنی واکسن در مقابل سویه‌های جدید کماکان باید توصیه‌های بهداشتی و پیشگیرانه مطابق با رویه گذشته ادامه داد و البته به تزریق واکسن سرعت بخشید. کندی واکسیناسیون در برخی کشورها فرصت بیشتری به ویروس جهت تولید سویه جدید می‌دهد.
ضمناً توصیه می‌شود تا مردم واکسیناسیون خود را به امید ظهور واکسن‌های نوین‌تر و مؤثرتر علیه سویه‌های جدید به تأخیر نیندازند. هرچند برخی از شرکت‌های سازنده واکسن تلاش برای تغییرات لازم برای مقابله با سویه‌های جدید را در دستور کار خود دارند (که از جمله آن‌ها آسترازنکا هست). لذا تا زمان تولید و تائید چنین واکسن‌هایی و پس از ورود آن‌ها به بازار، تزریق دوز یادآور می‌تواند در جلوگیری از ابتلا به فرم‌های شدید بیماری مؤثر باشد. تأمین دوز یادآور بخصوص برای واکسن‌هایی با ایمنی بخشی پایین‌تر باید از هم‌اکنون در دستور کار دستگاه‌های مدیریت واکسیناسیون در کشور قرار گیرد.
مَخلص کلام اینکه به نظر می‌رسد سویه‌های جدید ویروس سرایت‌پذیری بالاتر و یا ایمنی گریزی بیشتر و یا هر دوی این خصوصیات را دارا می‌باشند و در حال حاضر انجام واکسیناسیون با واکسن‌های موجود برای پیشگیری از بیماری شدید، بستری و مرگ و میر امری مؤثر و حیاتی است.
منبع:دندانه
0