سندرم تنفسی خاورمیانه (مرس) و دندانپزشکی

 

این روز‌ها صحبت‌های زیادی در مورد شیوع کروناویروس و بیماری مرس در جامعه وجود دارد. البته همه ساله با بازگشت حجاج به کشور صحبت‌هایی در مورد ورود ویروس به کشور از طریق عربستان به گوش می‌رسد و مختص امسال نیست. در این مطلب در مورد سندرم تنفسی خاور میانه (MERS) – که عامل آن کرونا ویروس (MERS-CoV) می‌باشد- امکان انتقال آن در دندانپزشکی و راه‌های پیشگیری از آن در درمان‌های دندانپزشکی توضیحاتی ارائه می‌شود.

سندرم تنفسی خاورمیانه
سندرم تنفسی خاور میانه (MERS) یک بیماری ویروسی است که عامل آن کروناویروس سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS-CoV) می‌باشد. مرس سیستم تنفسی اعم از ریه‌ها و مجاری تنفسی را درگیر می‌کند. علائم بیماری تب، سرفه و تنگی نفس می‌باشد. علائم بیماری می‌تواند از بدون علامت در مراحل اولیه تا حاد گسترده باشد. همزمان با پیشرفت بیماری، نارسایی کلیه نیز ممکن است که دیده شود. متاسفانه حدود ۳۰ درصد از بیماران (یک سوم مبتلایان) در اثر ابتلا به مرس جان خود را از دست می‌دهند بنابراین پیشگیری از ابتلا به به این بیماری به علت آمار تلفات بالای آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

ارزیابی مراجعین دندانپزشکی و احتمال انتقال بیماری:
مراجعین دندانپزشکی از نظر علائم حیاتی، سلامت کلی و تاریخچه بیماری و سرماخوردگی بررسی شوند. در صورت وجود تاریخچه مشکوک بیماری، از آن‌ها باید در مورد سفرهای اخیر به کشورهای عربی یا تماس با افرادی که سفرهایی از این دست داشته‌اند، سؤال شود. در دندانپزشکی به دلیل کار در محیط بسته، تماس با ترشحات و تماس نزدیک بیماران و کادر درمانی، امکان انتقال و ابتلا به سندرم تنفسی خاورمیانه بالا می‌باشد هر چند که تاکنون در دنیا یا حتی در کشور عربستان گزارشی از انتقال مرس بین کادر دندانپزشکی و بیماران وجود نداشته است. ویروس عامل مرس (MERS-CoV) می‌تواند تا ۴۸ ساعت روی سطوح دوام بیاورد! رعایت الزامات کنترل عفونت در دندانپزشکی، می‌تواند از انتقال این ویروس پیشگیری کند. ترس از ابتلا به مرس، منطقی نیست که موجب وحشت مراجعین از دندانپزشکی بشود. چون با رعایت تمام جوانب پیشگیری از ابتلا به مرس از طریق دندانپزشکی می‌تواند به‌طور کلینیکی صورت گیرد.

دندانپزشکان و کادر دندانپزشکی برای محافظت در برابر کروناویروس چه باید بکنند؟
متاسفانه بیست درصد از آمار تلفات مربوط به ابتلا به سندرم تنفسی خاورمیانه، کادر درمانی هستند. لذا دست اندرکاران بهداشت و درمان از جمله دندانپزشکان باید در مورد این بیماری و راه‌هایی پیشگیری از آن اطلاعات کافی داشته باشند.
توصیه‌های زیر برای دندانپزشکان جهت پیشگیری از ابتلا و انتقال مرس صورت گرفته است:
– حتماً از ماسک‌های استاندارد با چند لایه محاظ استفاده کنید و ماسک‌ها را مرتب تعویض کنید.
– از یک محافظ چشم، صورت و یا شیلد حتماً استفاده کنید.
– از دستکش‌های بلند و لباس کار یا گان با آستین بلند استفاده کنید.
– در اعمال با ریسک بالای پاشیدن مایعات از یک پیشبند حفاظ اضافی روی روپوش (Apron) استفاده کنید تا مایعات به داخل لباس شما نفوذ نکنند.
– فضای اتاق کار باید از تهویه مناسبی برخوردار باشد. استفاده از تهویه بیمارستانی می‌تواند در جلوگیری از پخش ویروس کمک‌کننده باشد.
– تعداد افراد حاضر در اتاق درمان تا حداقل ممکن باید تقلیل یابد. از رفت و آمد غیرضروری همراهان بیمار و کادر پذیرش به اتاق درمان جلوگیری شود.
– دست‌ها مرتب قبل و بعد از هر بیمار به‌صورت بهداشتی شسته شوند. تمامی کادر درمانی و پذیرش به‌طور مرتب دست‌های خود را بشورند.

درمان و واکسن مرس:
هرچند که انتقال کروناویروس از طریق ترشحات تنفسی است ولی الگوی دقیق انتقال بیماری تا الآن به‌طور دقیق مشخص نشده‌است. واکسن علیه کروناویروس عامل مرس وجود ندارد. درمان قطعی برای بیماری وجود ندارد و درمان‌ها فقط حمایتی و به‌طور مشخص متمرکز روی علائم بیمار هستند. پلاسمادرمانی برای این بیماری پیشنهادشده است ولی نتایج مبتنی بر شواهد در مورداستفاده درمانی از آن برای درمان قطعی بیماری وجود ندارد. پیشگیری از بیماری تنها راه کاهش تلفات ابتلا به کروناویروس عامل MERS می‌باشد. شستن دست‌ها، استفاده از دستمال موقع عطسه یا سرفه، اجتناب از دست زدن به‌صورت با دست نشسته، ضدعفونی نمودن سطوح در معرض تماس با افراد آلوده، دور بودن از افراد بیمار و کسانی که به‌تازگی از مسافرت به کشورهایی که ویروس در آن‌ها شایع است، بازگشته‌اند (کشورهای خاورمیانه و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و عربستان گزارش‌های بیشتری در مورد ابتلا به مرس وجود دارد)، می‌تواند که امکان ابتلا به این نشانگان را کاهش دهد.

منبع:دندانه