ریز نکته‌هایی درباره مواد و دستگاه‌های دندانپزشکی

 

ظرافت‌های یک Restoration

گاه، سال‌ها با مواد و دستگاه‌ها کار می‌کنیم اما نکته‌های ریزی که می‌تواند در فرایند درمان تاثیر گذار باشند، از چشممان می‌افتند. آنچه در ادامه می‌خوانید ریز نکته‌های به ظاهر بدیهی است که ممکن است که احتمالا برخی از همکاران دندان‌پزشک تا امروز به آن‌ها توجه نکرده یا غافل مانده‌اند.

بخش اول این نوشتار را با عنوان چند نکته دندان‌پزشکی برای دندان‌پزشکان بخوانید

۱- این طور نیست که با اتمام تابش نور به کامپوزیت، واکنش‌های پلیمریزاسیون در آن قطع شود. این واکنش‌ها ادامه می‌یابند و طی ۲۴ ساعت به اوج خود می‌رسند. ۷۰% این پلمیزاسیون که با نام Dark Curing شناخته می‌شود، در ۱۵-۱۰ دقیقه اول رخ می‌دهد. لذا توصیه شده است که Finishing کامپوزیت به بعد از این زمان موکول شود.

۲- کامپوزیت کیور شده تحت تابش نور آبی، ظاهری اپک‌تر پیدا می‌کند. می‌توان برای تشخیص حد و مرز ترمیم‌های کامپوزیتی که تطابق رنگ خوبی با دندان دارند از این نکته بهره برد.

۳- هر چه خشونت سطحی کامپوزیت بیشتر باشد، انعکاس نور از سطح بیشتر است و در نتیجه ترمیم روشن‌تر دیده می‌شود. یعنی اگر دو ترمیم کامپوزیتی با شرایط یکسان داشته باشیم، ترمیمی که پالیش بهتری دارد نسبت به ترمیم دیگر روشنی کمتری دارد (تیره‌تر است). یکی از علل تیره‌تر بودن ترمیم نهایی نسبت به Mock Up اولیه با‌‌‌ همان کامپوزیت همین مسأله است.

۴- درست است که کامپوزیت‌های میکروفیلد نسبت به کامپوزیت هیبرید به دلیل پالیش بهتر، رنگ پذیری کمتری دارند ولی این کامپوزیت‌ها به دلیل محتوای رزینی ثبات رنگ ذاتی کمتری دارند.

۵- وقتی می‌گوییم یک کامپوزیت، هیبرید است یعنی اینکه سایز ذرات فیلر موجود در آن حداقل از دو گروه متفاوت است. به طور معمول این کامپوزیت‌ها به صورت دو یا سه قسمتی نام گذاری می‌شوند. در نام گذاری دو قسمتی نام ذرات غالب در ابتدا می‌آید و بعد از آن واژه هیبرید؛ مثل میکرو هیبرید. در نام گذاری سه قسمتی نام ذرات غالب در ابتدا می‌آید و بعد از آن ذراتی که بخش کمتری را تشکیل می‌دهند و سپس واژه هیبرید؛ مثل میکرونانو هیبرید. با این حساب بیان هیبرید بودن کامپوزیت بدون نوع آن کافی نیست.

۶- دانستن سایز ذرات برای نام گذاری کامپوزیت‌های هیبرید ضروری است.
ذرات نانو: یک هزارم تا یک صدم میکرون، ذرات میکرو: یک صدم تا یک دهم میکرون
ذرات می‌نی: یک دهم تا یک میکرون ذرات می‌دی؛ یک میکرون تا ده میکرون
ذرات مگا: بزرگ‌تر از صد میکرون

۷- مفهوم ضخامت مجاز برای هر لایه کامپوزیت متفاوت است از مفهوم عمق کیور Depth of Cure عمق کیور کامپوزیت شاخصی است که نشان می‌دهد تحت تابش نور چه ضخامتی از کامپوزیت از حالت کیور نشده خارج می‌شود. در یک روش بررسی یک تیوب پلاستیکی روی شیشه قرار می‌گیرد، درون تیوب با کامپوزیت پر می‌شود. از قسمت فوقانی نور تابانده می‌شود. سپس تیوب خارج و قسمت کیور نشده استوانه کامپوزیتی با تیغ بریده می‌شود. نصف طول باقی مانده بیانگر عمق کیور کامپوزیت مصرفیتان بیندازید ممکن است عمق کیور ۸ میلیمتری آن را ببینید ولی با این حال ضخامت هر لایه کامپوزیت نباید بیشتر از ۲ میلیم‌تر باشد.

