0 محصولات
نمایش سبد خرید
حذف رشته دنتال‌هایژن، اشتباه بزرگ مسئولان
تشابه اسمی با بهداشتکار دهان، به رشته دنتال‌هایژن صدمه زیادی زده است
دکتر حسن علی شفیعی
دانشیار دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی
در حال حاضر دانشگاه‌های وزارت بهداشت فقط اقدام به تربیت دندان‌پزشک می‌کنند و متأسفانه با تعطیلی معدود آموزشکده‌های دنتال‌هایژین (بهداشت دهان)، هیچ نیروی حد واسط دیگری تربیت نمی‌شود.
ارائه صحیح و استاندارد درمان‌های دندانپزشکی نیاز به وجود تیمی تحصیل‌کرده و کاردان متشکل از دندان‌پزشک، دنتال‌هایژنیست و دنتال‌آسیستان دارد.
با توجه به عدم تربیت دنتال‌هایژنیست و دنتال‌آسیستان، برای دندان‌پزشکان چاره‌ای جز استخدام نیروهایی که رشته تحصیلی‌شان معمولاً هیچ سنخیتی با دندانپزشکی ندارد، باقی نمانده است. این نیروها بعضٱ کمترین اطلاعاتی راجع به اصول استریلیزاسیون، اورژانس‌های پزشکی، داروها، اصول مدیریت مطب، رادیولوژی، آناتومی دهان و دندان و غیره ندارند و معمولا حضورشان در مطب‌ها کوتاه‌مدت است و تعویض مکرر آنها شرایط را برای آموزش‌های حداقلی سخت‌تر کرده است.
این وضعیت باعث بروز ناهنجاری‌ها و سوءاستفاده‌هایی نیز شده است. از جمله انتخاب منشی و دستیار بر اساس ملاک‌های غیر انسانی مثل زیبایی چهره و امثالهم، یا آنکه بعضٱ مشاهده می‌شود شرط استخدام آنها انجام درمان‌های ونیر کامپوزیت بر روی دندان‌هایشان تعیین شده است که انسان را به یاد دوران برده‌داری می‌اندازد.
عدم تربیت دنتال‌هایژنیست و دنتال‌آسیستان مثل این می‌ماند که یک مربی فوتبال فقط اقدام به تربیت دروازه‌بان یا فوروارد بنماید؛ آیا تیمی که دارای یازده دروازه‌بان یا یازده فوروارد است می‌تواند نتیجه‌ای بگیرد؟
یک تشابه اسمی
کشور با داشتن حدود سی هزار دندان‌پزشک و با توجه به گستردگی وظایف و توانمندی‌های دنتال‌هایژنیست‌ها، قابلیت جذب بیش از پنجاه هزار دنتال‌هایژنیست و پنجاه هزار دنتال‌آسیستان را دارد و این یعنی ایجاد فرصت اشتغال خوب، آبرومند و استاندارد برای بیش از یک‌صد هزار جوان ایرانی!
ضعف مدیریت در امور دندانپزشکی کشور، صدمات زیادی به مردم و دندان‌پزشکان زده است. شاید در هیچ کشوری به اندازه کشور ما بودجه دولتی صرف ساخت دانشکده دندانپزشکی و تربیت دندان‌پزشک نشده است؛ اما نتایج حاصل به علت ضعف مدیریت و ندانم‌کاری برخی مسئولین رضایت‌بخش نیست.
متاسفانه بسیاری از همکاران عزیز دندان‌پزشک و نمایندگان مجلس و حتی پزشکان و تحصیل‌کرده‌ها و حتی مقامات محترم وزارت بهداشت نمی‌دانند رشته تحصیلی دنتال‌هایژین با طرح بهداشتکار دهان و دندان که هدفش تامین دندان‌پزشک برای روستاها بود، زمین تا آسمان تفاوت دارند و متاسفانه این تشابه اسمی به رشته تحصیلی دنتال‌هایژین که هدفش تربیت نیروهای حد واسط صرفا در محدوده بهداشت و پیشگیری است صدمه زیادی زده است. رشته دنتال‌هایژین در کشورهای آمریکا و کانادا و اروپا یکی از معتبرترین و رو به رشدترین رشته‌های تحصیلی است. جالب است که در کشور ما پذیرش دانشجوی دنتال‌هایژین، در دانشکده‌های معتبر متوقف شده است.
راه‌حل چیست؟
متاسفانه نام طرح بهداشتکاران دهان و دندان که هدفش تربیت دندان‌پزشک برای روستاها بوده، سرقتی است و این سرقت تاریخی صدمه زیادی به رشته دنتال‌هایژین (بهداشت دهان و دندان) زده است.
