سکاندار ADI در خاورمیانه

 

گفتگو با دکتر شیوا مرتضوی، دندان‌پزشک و رئیس بخش خاورمیانه آکادمی بین‌المللی دندان‌پزشکی

دکتر ندا اسماعیلی

آکادمی بین‌المللی دندان‌پزشکی که به اختصار ADI نامیده می‌شود یک سازمان غیرانتفاعی با هدف کمک به ارتقاء دانش دندان‌پزشکی از طریق همکاری‌های بین‌المللی از دهه هفتاد میلادی در امریکا شکل گرفته است و اکنون نزدیک به چهار هزار عضو در ۸۶ کشور دنیا دارد.

دکتر شیوا مرتضوی، متخصص دندان پزشکی کودکان و عضو هیات‌علمی دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان است. او مسئول شاخه خاورمیانه آکادمی بین‌المللی دندان‌پزشکی و یکی از فعال‌ترین دندان‌پزشکان خاورمیانه در این موسسه مردم‌نهاد است. او به علت عضویت در کمیته روابط بین‌الملل نقش بسزایی در در تعیین سیاست‌های بین‌المللی این آکادمی بر عهده داشته است. تابستان امسال دکتر مرتضوی شاخه مستقل ADI در هند را افتتاح کرد. بناست برای اولین بار بخش خاورمیانه میزبان اجلاس بین‌المللی سالانه آکادمی در کشور هند باشد. این برنامه با نظارت خانم دکتر شیوا مرتضوی برگزار خواهد شد. اجلاس ADI هر چهار سال یک‌بار در قاره اروپا و در سال‌های دیگر در کشور امریکا برگزار می‌شده است.

با ایشان به گفتگو نشستیم تا درباره فعالیت‌های ADI در جهان و شاخه خاورمیانه و تفاوت سطح دندان‌پزشکی ایران و هند بیشتر بدانیم.

– خانم دکتر مرتضوی! ضمن معرفی خود، لطفاً فعالیت‌هایی که تاکنون در حوزه دندان‌پزشکی داشته‌اید را به اختصار توضیح دهید.
من فارغ‌التحصیل رشته دندان‌پزشکی از اصفهان هستم و تخصص دندان‌پزشکی کودکان را از دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران دریافت کرده‌ام. از شروع کارم به عنوان عضو هیات علمی دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان، در زمینه سلامت دهان و پیشگیری از پوسیدگی دندان کار و تحقیق کردم و تمرکزم در این زمینه بیشتر بر روی ریسک فاکتورها، پیشگیری از پوسیدگی و اطلاعات علمی مرتبط و به روز بود. حوزه دیگری که در آن فعالیت زیادی داشته‌ام، فلوراید است. سال ۲۰۰۶ دوره فلوشیپ Nutrition and oral health که مربوط به سازمان جهانی بهداشت بود را در دانشگاه نیوکاسل گذراندم و بعد طرح تحقیقاتی مشترکی را با دانشگاه نیوکاسل و حمایت سازمان جهانی بهداشت انجام دادم که در آن، تمام اطلاعات پایه برای هرنوع مداخله فلوراید در جوامع مختلف را تهیه کردیم. در حال حاضر هم سازمان جهانی بهداشت پرسشنامه‌ای برای جوامعی که نیاز به مداخلات مختلف فلوراید چه اضافه کردن، چه مانیتورینگ و چه کم کردن و حذف فلوراید دارند تهیه کرده است و بر اساس اطلاعات جمع آوری شده، مشاوره‌های لازم به آن‌ها داده می‌شود.
من در کنار جمع‌آوری این اطلاعات پایه، لابراتوار تخصصی فلوراید را در مرکز تحقیقات دانشکده تأسیس کردم که چندین بار مورد ارزیابی نماینده WHO قرار گرفت و در اصل این طرح، شروعی برای انجام آزمایش‌های پیشرفته‌تر فلوراید شد.
در حال حاضر هم تحقیقات وسیع و جامعی در زمینه فلوراید خمیردندان‌ها انجام می‌دهم که در جای خود، بحث بسیار مهمی است. موضوعات دیگری که در حال کار کردن بر روی آن هستم، شامل ریسک فاکتورهای پوسیدگی و استانداردهای دندان‌پزشکی می‌شود. چرا که به اعتقاد من، حق مصرف کننده، چه بیمار و چه دندان‌پزشک این است که تا جایی که می‌شود به این استانداردها نزدیک‌تر شوند.
برای مثال، استاندارد کردن آزمایش‌های فلوراید برای تعیین میزان اثرگذاری و عوارض جانبی آن بسیار مهم است و در فضایی که شائبه مسمومیت‌زایی فلوراید مطرح می‌شود، کارخانجات ما باید بتوانند ثابت کنند که محصول آن‌ها از کیفیت لازم برخوردار است.

– به عنوان شخصی که در ADI فعالیت دارد، توضیحی درباره کلیت فعالیت آن بفرمایید.
ADI یا آکادمی بین‌المللی دندان‌پزشکی، در وهله اول یک NGO جهانی است که فلسفه اصلی تشکیل آن، کمک به ارتقاء دانش دندان‌پزشکی از طریق همکاری‌های بین‌المللی است. فعالیت‌های ADI در سه حیطه آموزش، ارائه خدمات و تحقیقات دندان‌پزشکی جای می‌گیرد. به تعبیر من، این آکادمی مأمنی برای دندان‌پزشکانی است که می‌خواهند ورای وظایف روزمره خود چه درمانی و چه دانشگاهی، به فعالیت‌های وسیع‌تر بپردازند. در ضمن ارتباطات بین‌المللی که این سازمان مردم‌نهاد ایجاد می‌کند، بستری برای این است که جوامع مختلف، بتوانند نیازهایشان را با هم در میان بگذارند و با یکدیگر در تعامل باشند.

