رمزگشایی از شایعه‌ای درباره ترکیبات یک برند معروف خمیردندان

 

هشدار علیه کلگیت

دکتر پرهام پدرام
دانشجوی PhD زیست مواد دندانی

«خمیردندان کلگیت نخرید!» این عبارت تیتر مطلبی است که طی روزهای اخیر بارها در فضای گروه‌ها و صفحات مرتبط با سلامتی و بهداشت و اطلاعات عمومی بازنشر شده است و از کاربران می‌خواهد با توجه به اثرات سوء یکی از ترکیبات این خمیردندان از خرید آن اجتناب کنند.
هشدار بر علیه کلگیت از جنس مطالب خبری و علمی‌ای است که این روز‌ها از طریق شبکه‌های اجتماعی میان کاربران دسه‌به دست می‌شود که در آنها با استناد به ادعاهای تایید نشده، مخاطب به استفاده یا عدم استفاده از یک محصول یا روش تشویق می‌شود. متاسفانه بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی بدون توجه و تحقیق درباره صحت و سقم این اخبار، محتوای ان را باور کرده و با نیت اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی دوستان و همراهان مجازی، آنها را در شبکه‌های اجتماعی بازنشر می‌کنند.

شاید شما هم در دنیای مجازی با این پیام روبرو شده باشید:
«هشدار/ خمیردندان برند معروف کلگیت نخرید!!»
و در ادامه این پیام می‌خوانیم…
«خمیردندان کلگیت در سراسر دنیا یکی از محبوب‌ترین و شناخته شده‌ترین برند‌ها است. در مطالعه‌های جدید که در مجله پژوهش‌های شیمیایی در سم‌شناسی منتشر شده نشان داده شد که ماده شیمیایی تری‌کلوزان عامل سرطان‌زا در این برند است. تری‌کلوزان دارای آثار استروژنی، ضد استروژنی، استروئیدی و ضداستروئیدی بوده و طی این خواص، هورمون‌های عادی بدن را مختل می‌کند. علاوه بر آن، این ماده در کبد و بافت‌های چربی انباشته می‌شود. تری‌کلوزان می‌تواند در تکثیر سلول‌های سرطانی موجود در سینه موثر باشد و باعث افزایش حجم تومور شود.
با آزمایشات انجام شده و کشف این ماده در این برند و افشای این حقایق هنوز هم کلگیت ادعا می‌کند که محصولات این برند به طور کامل سالم هستند. کانادا در حال حاضر تنها کشوری در جهان است که استفاده از تری‌کلوزان در محصولات خود را ممنوع نکرده است.»
اینکه برای صحت این اطلاعات منبعی موجود نیست بماند، اولین سوالی که به ذهن می‌آید این است که یک ماده همزمان اثرات استروژنی و ضد استروژنی و حتی استروئیدی و غیر استروئیدی داشته باشد؟
سپس با ترس و لرز از بیماری‌های مختلف و متنوع، راه حل تمامی این مشکلات را در انتهای پیام می‌بینیم:
«راه حل! پیشنهاد می‌شود هنگام خرید محصولات بهداشتی، برچسب روی بسته‌ها حتماً مورد بررسی قرار گیرد تا نسبت به استفاده نشدن این ماده در محصول اطمینان حاصل شود. راه حل بهتر آن است که از محصولات خانگی یا اصطلاحاً دست‌ساز استفاده شود. فراموش نکنید که تقریباً همه مواد بهداشتی را می‌توان در خانه تهیه کرد!»

بررسی‌های ما درباره صحت و سقم این خبر و نتایج پژوهش‌های معتبر در مورد خمیردندان حاوی تری‌کلوزان نتایج جالبی داشت:

۱- همانطور که می‌دانید، پوسیدگی‌های دندانی و بیماری‌های لثه به وسیله باکتری‌ها ایجاد می‌شوند، خمیردندان‌های حاوی فلوراید علاوه بر کمک به معدنی کردن دوباره دندان‌ها، اثرات ضد باکتریایی هم دارند، حال برای تولید محصولی رقابتی با توجه به عامل باکتریایی این مشکلات، از آنتی باکتریال تریکلوزان نیز در بعضی خمیردندان‌ها استفاده می‌شود.
تری کلوزان یک ماده آنتی‌باکتریال و ضد قارچ است که در مواد شوینده مثل صابون‌ها، خمیردندان‌ها، شوینده‌های مورد استفاده در اتاق عمل و مواد ضدعفونی کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما مشاهده مواردی مثل تأثیر هورمونی تریکلوزان و ایجاد مقاومت باکتریایی نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها باعث شد که استفاده این ماده در مواد شوینده روزمره مورد بررسی بیشتری قرار گیرد. (۱)
۲- موسسه Cochrane یکی از موسسات معتبریست که به تحقیقات سیستماتیک (systematic reviews) در حوزه پزشکی و سلامت می‌پردازد. در یکی از پژوهش‌های سیستماتیک این مرکز، ۳۰ تحقیق که شامل ۱۴۸۳۵ شرکت کننده (یا نمونه) بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل نتایج این تحقیقات نشان داد که خمیردندان‌های شامل تری‌کلوزان به همراه فلوراید نسبت به خمیردندان‌های فلوراید دار بدون تری‌کلوزان باعث کاهش بیشتر پلاک دندانی، التهاب لثه و خونریزی از آن و همچنین باعث کاهش پوسیدگی‌های تاجی می‌شوند، اما در تحقیقات انجام شده نتایج ضعیفی در مورد کاهش پوسیدگی‌های ریشه و کنترل کلکلوس وجود داشت ولی تری‌کلوزان تأثیری بر کاهش Periodontitis نداشت.
و در ‌‌نهایت این موسسه اعلام کرد که نگرانی خاصی در مورد استفاده از تریکلوزان در خمیردندان‌ها طی مطالعات ۳ ساله وجود نداشته است. (۲)

۳- ADA (American Dental Association) یا‌‌ همان انجمن دندانپزشکی امریکا از خمیردندان کلگیت به عنوان تنها خمیردندان دارای مجوز حاوی تری‌کلوزان نام برده و با توجه به مقدار ۰/۳درصدی تری‌کلوزان در این خمیردندان اعلام کرده که تاکنون مدارکی بر ضد مجوز تولید این خمیر دندان وجود نداشته است. با این وجود این موسسه تأیید FDA (Food & Drug Administration) را در این مورد لازم دانسته است. (۳)
۴- با نگاهی به وبسایت FDA به پژوهش‌های حیوانی تری‌کلوزان بر می‌خوریم که باعث کاهش هورمون‌های تیروییدی می‌شود اما نتایج این تست‌ها بر روی انسان انجام نشده است. همچنین FDA معتقد است که هنوز اطلاعات کافی برای تخمین ریسک ایجاد مقاومت باکتریایی تری‌کلوزان وجود ندارد، در نتیجه با توجه به اثرات مثبت تری‌کلوزان در خمیردندان، FDA تولید آن‌را مجاز می‌داند.

منبع:دندانه