معرفی وکلای دندانپزشک در مجلس شورای ملی و مجلس موسسان در دوره پهلوی

 

دکتر رفیع کافیه، دندان‌پزشک و پژوهشگر تاریخ پزشکی

در سال ۱۲۸۵ هجری شمسی و در جریان جنبش مشروطه، مجلس شورای ملی، بر پایه اولین قانون اساسی ایران تشکیل شد.

پس از امضای فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه ابتدا یک مجلس موقت (که از آن با عنوان اولین مجلس مؤسسان نیز نام برده شده) برای تدوین نظامنامه انتخابات مجلس ملی در تهران گشایش یافت. در مجموع از سال ۱۲۸۵ تا انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ کلاً ۲۴ دوره مجلس شورای ملی تشکیل شد.

در طول دوره‌های مختلف مجلس ملی نمایندگانی از اصناف و گروه‌های مختلف اجتماعی در قانون‌گذاری مملکت مشارکت داشتند. در این میان چند دندان‌پزشک نیز توانستند با جلب اعتماد مردم منطقه خود به عنوان نماینده به مجلس شورای ملی راه یابند.
در ادامه به معرفی و مرور کوتاهی بر زندگی و شخصیت وکلای دندان‌پزشک مجلس شورای ملی می‌پردازیم.

دکتر احمد امامی
وی فرزند غلام‌علی، در سال ۱۲۹۱ش در شهر تهران به دنیا آمد. پس از اخذ دیپلم راهی اروپا شده و از دانشکده دندان‌پزشکی پاریس فارغ التحصیل شد. در بازگشت به کشور به عضویت هیات علمی دانشکده پزشکی تهران با رتبه «استادیاری» در آمد و به ریاست بهداری بانک ملی ایران منصوب شد. در شهریور ۱۳۲۹ به عنوان دومین و آخرین دبیرکل حزب ملیون برگزیده شد.
وی در دوره بیستم مجلس به عنوان نماینده تهران به مجلس راه یافت.
پس از پایان دوره وکالت، علاوه بر طبابت در مطب خصوصی، مدتی نیز ریاست بهداری شرکت بیمه را بر عهده گرفت.
دکتر امامی سرانجام در سن ۶۱ سالگی در سال ۱۳۵۲ بدرود حیات گفت.
تالیفات:
۱- بیماری‌های داخلی برای دندان‌پزشکان. تهران. دانشگاه تهران. بی تا، ۲ جلد
۲- بیماری‌های دندان. تهران. دانشگاه تهران، ۱۳۴۹

دکتر علی اکبر حکیم شوشتری
در سال ۱۳۰۱ در شوشتر به دنیا آمد. وی فرزند محمد حسین حکیم بود که به طبابت اشتغال داشت.
پس از اخذ دیپلم، وارد دانشگاه تهران شد و در دو رشته حقوق و پزشکی به تحصیل پرداخت و موفق به دریافت مدرک کارشناسی حقوق و دکترای دندان‌پزشکی شد و در مطب خصوصی و بیمارستان‌های دولتی در اهواز به طبابت پرداخت.
مدتی شهردار اهواز شد. عضویت در انجمن حمایت از زندانیان اهواز، عضویت در شورای معتمدین استان خوزستان، ریاست کانون شکار استان خوزستان،… از جمله سوابق اوست.
از سال ۱۳۲۲ به عنوان نویسنده آزاد وارد حوزه روزنامه‌نگاری شد و به نوشتن مقالت اجتماعی و سیاسی پرداخت. از سال۱۳۴۴ به عنوان مدیر مسئولی، صاحب امتیاز و سردبیر، انتشار روزنامه خاک نفت را در گستره استان خوزستان آغاز کرد.
دکتر حکیم شوشتری توانست در دو دوره ۲۱ و۲۲ مجلس شورای ملی به این پارلمان راه یابد.
تالیفات:
۱- درباره دندان‌پزشکی. تهران. مولف. بی تا

دکتر محمد حسن رهنوردی
در اول تیر ۱۳۰۶ در ساری به دنیا آمد. پدرش قربانعلی، یک کارمند دولتی بود.
پس از اخذ دیپلم در سال ۱۳۲۷ وارد دانشگاه تهران شد و در سال۱۳۳۲ در رشته دندان‌پزشکی فارغ التحصیل شد. سپس به آمریکا عزیمت نمود و دکترای تخصصی را از دانشگاه تولین دریافت نمود.
در سال ۱۳۴۱ به ایران بازگشت و به استخدام وزارت بهداری درآمد و در ابتدا به عنوان دندان‌پزشک و پزشک بهداشت دهان و دندان در گرمسار مشغول به کار شد.
وی در آغاز جزو هواداران حزب توده و عضو جمعیت هواداران صلح بود، اما پس از کودتای ۲۸ خرداد ۱۳۲۸ به حزب ایران نوین پیوست. دکتر رهنوردی وزنه بردار و یک شخصیت محبوب در مازندران بود.
وی در دوره ۲۱ و۲۲ و۲۳ نماینده پارلمان بود.
پس از انقلاب به مصاده اموال و استرداد حقوق دوره نمایندگی و انفصال دائم از خدمات دولتی محکوم گردید.
دکتر رهنوردی پس از انتقلاب ابتدا به اروپا و سپس به آمریکا مهاجرت نمود و در آن جا به طبابت و نویسندگی پرداخت.
تالیف:
– تازیان و ریشه‌های کشتار و ویرانگری. لوس آنجلس. چاپخانه پارس.۱۳۸۶.

