تعیین تعرفه برای خدمات دندانپزشکی، شدنی نیست
گفتگو با دکتر علی تاجرنیا، رئیس انجمن دندانپزشکی ایران درباره تعرفهگذاری خدمات دندانپزشکی
مریم کاظمی/ دندانه
این روزها کافی است مشکلی برای دندنهایتان پیش آید و سروکارتان به مطبها یا کلینیکهای دنداپزشکی بیفتد. تازه در آن هنگام است که متوجه اوضاع نابسامان قیمت خدمات دندانپزشکی میشوید. خیابان ولیعصر تهران را که از پایین تا بالا بروی برای کشیدن دندان عقل یا دندانی که دیگر قابلترمیم نیست، با نرخهایی با فاصله نجومی مواجه خواهید شد که هر دو نرخ هم نتیجهای یکسان دارند. تعدادی از این مراکز دندانپزشکی اذعان میکنند که علت بالا بودن بیش از اندازه قیمتهایشان استفاده از اجناس مرغوب و ارائه خدمات بهتر است. تعدادی از این مراکز با بیمه قرارداد ندارند، تعدادی از آنان علت قیمتهای خیلی پایینشان را نه به خاطر مرغوب نبودن خدمات و مواد مورد استفاده، بلکه به خاطر خیریه بودنشان بیان میکنند.
در این رابطه نگین دندانپزشکی به سراغ دکتر علی تاجرنیا رییس انجمن دندانپزشکی ایران رفته و نظر وی را در رابطه با متغیر بودن نرخ خدمات مشابه دندانپزشکی در مطبها و مراکز درمانی را جویا شد.
• چرا تعرفه خدمات دندانپزشکی در ایران مبهم است؟
علت عمده این است که خدمات دندانپزشکی با توجه به اینکه سهم دولت و بیمهها در پرداخت هزینههای دندانپزشکی بسیار کم هست و بیش از نود درصد خدمات توسط بخش خصوصی ارائه میشود، میتوان گفت که عملاً بخشهای نظارتی به این بخش توجه کمتری میکنند.
رویکرد دولت این است که در بخشهایی تعرفه گذاری کند که در آن دخالت مستقیم دارد و با توجه به اینکه در خدمات دندانپزشکی بر اساس هزینههای تمامشده نرخ تعرفه تعیین میشود، خیلی از خدمات بهصورت دقیق قابلمحاسبه نیست و به همین دلیل دولتهای مختلف کمتر به این موضوع ورود کردهاند. بهعنوانمثال در شهری مثل تهران اگر بر اساس قانون هم بخواهیم هزینههای دندانپزشکی را محاسبه کنیم، در نقاط مختلف شهر متفاوت است و به همین نسبت در شهرهای مختلف هم وضعیت هزینهها همینگونه است.
بر اساس سهم و فعالیت دولت یا بخش خصوصی در این زمینه به نسبت در هزینهها هم سهم خواهند داشت. این موضوع در هزینههای پزشکی چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی تعریفشده است و چندان با ابهام روبرو نیست اما در دندانپزشکی به دلایلی که گفته شد با ابهام روبرو است. مجموعههایی مثل نظام پزشکی هم که در ادواری به این حوزه ورود کردند به این دلیل که نوع ورودشان کلی بوده، چندان تغییری در وضعیت موجود حاصل نشده است.
• در رابطه با همین موضوع کتاب کالیفرنیا که در ایران اجرایی شد، تمام خدمات پزشکی با تعرفه مشخص ارائه شدند. چرا این اتفاق در دندانپزشکی نیفتاد؟ سازمان نظام پزشکی چه مشکلی داشت که اختیار تعرفه گذاری را به شورای عالی بیمه واگذار شد؟
باید به این موضوع توجه داشت که دو بحث باهم دچار اختلاط نشود. در حوزه پزشکی و در دولت آقای احمدینژاد برخلاف قانون که تعیین تعرفه بخش خصوصی بر عهده نظام پزشکی بود، در قانون بودجه سالیانه و در قانون برنامه پنجم این اختیار بهصورت غیرقانونی از نظام پزشکی گرفته شد و نمایندگان مجلس نیز با این اقدام همراهی کردند. در ارتباط با موضوعی که گفتید نظام پزشکی چیزی را واگذار نکرده بلکه اختیار از آنها گرفتهشده است.
