دندانپزشکان بر کدام پله پیش‌گیری از استعمال دخانیات ایستاده‌اند؟

 

گلدان‌پزشکی به جنگ قلیان رفت!

فراگیر شدن استعمال قلیان در کشور، واکنش و حساسیت چهره‌های هنری، ورزشی و پزشکان را برانگیخته و آن‌ها را به حمایت گسترده از پویش ملی «قلیان‌ها را گلدان کنیم» ترغیب کرده است. دکتر بابک زمانی، نورولوژیست و رییس انجمن سکته مغزی ایران، دکتر ایرج فاضل رییس جامعه جراحان و دکتر بهروز برومند، استاد نفرولوژی و عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی، از جمله پزشکانی هستند که از این کمپین که دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت با همکاری دفتر سلامت محیط و کار وزارت بهداشت و دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات، طراحی کرده است حمایت می‌کنند، اما از آنجایی که استعمال مواد دخانی، در وهله اول، سلامت دهان را در تیررس خطرات خود قرار می‌دهد، انتظار می‌رود دندان‌پزشکان در پله اول حمایت از این قبیل پویش‌‌ها باشند و نقش‌ پررنگ‌تری را در افزایش آگاهی جامعه نسبت به مضرات آن‌ها ایفا کنند.

دکتر عبدالرضا معادی، بنیان‌گذار موسسه اطلاع‌رسانی دندان‌پزشکی، از دندان‌پزشکانی است که طی سال‌های اخیر با طراحی برنامه‌های بنیادین، سعی داشته سایر همکاران خود را به مداخله در ترک دخانیات بیماران ترغیب کند. موسسه اطلاع‌رسانی دندان‌پزشکی با همکاری بخش جامع‌نگر دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه شهید بهشتی، مرکز تحقیقات و پیشگیری دخانیات، مرکز همکاری‌های سازمان بهداشت جهانی در آموزش و پژوهش سلامت دهان و همچنین بنیاد امور بیماری‌های خاص، از سال ۸۵ برنامه‌های آموزشی خود را در این راستا آغاز کرده است و بین سال‌های ۹۲ و ۹۳، به بیش از ۲۰۰ دندان‌پزشک در سطح کشور، در زمینهٔ عوارض دخانیات در محیط دهان و مداخله در ترک آن آموزش داده است. این موسسه همچنین در تمامی کنفرانس‌هایی که انجمن دندان‌پزشکی ایران و انجمن دندان‌پزشکی عمومی از سال ۹۰ به بعد در حوزه دندان‌پزشکی برگزار کرده‌اند، کارگاه‌های را برای آشنایی با روش‌های ترک دخانیات و روش‌های مداخله دندان‌پزشکان برگزار کرده است.

اولین رد پای قلیان در آینه دندان‌پزشک
دکتر معادی با تأکید بر نقش مهمی که دندان‌پزشکان در آگاه کردن بیمارانشان از عوارض استعمال دخانیات دارند، می‌گوید: ایجاد انگیزه ترک دخانیات، یک مسئولیت اجتماعی است که دندان‌پزشکان نقش اساسی و کلیدی در آن دارند و می‌توانند در کنار سایر فعالیت‌های خود و در کنار سایر مردم در این راستا بکوشند. در ایران وقتی سخن از ترک دخانیات به میان می‌آید، ذهن افراد بیشتر بر ترک سیگار معطوف می‌شود، درحالی‌که دود و سموم ناشی از سوختن توتون پیپ و قلیان که استعمال آن‌ها شکل تفنن به خود گرفته است صدمات بسیار بیشتری از یک نخ سیگار به فرد وارد می‌کند.

او خاطرنشان می‌کند: محیط دهان، اولین قسمت بدن است که عوارض مصرف دخانیات را نشان می‌دهد. تغییر رنگی که بر روی دندان‌ها به‌صورت جرم یا رنگ‌دانه ایجاد می‌شود، بوی بد دهان و خشکی آنکه نتیجه‌اش پوسیدگی دندان‌ها است، از نتایج مصرف دخانیات هستند و مهم‌تر اینکه به دلیل نیکوتین و مواد مخدری که هنگام مصرف دخانیات در دهان باقی می‌ماند، فرد دیر‌تر از افراد عادی متوجه علائم پوسیدگی، یعنی درد ناشی از مصرف مواد قندی یا آب سرد و گرم می‌شود؛ بنابراین در مراحلی به دندان‌پزشک مراجعه می‌کند که دندانش نیاز به درمان‌های سطح بالا‌تر مثل عصب‌کشی یا کشیدن دارد.

او ادامه می‌دهد: در این شرایط، دندان‌پزشک می‌تواند بسیار راحت‌تر از یک متخصص ریه یا قلب که باید برای نشان دادن عوارض سیگار یا قلیان، عکس رادیوگرافی و آنژیوگرافی به بیمار نشان بدهند، فرد را از این عوارض آگاه کند. او می‌تواند با یک آینه به بیمار نشان بدهد که وقتی سیگار می‌کشد چه اتفاقاتی در دهانش می‌افتد. بنابراین نقش دندان‌پزشکان در ایجاد انگیزش برای ترک دخانیات می‌تواند بسیار کلیدی باشد و بسیاری از کشورهای دنیا هم از این ظرفیت استفاده کرده‌اند.

ارتقای ۶پله‌ای ایرانیان در ابتلا به سرطان دهان!
دکتر معادی در بخش دیگری از سخنان خود، از رشد ابتلای ایرانیان به سرطان دهان خبر می‌دهد و می‌گوید: متأسفانه سرطان دهان در ۱۵ سال گذشته، از رتبه چهاردهم سرطان‌های شایع کشور، به رتبه هشتم رسیده است و اگر این بیماری در مراحل اولیه ابتلای فرد، تشخیص داده شود، می‌توان آن را به میزان زیادی کنترل و درمان کرد.

او ادامه می‌دهد: در حال حاضر در کشور ما سرطان دهان در مراحل ۲ و ۳ تشخیص داده می‌شود و شاید دلیل آن این باشد که همکاران دندان‌پزشک در تشخیص آن چندان دقت نمی‌کنند. باید گفت هر زخمی که در محیط دهان به وجود می‌آید و بعد از ۲ هفته بهبود پیدا نمی‌کند، مخصوصاً در بیماران معتاد به مصرف مواد دخانی، یک علامت هشدار دهنده است و فرد در صورت مشاهده آن باید حتماً به دندان‌پزشک مراجعه کند.

منبع:دندانه