همه چیز درباره لامینت (ونیر) دندان

 

گفتگو با دکتر آزاده ابراهیمی، متخصص دندان‌پزشکی ترمیمی و زیبایی درباره لامینیت‌های دندانی
+ یادداشت دکتر صابر سید گوگانی، متخصص ارتودنسی و عضر تحریریه سایت دندانه درباره دوراهی مان لامینیت یا ارتودنسی

همه انسان‌ها مشتاق داشتن یک لبخند زیبا هستند اما برخی به خاطر دندان‌های بد شکل یا بد رنگ از این آرزو محرومند. اینجاست که دندان‌پزشکی ترمیمی به میدان وارد می‌شود و با معجزه‌ای به نام لامینت، لبخند و زیبایی را به صورت افراد باز می‌گرداند.

اما لامینت چیست؟ برای چه افراد و چه دندان‌هایی مناسب است؟ آیا آسیبی به دندان‌ها می‌رساند؟ یا ممکن است این درمان طول عمر طولانی‌ای نداشته باشد و با شکست مواجه شود؟ پاسخ این سوالات را از زبان دکتر ازاده ابراهیمی، متخصص دندان‌پزشکی ترمیمی بخوانید:

– شاید بد نباشد در ابتدا یک تعریف ساده اما عملی در مورد لامینت (ونیر) داشته باشید.
– لامینت یا ونیر لایه‌ای از مواد همرنگ دندان است که برای اصلاح فرم، شکل، رنگ و طول دندان‌ها یا بستن فاصلهٔ بین دندان‌ها و درمان دندان‌های شکسته روی دندان قرار داده می‌شود. ونیر‌ها یا از جنس کامپوزیت هستند و به طور مستقیم و داخل مطب ساخته می‌شود (که به آن‌ها ونیر کامپوزتی می‌گویند) و یا از جنس سرامیک هستند و در لابراتور ساخته می‌شوند (که به آن‌ها ونیر سرامیکی گفته می‌شود). به علت تراش بسیار کم و ایجاد زیبایی فوق العاده ونیر‌ها اولین طرح درمان در دندان‌های قدامی محسوب می‌شوند.

– تفاوت اصلی لامینت سرامیکی و کامپوزیتی در چیست؟
لامینت‌های سرامیکی مقاومت بیشتری نسبت به کامپوزیتی دارند. ثبات رنگ در لامینت‌های سرامیکی بیشتر است و اصولا ظاهر زیباتری دارند.
لامینت‌های کامپوزیتی ثبات رنگ کمتری دارند و مزیت اصلی آن‌ها نسبت به لامینت‌های سرامیکی، قیمت ارزان‌تر و تراش کمتر دندان است.

– انجام این درمان چه شرایطی دارد؟ چه کسانی می‌توانند از درمان لامینت استفاده کنند و چه کسانی نمی‌توانند؟
لامینت برای «اصلاح مشکلات خفیف تا متوسط دندان‌های قدامی» کاربرد دارد. بسیار مهم است که دندان دچار ضایعات گسترده نباشد و مشکلات زیبایی در حد می‌نای دندان ختم شود. مسئله مهم دیگر اکلوژن بیماراست؛ وجودعادات دهانی چون دندان قروچه (براکسیسم و یا کلنچینگ) کنترا اندیکاسیون درمان لامینیت محسوب می‌شود. در زمان دندان قروچه بیمار نیروی بسیار زیادی را به دندان‌های خود و لامینت وارد می‌کند که در طی زمان منجر به شکستن لامینت می‌شود.

– آیا در جریان این درمان دندان‌ها تراش می‌خورند؟
– تراش دندان قبل از گذاشتن لامینت بستگی به طرح و شکل اولیه دندان‌ها و وضعیت اکلوژن بیمار دارد. در برخی از موارد انجام هیچ گونه تراشی لازم نیست اما در برخی از موارد تراش دندان لازم است. البته به طور کلی تراش ایجاد شده در دندان‌ها بسیار محافظه کارانه‌تر از تراش روکش است و حجم بسیار کمتری از دندان تراشیده می‌شود.

– آیا انجام لامینت عوارض جانبی هم دارد و ممکن است به دندان‌ها آسیب وارد شود؟
عوارض احتمالی لامینت عبارتند از:
۱- حساسیت تاخیری پس از درمان: مانند هر ترمیم دیگری احتمال ایجاد حساسیت به سرما و گرما پس از درمان وجود دارد که البته پس از گذشت مدت زمان کوتاهی این مشکل برطرف می‌شود.
۲- شکستگی لامینت: اگر اصول اولیه انتخاب بیمار برای درمان لامینت به درستی مورد نظر قرار گرفته باشد و بیمار هیچ گونه کنترااندیکاسیونی در مورد درمان لامینت نداشته باشد احتمال شکستگی ترمیم بسیار کاهش می‌یابد اما از بین نمی‌رود. چون در طول عمر درمان لامینت بیمار نقش اساسی ایفا می‌کند. بیمار باید از برخی عادات غذایی خود مانند گاز زدن غذاهای سفت، جویدن یخ و… خودداری کند تا طول عمر درمان افزایش یابد. اما در صورتی‌که لامینت کامپوزیتی یا سرامیکی دچار پریدگی شود، با کامپوزیت فابل ترمیم و اصلاح است.
۳- تغییر رنگ لبه‌ای لمینت: تغییر رنگ لبه‌ای در لامینت در طی زمان کاملا بستگی به مواد رنگی مورد مصرف بیمار مانند چای، قهوه و یا کشیدن سیگار دارد. به عبارتی هرچه این مواد بیشتر مصرف شود احتمال تغییر رنگ در لبه‌های لامینت بیشتر است و اگر بیمار مصرف مواد رنگی را کم کند قابل پیشگیری است.

