آسیب‌شناسی رفتار دندان‌پزشک در ویدئوی معروف به «کودک آزاری در دندان‌پزشکی»

 

آداب وویس کنترل!

دکتر علی باقریان متخصص دندان‌پزشکی کودکان

اولین نکته‌ای که در این کلیپ نظر من را به خود جلب می‌کند، این است که کودک هنوز برای در آوردن دندان آماده نشده است؛ چراکه درآوردن دندان در دندان‌پزشکی کودکان یکی از سخت‌ترین مراحل درمان است. ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم برای کودکی که تازه از راه رسیده است بی‌حسی بزنیم و دندانش را بکشیم و او هم به‌راحتی تحمل کند. در این صورت احتمال ایجاد بد قلقی زیاد است، چراکه هنوز کودک دندان‌پزشک را نمی‌شناسد و به محیط و کارکنان و اینکه آن‌ها دوستش هستند و می‌خواهند کمکش کنند اعتماد پیدا نکرده است. البته ممکن است دندان‌پزشکانی بگویند به این طریق دندان کودک را کشیده‌اند و اتفاقی نیفتاده است، اما از طرف دیگر احتمال اینکه خاطره ناخوشایندی از دندان‌پزشکی برای کودک بماند هم زیاد است.
به همین دلیل بهتر است دندان را طی مقدماتی بکشیم و از درمان‌های ساده‌تر کودک در جلسه‌های ابتدایی شروع کنیم. در این موارد می‌توان والدین کودک را توجیه کرد که اگر یک دندان کشیدنی دو روز دیگر هم در دهان کودک باقی بماند اتفاقی نمی‌افتد، مگر اینکه شرایط اورژانسی باشد و آبسه حادی ایجاد شده باشد که آن قواعد خود را دارد که البته در کلیپ مذکور چنین وضعیتی را نمی‌بینیم.

تکنیک کنترل رفتاری وویس کنترل (Voice control) اجزای خود را دارد و شیوه صحیح آن این نیست که در این کلیپ مشاهده می‌کنیم. اول اینکه جایگاه وویس کنترل در جلسه اول که دندان‌پزشک با کودک ملاقات می‌کند نیست و صحیح نیست وقتی کودک ابتدای کار همکاری نمی‌کند و بد قلقی می‌کند از این شیوه استفاده کنیم. باید ابتدا سعی کنیم با او دوست شویم و اعتماد او را جلب کنیم و جلسه دوم، سوم یا چهارم که به درمان‌های سخت او رسیدیم و زمانی که کودک به هر دلیلی مانند تمام شدن صبر و بی‌حوصلگی، رفتارهای از هم گسیخته نشان داد، با کمی جدی شدن و بالا بردن صدا، این حالت را کنترل کنیم.

دوم اینکه در این تکنیک باید چهره با تن صدا تناسب داشته باشد و دندان‌پزشک باید بر روی تابوره و روبروی کودک و به گونه‌ای بنشیند که او صورت و چشم‌هایش را ببیند؛ چراکه ظاهر و حس صورت حتی از آنچه می‌گوییم بسیار مهم‌تر است. این در حالی است که در این کلیپ می‌بینیم همکار دندان‌پزشک اصلا پشت یونیت قرار گرفته و موقعیت مناسبی برای اجرای این تکنیک ندارد.

نکته سوم و بسیار مهم‌تر این است که در وویس کنترل باید پس از اینکه صدای بلندی ایجاد و توجه کودک را به خود جلب کردیم، به‌سرعت با لحنی مهربانانه صحبت‌های خود را دنبال کنیم، اما در این کلیپ موجی از صداهای بلند می‌شنویم که لحن مهربانانه‌ای بین آن‌ها نیست. در اصل در وویس کنترل باید با تناوبی از صداهای بلند جدی و کوتاه مهربانانه توجه کودک را به خود جلب کنیم تا بتوانیم کارمان را با کیفیت بیشتری انجام بدهیم.
یکی دیگر از تکنیک‌های کنترل رفتاری، نسبت دادن مشکل به خود یا در اصطلاح انگلیسی (Problem Ownership) است که در این کلیپ رعایت نمی‌شود و دندان‌پزشک مدام کودک را متهم می‌کند که «چرا داد می‌زنی؟» در حالی که دندان‌پزشک باید مشکل را قدری به خود نسبت دهد. برای مثال بگوید: «ببین! اگر سر و صدا کنی و دهانت را باز نکنی، من نمی‌تونم میکروب‌های بدجنس رو در بیارم و دندونت رو درست کنم.» در اصل باید تاکید کنیم: «من این مشکل را پیدا می‌کنم و نمی‌توانم کمکت کنم.» و نباید مدام فرد را مخاطب و مورد تهاجم قرار بدهیم.
در نهایت پس از اتمام کار هم، با دادن هدیه یا جایزه به کودک برای اینکه به دندان‌پزشک کمک کرده است و انداختن گناه اذیت احتمالی ایجاد شده به گردن میکروب‌هایی که بدجنس بوده‌اند و دندان را خراب کرده‌اند، می‌توانیم ذهنیت بد کودک را پاک کنیم. به این ترتیب کودک به احتمال زیاد با ذهنیت و خاطره خوبی از مطب خارج می‌شود.

خیلی خوب است که همکاران دندان‌پزشک جوان این ذهنیت را داشته باشند که همیشه ایجاد خاطره خوب از دندان‌پزشکی برای کودک بسیار مهم‌تر از این است که یک دندانش را بکشیم و درد آن را درمان کنیم؛ چراکه ممکن است دندان کودک را به زور بکشیم و درد آن را بر طرف کنیم، اما کار ما به این قیمت تمام شود که درد بزرگ‌تری چپن نگرانی و ترس از دندان‌پزشکی برای او ایجاد کنیم. مخصوصا زمانی که کودک دندان‌های خراب متعدد داد، باید به گونه‌ای با او رفتار کنیم که دفعه بعد هم به دندان‌پزشکی مراجعه کند. بنابراین باید سبک و سنگین کنیم و ببینیم در ازای به دست آوردن چه چیز، چه چیز دیگری را از دست می‌دهیم. پس بهتر است ابتدا از کارهای ساده‌تر مانند تمیز کردن دهان و ترمیم‌های ساده‌تر شروع کنیم تا به تدریج توان و اعتماد کودک را افزایش دهیم و بعد وارد ترمیم‌های پیچیده‌تر و کارهای سخت‌تر شویم. قطعا زمانی که اعتماد کودک جلب شود کار برای دندان‌پزشک ساده‌تر می‌شود و در بسیاری مواقع شاهد خواهیم بود که کودک روی یونیت خوابش برده است و ما با آرامش مشغول کار خودمان هستیم.

 

منبع:دندانه