گفتگو با دکتر عبدالجواد رحیم‌پور،خزانه‌دار دو دهه انجمن دندان‌پزشکی ایران

انجمن‌های علمی از گرایش سیاسی، لطمه می‌بیند

بیش از چهار دهه فعالیت صنفی و علمی و عضویت در پنج دوره هیات مدیره جامعه دندان‌پزشکی ایران، مجمع دندان‌پزشکان ایران و انجمن دندان‌پزشکی ایران؛ این خلاصه‌ای یک خطی از کارنامه فعالیت دکتر عبدالجواد رحیم‌پور در حوزه دندان‌پزشکی است.
دکتر عبدالجواد رحیم‌پور متولد دی ماه ۱۳۲۹ در شهر سمنان و دانش‌آموخته دندان پزشکی عمومی در سال ۱۳۵۵ از دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه فردوسی مشهد است. او فعالیت صنفی را از اولین سال‌های دانش‌آموختگی آغاز کرده و همچنان حضور پر شوری در رخدادهای صنفی و علمی دندان‌پزشکی دارد. یکی از جالب‌ترین نقاط کارنامه چهل ساله فعالیت‌های صنفی او این است که حدود دو دهه به عنوان خزانه‌دار انجمن‌های علمی و صنفی دندان‌پزشکی فعال بوده است.
با دکتر رحیم‌پور به بهانه تقدیر در جشن بزرگ‌داشت روز دندان‌پزشک سال ۹۷ به گفتگو نشستیم که چکیده‌ای از ان پیش روی شماست:

– آقای دکتر رحیم‌پور گفتگو را از زمان پوشیدن کسوت دندان‌پزشکی آغاز کنیم؛ بعد از فارغ‌التحصیلی چه کردید؟
بلافاصله به خدمت نظام سربازی رفتم. ۲۸ مرداد ماه ۵۷ خدمت من تمام شد. این ۲ سال را در تیپ ۳ زرهی همدان به عنوان دندان‌پزشک فعالیت کردم و بعد از آن چون قصد عزیمت به کشور آمریکا و بورسیه دانشگاه جورج تایم واشنگتن را داشتم، منتظر فراهم شدن شرایط سفر ماندم. اما به خاطر انقلاب سال ۵۷ و تحولات اجتماعی سیاسی که در مملکت اتفاق افتاد، دانشگاه‌ها تعطیل شد و به این علت من نتوانستم از این بورسیه برای رشته جراحی دهان، فک و صورت استفاده کنم. لذا سال ۵۸ در خیابان امیرآباد شمالی تهران مطب زدم و آنجا مشغول به کار شدم.

– انقلاب فرهنگی منجر به تعطیلی دانشگاه‌های ایران شد. آیا نمی‌شد در دانشگاه‌های خارجی ادامه تحصیل داد؟
با وقوع انقلاب سفر به کشورهای خارجی کمی سخت شده بود. ما در اولین دوره اعزام دانشجو به خارج بعد از انقلاب شرکت کردیم و ۷ نفر از همکاران دندان‌پزشک قبول شدند که یکی از آنها من بودم. من برای دانشگاه‌های یوسیرین و ام وای یو نیویورک شرکت کردم که دومی مرا پذیرفت، اما به خاطر شرایط خاص آن زمان و مشکلات اقتصادی خودم نتوانستم بروم. در واقع رزیدنت جراحی دانشگاه نیویورک بودم، اما نتوانستم ادامه دهم.

– در داخل کشور چطور؟
در داخل هم در اولین دوره تخصصی جراحی دهان، فک و صورت امتحان دادم و در دانشگاه شهید بهشتی پذیرفته شدم. اما به خاطر شرایط خاصی که داشتم در آنجا هم نتوانستم ادامه تحصیل دهم. در واقع از چند فرصتی که برای ادامه تحصیلم پیش آمد، جا ماندم.

– این شرایط خاصی که می‌فرمایید مانع ادامه تحصیل شما شد، خصوصی است؟
هم خصوصی بود و هم اینکه فعالیت‌های اجتماعی و علمی که در جامعه دندان‌پزشکی داشتم، مانع شد. چون خود دوره هم یک سال با تاخیر شروع شد.