راه‌حل صحیح برای حل مشکلات دندانپزشکی کشور و ارتقاء سطح سلامت دهان و دندان مردم، بازگشایی و تاسیس دانشکده‌های بهداشت دهان (دنتال‌هایژین) و پذیرش دانشجو به تعداد زیاد است؛ به گونه‌ای که پس از چند سال تعداد دنتال‌هایژنیست‌ها حداقل یک و نیم برابر تعداد دندان‌پزشکان کشور شود.
اقدام بعدی ارتقاء سطح تحصیلات آنان به لیسانس و فوق‌لیسانس و PhD است، این کار باعث می‌شود بهترین دانشجویان جذب رشته‌ای شوند که از درمان در آن خبری نیست و هر چه هست بهداشت است و پیشگیری. این کاری است که دنیای پیشرفته انجام داده و نتایج درخشان آن را هم گرفته است.
متاسفانه آموزشکده‌های بهداشت دهان و دندان را که اقدام به تربیت دنتال‌هایژنیست می‌کرد در دانشکده‌های دندانپزشکی تعطیل کردند، جلوی ارتقاء تحصیلی این رشته را گرفتند، نام آنان را که بهداشتکار دهان و دندان بود سرقت کردند و به کسانی دادند که در واقع قرار بود دندان‌پزشک شوند.
این شد که امروز با وجود بیش از شصت دانشکده دندانپزشکی و تربیت بیش از سی هزار دندان‌پزشک، شاخص‌های سلامت دهان و دندان بهتر از سی سال پیش نشده است.
انگیزه متفاوت دندان‌پزشک و دنتال‌هایژنیست
تفکر دندان‌پزشک یک تفکر درمانی است و حتی اگر بخواهد، قادر به آموزش بهداشت به مردم نیست. اما تفکر یک دنتال‌هایژنیست، بهداشتی و پیشگیرانه است، او می‌داند چگونه جلوی ایجاد پوسیدگی و مشکلات دیگر را بگیرد و حوصله آموزش بهداشت به مردم را دارد.
انگیزه‌های یک دنتال‌هایژنیست با یک دندان‌پزشک متفاوت است.
وزارت بهداشت بهتر است به جای اجرای راه‌حل‌های پیشنهادی عوامل شرکت‌های وارد کننده مواد و لوازم دندانپزشکی، به توصیه‌های دل‌سوزان واقعی مردم گوش جان بسپارد و راه آموزش دنتال‌هایژنیست‌ها را باز کند.
مسیر غلط کلینیکهای سیار دندان پزشکی
موضوع دیگر، راه‌اندازی کلینیکهای سیار دندانپزشکی است. البته بنده با راه‌اندازی کلینیکهای سیار موافق هستم اما به شرطی که هدف اصلی، امور بهداشت و پیشگیری و آموزش در کنار درمان باشد وگرنه پس از مدتی این کلینیکهای سیار هم زمین‌گیر شده و سراغ آنها را باید در پارکینگ اتومبیل‌های اوراقی گرفت. مسیر غلطی که در طول سالیان اخیر طی شده، کار را به اینجا رسانده که چاره‌ای جز این نیست که برای کاهش آلام مردم، کلینیکهای سیار دندانپزشکی به راه اندازند؛ بلکه خراب‌کاری برنامه‌ریزان گذشته را جبران کنند. اما باید دانست ادامه این راه به ناکجاآباد می‌رسد و آب در هاون کوفتن است. هشتاد که سهل است اگر هشتصد کلینیک سیار هم به راه بیفتد، تا زمانی که برنامه‌های استراتژیک آموزشی و قوانین مربوطه اصلاح نشوند وضعیت سلامت دهان و دندان مردم بهبودی نخواهد یافت.
باور کنیم که چاره‌ای جز تکیه بر بهداشت و پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان نیست. تربیت دنتال‌هایژنیست‌هایی که اساس تفکر و عملکردشان مبتنی بر آموزش دقیق بهداشت و پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان است تنها چاره خروج از وضعیت اسفناک کنونی است.
حذف رشته تحصیلی بهداشت دهان (دنتال‌هایژین) در دانشکده‌های دندانپزشکی مهم کشور اشتباه استراتژیک مسئولین دندانپزشکی کشور در دهه اخیر بوده است و لازم است این اشتباه بزرگ هر چه زودتر با پذیرش دانشجو در تمامی دانشکده‌های دندانپزشکی کشور جبران شود. باید به ازای پذیرش هر دانشجو دندانپزشکی حداقل دو دانشجوی دنتال‌هایژین پذیرش شود تا عقب‌افتادگی در تربیت دنتال‌هایژنیست‌ها ظرف یک دهه برطرف شود.
به فرموده پیامبر اکرم (ص) پیشگیری بهتر از درمان است. با تکیه صرف بر تربیت دندان‌پزشک مطمئنا مشکلات مردم در زمینه دهان و دندان برطرف نخواهد شد.
منبع:دندانه
0