تعیین ارزش خدمات دندانپزشکی، نیازمند نگاهی متفاوت

 

با آنکه در کشورهایی مانند کشور ما، #تعرفه گذاری بر روی خدمات و کالاهای اساسی و اولیه مورد نیاز مردم مانند مواد غذایی مرسوم است، اما به‌طور معمول از آنجایی که همه عوامل تأثیرگذار بر روی قیمت آن‌ها در کنترل تعرفه‌گذار نیست، منطقی به نظر نمی‌رسد که او بتواند به همه جنبه‌های مربوط به تعیین قیمت و تعرفه گذاری ورود کند. به‌عنوان مثال در تعیین تعرفه خدمات در تمام مشاغل، هزینه‌های مواد مصرفی که متنوع هستند جدا از تعرفه در نظر گرفته می‌شود. زمانی گفته می‌شد که باید برای ایمپلنت قیمت ثابتی اعلام شود و این در حالی است که حتی خود قطعات ایمپلنت هم کالایی واحد و منحصر به فرد نیستند که قیمت یکسانی داشته باشند.

گذشته از این، عوامل تأثیرگذار بر تعیین تعرفه‌ خدمات دندان‌پزشکی نیز بسیار متنوع هستند. برای مثال هزینه‌های سربار یک مطب دندان‌پزشکی که باید در تعیین تعرفه‌ها لحاظ شوند، عناوین زیادی را شامل می‌شوند که از جمله تعدادی از آن‌ها، می‌توان به مواد مصرفی و کیفیت آن‌ها که به خودی خود مبحث گسترده‌ای است، هزینه‌های ثابت نگه‌داری مطب، حقوق کارکنان، امکانات زیربنایی مانند آب و برق و تلفن و شارژ، تعمیرات و استهلاک تجهیزات، بیمه و مالیات و دست آخر هم هزینه‌های بالای مسئولیت یک پزشک مانند دیه‌ها یا تجدید درمان‌ها و اختلاف بین بیمار و دندان‌پزشک که به هر حال در درصدی از موارد وجود دارند و مشابه آن در هیچ نظام تعرفه گذاری مشابه نه وجود دارد و نه مراعات می‌شود اشاره کرد.

موضوع دیگر که در قیمت‌گذاری خدمات دخیل است، کیفیت ارائه آن‌ها است. هر انسان یک موجود منحصر به فرد است و هیچ‌گاه نمی‌توان گفت همانند تعمیر و تعویض یک قطعه فنی خودرو، سختی یک خدمت یکسان برای یک بیمار مشابه بیمار دیگر است. بنابراین وقتی نگران شئون بیمار هستیم و برای به جا آمدن آن‌ بر سر تعرفه‌ها بحث می‌کنیم، باید این موضوع را هم در نظر بگیریم که خدمتی که به او ارائه می‌شود و همچنین ارائه دهنده آن هم ارزشمند است و باید برای او دستمزد معقولی قائل شد.
ما معتقد هستیم که تعرفه باید بر مبنای انجام کار با کیفیت مشخص و با ذکر جزییات تعیین شود. برای مثال حتی برای یک درمان ریشه تک ‌کاناله، می‌توان سطوح تعرفه مجزایی بسته به سختی کار و مسئولیت دندان‌پزشک در ارائه درمان مناسب در نظر گرفت. در ضمن ضروری است علاوه بر هزینه‌های سربار، فرسودگی‌های شغلی پزشک و هزینه‌ای که او ممکن است به دلیل قصور احتمالی، مجبور به پرداخت آن شود در قیمت‌گذاری خدمات لحاظ شود. چرا که ممکن است جریمه قصور پزشک، چیزی در حد زندانی شدن او باشد و این در حالی است که در بسیاری از خدمات دیگر، چنین جبران مافاتی وجود ندارد و در ‌‌نهایت همه خسارات مالی هستند.

اگر دولت مایل به کاهش هزینه‌های دندان‌پزشکی است، باید سرمایه‌گذاری خود را افزایش دهد
بار‌ها گفته شده که سرمایه‌گذاری حوزه سلامت در کشور ما، با کاستی‌های زیادی همراه است و نسبت آن به تولید ناخالص ملی، نه‌تن‌ها به کشورهای توسعه‌یافته نزدیک نیست، بلکه از کشورهایی که شرایط مشابه ما را دارند هم دور است و با اجرای طرح تحول نظام سلامت و تزریق بودجه‌هایی که گفته می‌شود هنگفت بوده است، شاید این میزان به کشورهای مشابه ما نزدیک شده باشد. بنابراین اگر قرار باشد ۹۰ درصد هزینه خدمات دندان‌پزشکی را مردم بپردازند و دولت سهم ۱۰ درصدی در این بازار داشته باشد، منطقی است در مورد تعرفه‌ها هم ۱۰ درصد نظر بدهد مگر اینکه بخواهد سهم خود را و به‌تبع آن نقش و تأثیرگذاری خود را بیشتر کند.

تا امروز مسئولین مربوطه کاستی‌های خود را درزمینهٔ سرمایه‌گذاری، با شعارهای پوپولیستی و جار و جنجال و فشار به پزشکان، از جیب آن‌ها هزینه کرده‌اند. مثال بارز آن هم این است که زمانی که ارزش دلار نسبت به پول ملی ۳ برابر شد، فروشندگان تجهیزات دندان‌پزشکی، قیمت اجناس خود را به یورو اعلام می‌کردند و دلیلشان هم این بود که باید سرمایه‌ای در دست داشته باشند که بتوانند اجناس خود را جایگزین کنند و مسئولین وزارت بهداشت هم اظهار می‌کردند که تنها نقش نظارتی دارند و نمی‌توانند در این زمینه از دندان‌پزشکان حمایت کنند. در ‌‌نهایت دندان‌پزشک می‌ماند و بیمارش که باید با هم بر سر قیمتی توافق می‌کردند. بنابراین اگر دولت مایل به کاهش هزینه خدمات دندان‌پزشکی است، باید سرمایه‌گذاری خود را در این مورد افزایش دهد، برای مثال درمانگاه‌هایی بسازد که دندان‌پزشکان با دستمزد مناسب و با میل و رغبت خود در آن کار کنند و با افزایش هزینه‌کرد از بودجه خود، تعرفه‌های کمتری از بیمار بگیرد و از این راه بر بازار تأثیر بگذارد، نه اینکه با اعمال فشار و زیر سؤال بردن پزشکان، بخواهد بار کاستی بودجه‌های درمانی را روی دوش آنان بیندازد.

منبع:دندانه