– از چه زمانی به فعالیت‌های صنفی روی آوردید؟
سال ۵۵ که فارغ‌التحصیل شدم به عضویت جامعه دندان‌پزشکی ایران در آمدم و از آن طریق توانستم با مراکز علمی دندان‌پزشکی دنیا ارتباط پیدا کرده و به کتاب‌ها و مجلات آنها دسترسی پیدا کنم. اما فعالیت رسمی من از سال ۵۸ شروع شد و اولین سالی که در کنگره‌های دندان‌پزشکی شرکت کردم، همین سال بود. در شهریور ماه سال ۶۰ در انتخابات دوره دوازدهم جامعه دندان‌پزشکی ایران شرکت کردم و به عنوان عضو هیات مدیره انتخاب شدم. چون شروع کارم بود و تجربه کافی نداشتم در کنار اساتیدی مثل دکتر حمید عادلی نجفی، دکتر مصطفی میرزابیگی، دکتر محمدعلی افتخاری و دیگر عزیزانی که تجارب بیشتری در فعالیت‌های حرفه‌ای داشتند، قرار گرفتم و در واقع این نزدیکی برای من مانند یک کلاس مدیریتی بود که بتوانم کسب تجربه کنم. در ادامه به‌عنوان مدیر کمیته مالی و خزانه‌دار جامعه دندان‌پزشکی انتخاب شدم. در همان زمان عضو هیات تحریریه نشریه جامعه دندان پزشکی ایران نیز بودم. در دوره سیزدهم و چهاردهم نیز عضو هیات تحریریه این مجله علمی «مجدا» بودم و مقالاتم را در آن چاپ می کردم.
از سال ۶۰ تا سال ۷۵ که نام جامعه دندان‌پزشکی به انجمن دندان‌پزشکی تغییر کرد، به عنوان خزانه‌دار جامعه دندان‌پزشکی و نماینده این جامعه، در کنگره‌های فدراسیون بین‌المللی در کشورهای مختلف حضور داشتم و به‌ طبع این ارتباط با جوامع بین‌الملل و کشورهای دیگر عاملی بود برای انتقال آخرین اطلاعات دندان‌پزشکی و رابطه با جوامع علمی بزرگ دنیا که برای همکاران ما در کشور و بالابردن سطح دانش دندان‌پزشکی تاثیرگذار بود.

– چرا در طول زندگی تا این اندازه به فعالیت‌های صنفی علاقه نشان دادید و جذب این فعالیت‌ها شدید؟
بخشی از آن ذاتی است. کارهای جمعی روحیه خاصی نیاز دارد و انسان باید از بخشی از خود بگذرد. اگر به کار اجتماعی و انسانی به خصوص در حوزه سلامت اعتقاد داریم، نباید کنار بمانیم تا دیگران فعالیت کنند. به طبع باید دستی در این فعالیت داشت و به این جریان کمک کرد. کما اینکه تمام این فعالیت‌ها دسته‌جمعی بوده است. ما عزیزانی را داشتیم که بدون اینکه جامعه دندان‌پزشکی هزینه‌ای کند، هزینه‌های سمینارهای شهرستان‌ها، هتلنیگ و رفت و آمدها را تقبل می‌کردند. به طبع انسان باید در کنار چنین افرادی قرار می‌گرفت و به این جریان کمک می‌کرد. به جرات می‌گویم که اگر سطح دندان‌پزشکی مملکت بالاست، به خاطر از خود گذشتگی و یکی شدن جریان فکری گروهی بود که علاقه‌مند بودند و با عشق به این حرفه آمدند و وقت گذاشتند. من به همه آنها احترام می‌گذارم. اساتید بزرگ جامعه دندان‌پزشکی که به اعتقاد من کل جامعه سلامت ایران مدیون این افراد هستند. به هرحال اگر این همکاری، همبستگی و تلاش نبود، شاید الان انجمن دندان‌پزشکی ایران نمی‌توانست با fdi، جوامع و شرکت‌های بزرگ ارتباط داشته باشد که این کنگره‌های عظیم را برگزار کند.