– ظاهراً شما در ADI فعالیت‌های تأثیرگذاری داشته‌اید و مسئول بخش خاورمیانه آن هستید. چگونه توانستید این مسئولیت را به دست آورید؟
زمانی که من به عضویت آکادمی در آمدم، خاورمیانه و قاره آفریقا هر دو در یک شاخه قرار داشتند. بنابراین پیشنهاد دادم و تلاش کردم که این دو از هم جدا شوند که خوشبختانه با پیگیری‌های پرزیدنت وقت آکادمی، این اتفاق افتاد. البته بین ایران و کشورهای منطقه برای پیشگام بودن و در دست گرفتن مسئولیت بخش خاورمیانه، رقابت‌هایی وجود داشت، اما خوشبختانه کشور ما توانست با مساعدت همه همکارانی که عضو آکادمی بودند، به خصوص همکاران دانشکده دندان‌پزشکی اصفهان، مدیریت خاورمیانه را به دست آورد و به این ترتیب، ما توانستیم به شاخه خاورمیانه رسمیت بدهیم.

– شما در خصوص افتتاح یک شاخه مجزا از ADI در هند هم سهم بسزایی داشته‌اید. با چه هدفی در این زمینه تلاش کردید؟
از آنجا که هند در منطقه کشوری تأثیرگذار و به‌شدت در حال رشد است، من معتقد بودم که استحقاق اختصاص یک شاخه جدا را دارد و چند سالی بود که درخواست تأسیس آن را داشتم. چراکه با ایجاد این رسمیت، امکان فعالیت‌ها بسیار بیشتر می‌شد. بنابراین باید به عنوان مسئول بخش خاورمیانه، بین همکارانمان در این کشور و دفتر مرکزی آکادمی به عنوان رابط عمل می‌کردم تا دفتر مرکزی، هیات امنای آکادمی و همکاران را در هند به فعالیت در این زمینه تشویق کنم. در زمینه فعالیت‌های خیرخواهانه، نکته مهم، پیدا کردن افرادی است که در کار بدون مزد ثبات داشته باشند. از طرف دیگر، مسلماً در کارهای بین‌المللی، ایجاد اعتماد متقابل بسیار مهم است.
خوشبختانه من پس از سه سال تلاش، همکارانی را در هند پیدا کردم که هم بسیار باسواد و با تجربه و هم بسیار مشتاق فعالیت داوطلبانه بودند و در نهایت من به عنوان نماینده آکادمی، رسماً شاخه هند را تأسیس کردم.

– تأسیس شاخه هند در ADI، برای شما و این کشور چه مزایایی داشت؟
این اتفاق سبب شد فعالیت‌های این سازمان مردم‌نهاد بین‌المللی، در هند تبلور و جریان پیدا کند که برای این کشور و کشورهای مجاور آن از جمله نپال، بنگلادش و پاکستان دستاوردهای زیادی داشته است.
در ضمن، این تجربه از چند جهت برای خودم هم بسیار جالب بود. اول اینکه طی مکاتبات مورد نیاز، با قوانین بروکراتیک بین‌المللی آشنا شدم و در درجه دوم، از آنجا که من یک پل ارتباطی بین اعضاء و شاخه‌های خاورمیانه با دفتر مرکزی هستم و در جریان تک‌تک فعالیت‌های کشورهای این منطقه قرار می‌گیرم، نحوه تعامل دندان‌پزشکان در هند را مشاهده کردم. باید بگویم که عرف همکاری بین دندان‌پزشکان در هند واقعاً برای من تحسین‌برانگیز بود. شاید جملاتم قدری صریح باشد، اما باید بگویم به نظر من ظرفیت دندان‌پزشکان هندی از ما بسیار بالاتر است، با یکدیگر تعامل بهتری دارند، پذیرش خیلی بهتری دارند، منافع مشترک را خیلی خوب می‌شناسند و ارزش زیادی نسبت به منافع فردی برای آن‌ها قائل هستند. برای مثال، زمانی که درخواستی دارند، در قالب یک گروه، با یک تعامل بسیار زیبا برای آن می‌کوشند و من شاهد بوده‌ام که این حرکت سبب پیشرفت می‌شود.
موضوع دیگری که برایم جالب بود، سطح بالای آکادمیک دانشکده‌های دندان‌پزشکی هندوستان به‌رغم کمبود لوازم و تجهیزات بود. من شاهد بودم که اعضاء هیات علمی در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی این کشور، چقدر نسبت به ما با دنیا ارتباط بیشتری داشتند. یکی از تجربیاتم، بازدید از دانشگاهی بود که دپارتمان دندان‌پزشکی کودکان آن، پنج یا شش کتاب تکست بیش از هزار صفحه‌ای داشت که تمام نویسندگان آن هندی بودند و این نشان‌دهنده این است که این دانشگاه حرفی برای گفتن دارد.
این تجربیات به من می‌گوید ما هنوز در کشورمان پتانسیل‌های خود را به فعلیت در نیاورده‌ایم و در جامعه جهانی حرف بیشتری برای گفتن داریم. در این میان آنچه به ما در این راستا کمک می‌کند، اتحاد است.

 

منبع:دندانه