دکتر پریوش سرخوش
در ۱۳۰۴ در مشهد به دنیا آمد. پس از اتمام تحصیلات متوسطه، راهی فرانسه شد و مدرک دکترای دندان‌پزشکی را از دانشکده طب پاریس و مدرک جامعه شناسی را از دانشگاه سوربن اخذ کرد.
در بازگشت مطب خصوصی خود را تاسیس کرد و در سال ۱۳۴۲ به استخدام وزارت کار و امور اجتماعی در آمد. دکتر سرخوش رئیس اداره امور جوانان، مدیر کل خدمات اجتماعی، بازرس وزارت و مشاور وزیر در امور جوانان بود.
وی عضو شورای مرکزی حزب ایران نوین وعضو هیات مدیره جمعیت رفاه زنان کارگر بود. دکتر سرخوش در سال ۱۳۴۶ به عنوان نماینده تهران در مجلس موسسان سوم حضور یافت. در دوره ۲۳ پارلمان و به عنوان محبوبترین چهره سیاسی زن در تاریخ قوه‌مقننه از مشروطه تا انقلاب اسلامی شناخته شد.
تالیفات
۱- روان‌شناسی نوجوان، تهران، بی تا
۲- نوجوان این موجود ناشناخته، تهران. بی تا
۳- یازده روز در التزام اعلی‌حضرتین، دیداری از هند، تهران. مولف، بی تا

دکتر محسن سیاح
در ۱۲۸۷ در تهران به دنیا آمد. محسن فرزند میرزا محمد علی سیاح مشهور به حاجی سیاح محلاتی، از نویسندگان مشهور عصر ناصری و نویسنده دو سفرنامه معروف سیاسی انتقادی؛ «خاطرات حاج سیاح یا دوره خوف و وحشت» و«سفرنامه حاج سیاح به فرنگ» بود. او در حالی که ۱۱ سال داشت در ۱۲۸۹ به سوئیس عزیمت نمود و تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدارس شهر لوزان به پایان رساند. در ادامه راهی آلمان شد و به تحصیل در رشته دندان‌پزشکی پرداخت و در سال ۱۳۰۵ موفق به دریافت دکترای دندان‌پزشکی و تخصص در درمان بیماری ریشه دندان، با دفاع از تز «کانون‌های عفونی دور ریشه» از دانشگاه‌های فرانکفورت آلمان و پاریس فرانسه گردید.
دکتر سیاح در سال ۱۳۰۸ به تدریس رشته امراض دهان و دندان مدرسه طب و دندانسازی و تصدی کلینیک امراض دهان مشغول شد. وی در تاسیس دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه تهران، به عنوان نخستین رئیس دانشکده طی ۲۴ سال نقش به سزایی داشت.
در دوره بیستم مجلس از طرف مردم زادگاهش، محلات، به نمایندگی پارلمان انتخاب شد.
وی به سه زبان آلمانی، انگلیسی و فرانسه تسلط داشت. استادی چیره‌دست، دندان‌پزشکی متین و محبوب و دقیق بود. وی را پدر دندان‌پزشکی نوین ایران می‌دانند.
دکتر محسن سیاح سرانجام در اسفند ۱۳۵۷، در سن ۷۹ سالگی دار فانی را وداع گفت و در بهشت زهرای تهران آرمید.
تالیفات و ترجمه‌ها:
۱- امراض دهان و دندان. تهران. مولف ۱۳۱۶
۲- امراض دهان و دندان: قسمت پیوره. تهران. مولف. بی تا
۳- بیماری‌های دهان. تهران. انتشارات دانشگاه تهران. ۱۳۳۹
۴- تشریح دندان. تهران. بی تا ۱۳۳۸
۵- زندانی رندا (نوشه هوپ آنتونی). تهران. مولف بی تا
۶- ژوزف فوشه (نوشته استفان تسوایگ). تهران. آثار جاویدان. چاپ دوم ۱۳۲۷

دکتر یوسف صمدزاده
در ۱۳۰۶ در رشت به دنیا آمد. او فرزند تیمور، یک کارمند دولتی بود. پس از اخذ دیپلم راهی تهران شد و موفق به دریافت مدرک دکترای دندان‌پزشکی گردید. سپس به استخدام وزارت بهداری در آمد و از سال ۱۳۳۲ به فعالیت در بیمارستان رودسر پرداخت.
در سال۱۳۴۲ به ریاست بخش دندان‌پزشکی بیمارستان پورسینای رشت منصوب شد. در همان سال به آمریکا عزیمت نمود و پس از دریافت تخصص از نیویورک به ایران بازگشت و به عضویت هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد درآمد و عضویت کمیته دندان‌پزشکی وزارت علوم وآموزش عالی را نیز عهده‌دار شد. وی از بنیانگذاران دانشگاه گیلان در ۱۳۵۳ بود.
دکتر صمدزاده در سال ۱۳۴۶ به عنوان نماینده مجلس سوم موسسان از رشت انتخاب شد.
در دوره ۲۳ مجلس نیز به عنوان نماینده رشت برگزیده شد.
در سال ۱۳۵۷ به آمریکا مهاجرت نمود و در شهر واشنگتن اقامت جست.