– شما به هر حال باید برای گذران زندگی و کسب درآمد، زمانی را به مطب اختصاص می‌دادید. آن زمان، روزانه چند ساعت را برای فعالیت‌های صنفی صرف می‌کردید؟
از سال ۵۸ و همزمان با فعالیت‌های جامعه، من به طریقی درگیر برگزاری کنگره‌ها، سمینارهای علمی و هیات مدیره‌ها شدم. به خصوص در برنامه کمیته‌های علمی که در شهرستان‌ها بسیار فعال بود، مشارکت داشتم. من بعد از کار مطب که ساعت ۶ عصر تمام می‌شد، به جامعه دندان‌پزشکی می‌رفتم و گاهی تا ساعت ۱۲ نیمه شب در آنجا مشغول بودم. اعتقادم این است که آن برنامه‌ریزی و آن نگاهی که همکاران به رشد دانش دندان‌پزشکی داشتند، باعث شد که ما یک پایه و اساس منطقی بر مبنای اساسنامه جامعه دندان‌پزشکی که غیر سیاسی و غیر انتفاعی بود ایجاد کنیم. این پایه، با یک مدیریت حساب شده و تقسیم کار منطقی جلو رفت. ما به مسائل سیاسی کاری نداشتیم و تمام گروه‌های اجتماعی می‌توانستند در فعالیت‌ها مشارکت داشته باشند. مشارکت همکاران باعث شد که عشق و علاقه ما به کار حرفه‌ای بیشتر شود، چون می‌دیدیم که در این امر موفق هستیم. به طبع کنگره‌های ما هم موفق بود. شاید به خاطر همین عشق و علاقه بود که لطف دوستان شامل حال من شد و در سال ۱۳۷۰ به‌عنوان رئیس کنگره بیست و نهم انتخاب شدم و چندین دوره به عنوان نایب ریس کنگره‌ها و نمایشگاه و حتی سرپرست برگزاری نمایشگاه بودم. تاکنون قریب به ۱۰ دوره دبیر اجرایی کنگره‌ها بوده و تا سال‌های اخیر نیز به طریقی در کمیته‌های مختلف به‌عنوان مشاور یا مسئول مالی کنگره‌ها درگیر بودم. امیدوارم که توانسته باشم کاری در جهت رشد و اعتلای حرفه انجام داده باشم.

– همان‌طور که اشاره کردید در دوره‌های مختلف مسئولیت مالی و خزانه‌داری را هم به عهده داشتید. چه شد که این وظیفه حساس را به عهده گرفتید؟
هیچ‌یک از همکاران تخصصی در رشته حسابداری و خزانه‌داری نداشتند. در این میان باید یک نفر این وظیفه را می‌پذیرفت و نظارت می‌کرد. شاید قرعه به نام من خورد، چون به هر حال تجربه‌ای نداشتم و می‌خواستم در جمع همکاران باشم، خزانه‌داری گیر من افتاد و مسئولیت آن با من شد. شاید صداقت و شاید دقت نظری که من روی حساب و کتاب جامعه داشتم و گزارش‌های مالی که سالانه در مجامع عمومی به هیات‌مدیره و اعضا می‌دادم، باعث این مساله شد. بعدها که حسابرسی در انجمن و جامعه صورت گرفت، مشکلی وجود نداشت و اعتماد همکاران به من، دلیلی بود بر اینکه خزانه‌داری به من محول شود. سال گذشته و در دوره بیست و یکم این مسئولیت را به دوستان جوان‌تر سپردم. به هر حال مسئولیت سنگینی است و انجام آن به تنهایی کار سختی بود. شاید باید حسابدار خبره و قسم خورده‌ای در این جریان کمک می‌کرد و خوشبختانه حسابرسی‌ها باعث می‌شد که با اعتقاد و ایمان بیشتری مسئولیت را بپذیریم و به همکاران گزارش دهیم.

– شما هم عضو هیات مدیره جامعه دندان‌پزشکی ایران بودید و هم عضو انجمن دندان‌پزشکی ایران. تفاوت عملکرد این نهادها و مزایا و معایب آنها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
من به عنوان نسل دوم جامعه دندان‌پزشکی می‌گویم که از نظر من اتحاد و اتفاق بین اعضای جامعه دندان‌پزشکی بسیار بالا بود و صرفا نگاه علمی و حرفه‌ای برای این جریان وجود داشت.
اما اتفاقاتی برای جامعه دندان‌پزشکی افتاد؛ باید با قوانین جدید کمیسیون ماده ۱۰ احزاب و انجمن‌های علمی وزارت کشور تطابق پیدا می‌کرد. تطابق جامعه با قانون جدید، عاملی بود که می‌خواستیم با توسل به آن، این مجموعه را حفظ کنیم. چون سیاسی نبودیم تحت فشار قرار گرفتیم و این عاملی شد که هیات مدیره جدید با انتخابات جدید تحت عنوان مجمع دندان‌پزشکان ایران تشکیل شد که من هم افتخار این را داشتم که عضو هیات مدیره آن باشم. اما وزارت کشور این شرایط را هم نپذیرفت و قرار شد نام جامعه به انجمن تغییر کند. البته از آنجا که هدف ما ادامه فعالیت‌های علمی و صنفی بود، خیلی هم فرقی نمی‌کرد. لذا جامعه به تشکل جدیدی تحت عنوان انجمن دندان‌پزشکی ایران سپرده شد. بعد از ۶ سال چون اهداف علمی ما یکی بود، تداوم پیدا کرد.