در بحث کتاب کالیفرنیا عملاً در پزشکی و در سالیان گذشته هم استفاده میشده و مورد بهرهبرداری قرار داشته است اما در حوزه دندانپزشکی بهصورت سنتی از ۳۰ سال قبل در حدود ۴۰ خدمت دندانپزشکی معرفیشده و هرسال تعرفههای این تعداد محدود خدمات را اعلام میکنند، این در شرایطی است که در دندانپزشکی بالغبر ۳۴۰ نوع خدمت تعریفشده که بسیاری از این خدمات جدید هستند. یکی از مسائلی که در دستور کار شورای سلامت دهان هست بحث تعریف خدمات و بحث ارزش گزاری این خدمات است تا بتوان این نقیصه را برطرف کرد. با توجه به تجربهای که در حوزه پزشکی در این زمینه وجود دارد و مشکلاتی که در حوزه اجرا وجود داشته، نظر دوستان شورای سلامت دهان و مجموعه درمان وزارت بهداشت این بود که کار را به تأخیر بیاندازند تا بتوان بهصورت کارشناسی شدهای آن را به انجام رساند. بخش خدمات کتاب کالیفرنیا در ایران انجامنشده همچنین برای استانداردسازی خدمات این کتاب نیازمند بومی شدن است.
باید توجه داشت عمدهترین مشکلی که در خصوص تعرفهها وجود دارد این است که یک گره قانونی وجود دارد که نظام پزشکی بهعنوان بخش خصوصی نمیتواند اعلام تعرفه کند. دلیل دیگر هم این است که با توجه به اینکه نقش دولت و بیمهها بسیار اندک است عملاً این مسئله مبتلابه برای آنها تلقی نمیشود و به همین دلیل سامان دادن آن تابهحال به تأخیر افتاده است.
• در این میان پس نمیتوان بیمهها را مقصر دانست؟
در این مقطع این موضوع ارتباطی با بیمهها ندارد. قانون برنامه پنجم این اختیار را از بخش نظام پزشکی گرفته و بنابراین بخش خصوصی نمیتواند اقدام به تعرفه گذاری کند و نکته دیگری که وجود دارد این است که اگر هم نظام پزشکی بخواهد در بحث تعرفه گذاری ورود کند این اقدام مورد تأیید وزارت خانه یا مجموعههای بیمهای نیست. در بحث دندانپزشکی چند بیمه محدود فعال هستند که بزرگترین آنها بیمه نیروهای مسلح است که خودشان با تعرفهای که در مجموعه بیمهای خود دارند با کلینیکها کار میکنند. اگرچه این تعرفه واقعی نیست اما بهنوعی یک نیاز در جامعه دراینارتباط وجود دارد و چون در جامعه دندانپزشکی نیز بازار کار مقداری محدودشده این تعرفه موردنظر قرارگرفته و بهصورت توافقی مابین بیمه و همکاران ما یا کلینیکها این کار صورت میپذیرد.یران
• دولت اگر بخواهد دخالت کند و اختیارات سلب شده از نظام پزشکی را بازگرداند، چه مدت طول خواهد کشید که در موضوع تعرفه گزاری به یک ثبات رسید و وضعیت تعرفههای دندانپزشکی از این وضعیت پر ابهام خارج شود؟
تا زمانی که سهم دولت و مجموعه بیمهها از خدمات دندانپزشکی سهم بسیار اندکی است تعیین تعرفه کردن برای خدمات دندانپزشکی در مرحله عمل قابلاجرا نیست. در این حوزه بخش نظارتی نیز در دولت نگاه بسیار ضعیفی دارد. مهمترین مسئله این است که دولت و بیمهها همانند بخش پزشکی بخشی از خدمات دندانپزشکی را انجام دهند و در سایر موارد برای بخش خصوصی سقف تعیین کند و اجازه دهد یک مقداری بازار در این حوزه نقش بازی کند. در چنین شرایطی شاهد خواهیم بود که موضوع تعرفههای دندانپزشکی از وضعیت موجود خارجشده و در چهارچوب نظاممندی امکان تعرفه گذاری برای این حوزه فراهم خواهد بود.
منبع:دندانه