۸- Configuration Factor (C Factor) در تعریف صحیح خود، عبارتست از نسبت بین مساحت سطوح باند نشده. توجه داشته باشید که تعداد سطوح اهمیتی ندارند بلکه مساحت مهم است.

۹- اگر ضخامت باندینگ بیشتر از ۴۰ میکرون شود در رادیوگرافی مشهود خواهد بود، پس اگر یک ترمیم کامپوزیتی انجام دادید و از آن رادیوگرافی تهیه کردید، وجود این رادیولوسنسی در مرز بین دندان و کامپوزیت شما را نگران نکند!

۱۰- شدت نور در مرکز Light guideدر مرکز رادیوم‌تر قرار نگیرد، شدت نور کمتر از آنچه هست خوانده می‌شود، به علاوه لازم است که قطر light guide یکسان باشد تا عدد قرائت شده صحیح باشد.

۱۱- در اکثر باندینگ‌ها اعمال یک لایه باندینگ کافی نیست و به طور معمول دو لایه توصیه می‌شود. پس همین حالا یک نگاه به بروشور باندینگ مورد استفاده‌تان بکنید.

۱۲- اچ کردن انرژی سطحی مینا را افزایش می‌دهد ولی انرژی سطحی عاج را کم می‌کند.

۱۳- کراوان‌های سلولزی که دارای اشکال آناتومیک دندان‌ها هستند، نقش ماتریس را ایفا می‌کنند و در ‌‌‌نهایت از دهان خارج می‌شوند؛ نباید به این نوع ماتریس‌ها روکش موقتی گفته شود.

۱۴- کلیه پست‌ها، اعم از پیش ساخته و اختصاصی را باید با سمان در کانال قرار داد. به کار نبردن سمان در پست‌های پیش ساخته با طرح پیچ شونده (screw) نادرست است.

۱۵- Laminate Veneer در لغت به معنای ورقه پوشاننده است. در استفاده از این واژه باید نوع آن را نیز مشخص کنیم مثلاً: Porcelain Laminate Veneer یا Composite Laminate Veneer

۱۶- Laminate Veneer منحصر به دندان‌های قدامی نیست و بسته به شرایط می‌توان آن را برای پرمولر‌ها و حتی مولر‌ها به کار برد.

۱۷- آگاه بودن از نوع آمالگام روی مراحل کار به خصوص مرحله Condensation و زمان شروع پرداخت و تراش آن مؤثر است. مثلاً اگر آمالگام Spherical باشد، استفاده از کندانسرهای کوتاه اشتباه است چون به علت لغزیدن در آمالگام، توانایی کندانس مناسب را ندارد. همچنین اگر بدانیم آمالگام Fast Set اس، ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بعد از کار می‌توان آن را تراش داد.

۱۸- وسیله کندانس کردن آمالگام Condenser است نه Condensor

۱۹- بهتر است رابردم را در یخچال نگهداری کرد؛ گرما باعث کاهش طول عمر رابردم می‌شود.

۲۰- برای ایزولاسیون بهتر، فریم‌های پلاستیکی رابردم که دارای لبه‌های دندانه دندانه هستند زیر رابردم قرار می‌گیرند، یعنی فریم از روبرو دیده نمی‌شود.

۲۱- اینکه در پایان ترمیم از بیمار می‌خواهیم دهان خود را ببندد، بررسی اکلوژن در حداکثر تماس است. ضروری است اکلوژن طرفی بخصوص در ترمیم‌های وسیع نیز بررسی شود. به علاوه بررسی اولیه اکلوژن قبل از هر گونه مداخله درمانی لازم است.

۲۲- بهتر است برای بیان ماده مورد استفاده در کارهای درمانی، بجای گفتن اسم کارخانه سازنده اسم علمی مواد را ذکر کنیم. مثلاً به جای اینکه بگوییم این روکش را با GC سمان کرده‌ام، بگوییم از سمان گلاس یونومر (کارخانه GC) استفاده کرده‌ام.

۲۳- بعضی سوالات هستند که به هیچ وجه پاسخ روشن و شفافی ندارند: «بهترین کامپوزیت چه مارکی است؟»، «بهترین باندینگ چه مارکی است؟» و… اگر بنا دارید این سؤال را از کسی بپرسید، بهتر است آن را تعدیل کنید: «به نظر شما، بهترین کامپوزیت چه مارکی است؟»

منبع:دندانه