هفت نکته درباره درمان‌ریشه دندان‌‌هایی با کانال کلسیفیه

 

درمان‌ریشه دندان‌ها همیشه آن طور که دندان‌پزشکان دوست دارند، به راحتی و شسته رفته پیش نمی‌رود؛ گاهی در‌‌ همان ابتدای کار پیدا کردن اوریفیس کانال‌ها، عبور از مسیر کانال‌ها و رسیدن به طول کارکرد با دشواری‌هایی همراه است. گاهی این مشکلات در‌‌ همان ابتدای کار و در پیدا کردن اوریفیس کانال‌ها به چشم می‌خورد. برخی از اوقات در عبور از مسیر کانال‌ها و رسیدن به طول کارکرد دچار مشکل می‌شویم. در این مطلب هفت نکنه فشرده در مورد پیدا کردن دهانه کانال‌های که پیدا نمی‌شوند، می‌پردازیم.

۱. بی‌محابا اندو نکنید
اغلب موارد پیش‌بینی دشواری مسیریابی و بازکردن کانال‌های ریشه یک دندان به دلیل کلسیفیکاسیون امکان پذیر است. رادیوگرافی قبل از اقدام به درمان ریشه یک «باید» اساسی است اما حتی بدون گرافی هم برخی موارد می‌توانید حدس‌های نزدیک به واقعیت در این مورد بزنید. دندان‌هایی که دچار سایش (براکسیزم، کلنچینگ) شده‌اند، دندان‌ها با ترمیم‌های وسیع قدیمی یا پوسیدگی‌های سرویکالی و دندان‌های دچار تغییر رنگ با سابقه ضربه می‌توانند جز موارد دشوار برای درمان‌ریشه باشند. مسئله مهم این است که قبل از مبادرت به درمان ریشه حتما رادیوگرافی پری‌آپیکال از دندان مورد نظر داشته باشیم. ارزیابی قبل از درمان در وقت مطب صرفه‌جویی کرده و اعتبار کاری ما را حفظ می‌کند.

۲. نه به فرز برای پیدا کردن کانال
هندپیس‌های با سرعت بالا (توربین‌ها) و بیشتر وسایل چرخشی ابزارهای مناسبی برای جست‌و‌جوی کانال نیستند. جست‌و‌جوی دهانه کانال‌ها باید با وسیله‌ای که لامسه شما را درگیر کند صورت گیرد. یک سوند یا اکسپلورر اندودونتیک یا یک فایل دستی، در واقع امتداد انگشتان شما برای لمس اوریفیس‌ها است. ولی وسایل چرخشی در کاربرد معمول، این کارایی را نخواهند داشت. استفاده از فرز برای پیدا کردن اوریفیس‌ها، ضمن به هم زدن نقشه کف پالپی، ایجاد لج و احتمال پرفوراسیون، کل روند درمان را دشوار‌تر و احتمال پیدا شدن کانال‌ها در درمان مجدد توسط یک همکار دیگر را اگر نگوییم غیرممکن، بسیار دشوار می‌کند.

۳. توجه به آناتومی و مورفولوژی
به شکل تاج و زاویه ریشه‌ها نسبت به هم و نسبت به تاج توجه کنید. مثلا ریشه‌های متباعد، اغلب اوریفیس‌های نزدیک هم دارند. بعد باکو لینگوالی و مزیو دیستالی، محل کاسپ‌ها و… هم می‌تواند در مورد آناتومی کانال‌ها و محل قرار گیری اوریفیس کانال‌ها اطلاعاتی به دست بدهد که دانستن این نکات نیاز به تجربه درمانی بالا دارد.
حفره دسترسی مناسب که مورفولوژی دندان را لحاظ کند اولین و مهم‌ترین اصل در دسترسی به دهانه کانال‌ها و عبور از مسیر کانال‌ها است.

۴. از نور و بزرگنمایی کافی استفاده کنید
در کشور ما متاسفانه استفاده از بزرگنمایی در آموزش دندانپزشکی دانشکده‌ها معمول نیست. ولی مطالعات نشان داده است که بزرگنمایی و نور کافی می‌تواند احتمال پیدا شدن کانال‌های پیدا نشده را تا درصد بسیار چشمگیری بالا ببرد. استفاده از لوپ و میکروسکوپ‌های دندانپزشکی (Dental Operating Microscope) می‌تواند در بهبود کیفیت بسیاری از درمان‌های ما راهگشا باشد.

۵. به موقع ارجاع دهید
دستکاری بیش از حد، تخریب بیش از حد تاج و کف پالپ، پرفوراسیون، لج و… موفقیت درمان را کاهش خواهد داد. حتی اگر بعد از صرف چند جلسه بتوانید درمان ریشه قابل قبولی ارائه دهید، هزینه‌های درمان ریشه عادی پاسخگوی وقت اختصاص داده توسط شما نخواهد بود. ارجاع همیشه دلیل بر ناتوانی و نتوانستن نیست، دندانپزشکان باهوش با ارجای به موقع در وقت و هزینه‌های خود صرفه جویی بیشتری می‌کنند.

۶. تست حباب شامپاین و رنگ آمیزی
وقتی هیپوکلریت در فضای کرونالی اوریفیس‌هایی که به دنبال آن‌ها هستیم، قرار گیرد، حباب‌هایی که از دهانه اوریفیس‌ها آزاد می‌شود می‌تواند راهنمای ما برای پیدا کردن کانال‌ها باشند. رنگ آمیزی با متیلن بلو مخصوصا در ترکیب با بزرگنمایی هم در پیدا کردن اوریفیس‌ها کمک کننده است. دستگاه‌های اولتراسونیک هم می‌توانند با حذف سکوهای عاجی و کلسیفیکاسیون‌های دهانه کانال‌ها، پیدا کردن کانال‌ها را تسهیل کند.

۷. صبر و حوصله به خرج دهید
قرار نیست که همه دندان‌ها شبیه هم باشند یا شما بلافاصله بعد از تهیه حفره دسترسی با کانال‌های اتوبانی مواجه شوید! هیچ روش آسان یا میانبری برای پیداکردن یا بازکردن کانال‌های کلسیفیه وجود ندارد. تنها چیزی که می‌تواند به کمک شما بیاید تجربه بیشتر است که آن هم در پرتو صبر و حوصله و ممارست بیشتر به دست می‌آید. به جرات می‌توان گفت حوصله، صبر و تلاش مهم‌ترین سلاح دندان‌پزشکان در مواجهه با مشکلاتی از این دست است.

منبع:دندانه