– اما در مقطعی نوعی رکود بر فعالیت‌های انجمن حاکم شد.
الان مجددا نیروهای جوان‌تر آمده‌اند. به اعتقاد بنده که سال‌ها ناظر بر فعالیت‌ بودم، آنچه مسلم است اینکه انجمن‌های ما توان جواب‌گویی حدود ۳۰ هزار دندان‌پزشک فعال را ندارند و باید برنامه‌ریزی بیشتری داشته باشند. به خصوص از نقطه نظر کارایی و ایجاد اشتغال برای همکاران جوان ما که فارغ‌التحصیل می‌شوند. چون هزینه سنگینی را به دوش خانواده‌ها و دولت گذاشتند و باید جایگزینی برای ارائه کار مثبت به خصوص در جهت سلامت دهان و دندان ایجاد کنند. کما اینکه این حوزه با رشد جمعیت کشور روبروست و این وظیفه انجمن‌هاست که فکری برای آن کنند. انجمن‌ها می‌توانند بازوی توانای وزارت بهداشت، نظام پزشکی و کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی باشند و باید به نحو احسن از آنها استفاده شود. خیلی مهم است که مدیر این انجمن‌ها چه کسانی باشند و چه اهدافی را دنبال کنند.

– نقطه درخشان کارنامه این تشکل‌ها چیست؟
نقطه روشن اینها اعتلای دانش دندان‌پزشکی است که با برگزاری سمینارها و کنگره‌ها توانسته‌اند همکاران را به این جمع‌ها بکشند و دانش روز را به آنها انتقال دهند. درحالی که به خاطر شرایط خاص ممکلت بعد از انقلاب، جا افتادن بخش‌های مدیریتی زمان برد. کما اینکه آن زمان در زمینه تبادل مسائل علمی با کشورهای پیشرفته مشکل داشتیم و مایه خوشحالی است که انجمن‌ها توانستند سطح علمی را بالا نگه دارند. الان توریست‌های سلامتی که به ایران می‌آیند و درمان می‌شوند، گواهی بر بالا بودن سطح علمی دندان‌پزشکی کشور هستند. این نشانه‌ای است بر اینکه انجمن‌ّها فعال بودند و موثر واقع شدند.

– اگر بخواهید از فعالیت انجمن دندان‌پزشکی ایران در سال‌های اخیر انتقاد کنید، به چه چیزی اشاره می‌کنید؟
انتقاد من این است که ارتباط این دوستان با همکاران ضعیف است. ما قریب به ۳۴ شعبه از انجمن در سطح کشور داریم و همکاران ما می‌بایست در امر اجرایی و علمی انجمن‌های دندان‌پزشکی ایران دخالت بیشتری داشته باشند. ارتباط حتی در مساله ارسال مجلات و نشریه‌های خبری هم ضعیف است و می‌بایست یا نشریه آنلاین شود و یا اخبار از طریق اینترنت به همکاران برسد. مورد بعدی اینکه مردم هم باید آگاه شوند که چنین انجمن‌هایی وجود دارند تا تاثیر بیشتری در جامعه ما داشته باشند.

– از نظر شما ارتباط بدنه فعلی جامعه دندان‌پزشکی با پیشگامان این صنف چطور است؟
در حال حاضر تنها مسئولیتی که بنده در انجمن دارم، دبیری شورای عالی انجمن دندان‌پزشکی ایران است که حدود ۸۷ نفر عضو این شورا هستند و در جلسات آن افراد برجسته، خبره و فرهیخته این حرفه از نقاط مختلف ایران شرکت می‌کنند. این انتظار می‌رود که لااقل پیشکسوت‌های ما و کسانی که احاطه داشتند و پایه‌گذار این جریان ماندگار ۵۶ ساله جامعه دندان‌پزشکی بودند، ارتباط خود را قطع نکنند. همکاران جوان ما باید احترام بیشتری را برای پیشکسوت‌ها قائل شوند و به مناسبت‌های مختلف از تجارب آنها استفاده کنند.
این فعالیت‌ها زمانی که گرایش سیاسی پیدا می‌کند، لطمه می‌بیند. به طبع ما باید به دور از افکار سیاسی خودمان که برای همه ما قابل احترام است، در خصوص فعالیت جامعه دندان‌پزشکی ایران از همکاران دانشمند خودمان که پیشکسوت هستند و از اساتید دانشگاه استفاده کنیم و همه را در جهت برنامه‌ریزی و رشد و اعتلای حرفه دندان‌پزشکی ایران به کار گیریم.

 

منبع:دندانه