دکتر حسین طبیب
فرزند سید محمد صالح طبیب بود و در سال ۱۳۰۶ در بوشهر به دنیا آمد. پس از دریافت دیپلم وارد دانشگاه تهران شد و دکترای دندان‌پزشکی خود را دریافت کرد.
در بازگشت به زادگاهش به استخدام وزارت بهداری درآمد و ضمن فعالیت در درمانگاه‌ها و بیمارستان‌های دولتی به درمان بیماران در مطب پدری که بسیار مشهور و معروف بود، پرداخت.
در ۱۰ فروردین ۱۳۳۷ به سمت شهردار بوشهر برگزیده شد.
در دوره ۲۴ مجلس به نمایندگی از حوزه انتخابیه بوشهر به مجلس راه یافت.
در اوایل بهمن ۱۳۵۷ از نمایندگی استعفا داد و به کار طبابت بازگشت و در بوشهر و تهران به درمان بیماران پرداخت.
وی یکی از ایران‌شناسان و فردوسی‌شناسان معروف زمان خود به شمار می‌آمد.

دکتر محمد فرزان امیری
در سال۱۳۱۲ در بافت به دنیا آمد. فرزند غلامحسین فرزان امیری بود که به کشاورزی اشتغال داشت.
پس از دریافت دیپلم در سال ۱۳۳۱ به استخدام اداره فرهنگ درآمد و در دبیرستان‌های بافت به عنوان دبیر به تدریس پرداخت. سپس در کنکور شرکت کرد و پس از ورود به دانشگاه تهران موفق به اخذ دکترای دندان‌پزشکی گردید.
پس از فارغ‌التحصیلی به استخدام سازمان بیمه‌های اجتماعی درآمد و ریاست درمانگاه و بیمارستان ۲۴ اسفند را بر عهده گرفت و از سال ۱۳۴۰ در مطب خصوصی از بیماران پذیرایی می‌نمود.
وی عضو انجمن کرمان، هیات مرکزی شیر و خوشید سرخ و عضو هیات امنای دانشگاه تهران بود.
در دوره ۲۴ به عنوان نماینده بافت به مجلس راه یافت. در اوایل بهمن ۱۳۵۷ از سمت نمایندگی استعفا داد و به کار طبابت بازگشت. پس از پیروزی انقلاب با رای دادستانی انقلاب اموال وی مصادره و به پرداخت حقوق نمایندگی و انفصال دایم از خدمات دولتی محکوم شد. وی سال‌ها در مطب خود در میرداماد به کار طبابت اشتغال داشت و برای همیشه دست از فعالیت سیاسی و اجتماعی شست.

دکتر حمید کفایی
فرزند آیت‌الله میرزا احمد کفایی از مراجع شیعه خراسان بود و در سال ۱۳۱۴ در مشهد به دنیا آمد.
پس از اخذ دیپلم وارد دانشکده دندان‌پزشکی فردوسی مشهد شد و موفق به اخذ مدرک دکترای دندان‌پزشکی گردید. سپس در سال۱۳۴۱ به استخدام سازمان بیمه‌های اجتماعی مشهد درآمد و در مطب خصوصی خود نیز به درمان بیماران پرداخت.
وی با عقبه سیاسی نوه آخوند خراسانی در دوره ۲۲ و۲۳ به عنوان وکیل حوزه انتخابیه مشهد به پارلمان راه یافت.
پس از دو دوره و هشت سال وکالت به طبابت در مطب خصوصی خود بازگشت و مدت کوتاهی نیز مشاور وزیر بهداری بود.
پس از پیروزی انقلاب به کانادا مهاجرت نمود و در این کشور اقامت جست.

منابع و ماخذ:
۱- پزشکان بر مسند وزارت، عماد الدین فیاضی و دکتر علی یزدی نژاد. تهران. میرماه ۱۳۹۳
۲- خاطرات دکتر یوسف صمدزاده، منوچهر نظری. آرمان رشد ۱۳۹۷
۳- دانشنامه پزشکان وکیل، شهناز بیگی بروجنی و دکتر علی یزدی‌نژاد. تهران. میرماه ۱۳۹۷
۴- دانشجویان ایرانی در اروپا، عبدالحسین نوایی و الهام ملک‌زاده. تهران. سازمان اسناد.۱۳۸۳
۵- شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲و۱۳و۱۴، مهدی بامداد. تهران. فردوس ۱۳۸۴

منبع:دندانه