– افراد پس از لامینت کردن دندان‌ها چه ملاحظات خاصی باید انجام دهند؟
در کل برای هر گونه درمان ترمیمی دندان‌پزشکی رعایت بهداشت دهان الزامی است، اما در مورد درمان لامینت علاوه بر رعایت اصول بهداشتی استفاده از دستگا‌ههای پیزوالکتریک جرم گیری باید با احتیاط انجام شود. همچنین برخی از دهان شویه‌های حاوی فلوراید روی لامینت تاثیر منفی دارد. بنابراین قبل از استفاده از دهان شویه باید با دندانپزشک مشاوره به عمل آید.

– آیا انگونه که در برخی از آگهی‌های تبلیغاتی ادعا می‌شود، می‌توان از لامینت به عنوان جایگزین درمان ارتودنسی استفاده کرد؟
در صورتی‌که بیمار دچار مشکلات اکلوزالی شدید نباشد و رشد فکین به حد نهایی خود رسیده باشد می‌توان طرح درمان لامینت را مد نظر داشت. به علت طولانی بودن درمان ارتودنسی ایجاد عوارض جانبی روی دندان‌ها مانند تحلیل ریشه، ایجاد پوسیدگی بیشتر در طی درمان ارتودنسی و همچنین برگشت دوبارهٔ مشکلات قبلی دندان‌ها پس از برداشتن براکت‌های ارتودنسی لامینت می‌تواند به عنوان یک جایگزین درمانی با پیش آگهی بسیار عالی در بیماران با مشکلات خفیف تا متوسط دندانی مدنظر قرار گیرد.

زاویه دید یک ارتودنتیست:
یادداشت دکتر صابر سید گوگانی

“به علت طولانی بودن درمان ارتودنسی ایجاد عوارض جانبی روی دندان‌ها مانند تحلیل ریشه، ایجاد پوسیدگی بیشتر در طی درمان ارتودنسی و همچنین برگشت دوبارهٔ مشکلات قبلی دندان‌ها پس از برداشتن براکت‌های ارتودنسی لامینت می‌تواند به عنوان یک جایگزین درمانی با پیش آگهی بسیار عالی در بیماران با مشکلات خفیف تا متوسط دندانی مدنظر قرار گیرد.”
متاسفانه عبارات فوق دقیق نیستند و غیر علمی هستند!
به عبارتی عبارت ها بدون در نظر گرفتن روابط علت و معلولی بیان شده اند و نادرست هستند!
١-طولانی بودن ارتودنسی: در موارد خفیف ارتودنسی در زمان کمتر از ۶ ماه و حتی گاه دو ماه قابل انجام است
٢- عوارض جانبی: در همه درمان ها عوارض جانبی وجود دارد به علاوه تحلیل ریشه شایع به شکل ملایم و کاملا بی ضرر است و تحلیل ریشه شدید کاملا نادر است! به عبارتی شیوع تحلیل ریشه در حد شدید در ارتودنسی، کمتر از حتی شیوع ازبین رفتن عصب دندان ها در تراش روکش یا برخی لامینیت ها است!
٣- ایجاد پوسیدگی بیشتر به خاطر ارتودنسی نیست! به خاطر عدم رعایت بهداشت است! گفتن “ایجاد پوسیدگی بیشتر در حین ارتودنسی” مثل گفتن “ایجاد تصادف بیشتر به خاطر استفاده از اتومبیل است” به عبارتی مغالطه است!
۴- برگشت مشکلات قبلی: در اکثریت قریب به اتفاق موارد زمانی رخ می دهد که درمان درست نباشد و/یا ریتینر درست استفاده نشود! مطمئنا امر بعد از لامینیت بیمار یک بارهسته هلو را گاز بگیرد، داستان دوام لامینیت ممکن است به راحتی عوض شود!
۵- لامینیت در هیچ تکست معتبری به عنوان جایگزین ارتودنسی در موارد “متوسط” بیان نشده! بلکه به عنوان یک جایگزین قابل قبول برای موارد کمتر از متوسط (ملایم) آن هم وقتی واقعا نشود ارتودنسی انجام داد پیشنهاد می شود!
امیدواریم با دقت در بیان عبارت ها باعث گمراهی بیماران نشویم!

منبع:دندانه