وقتی موزاییک‌ها جابه‌جا می‌شوند

 

دکتر کاوه کاظمیان

مدت‌هاست گفته می‌شود جامعه ایرانی در حال گذر از سنت به مدرنیته است و مبادی تاریخی متفاوتی برای این گذار (از عهد صفویه تا حوادث سیاسی معاصر) برشمرده‌اند. زمان طولانی این گذر به باور بسیاری از اندیشمندان علوم سیاسی منجر به «گسست» شده است.
اقشار مختلف، در اطراف گسل‌های موجود و متکی بر فاکتورهای مختلف به هم می‌پیوندند، فاصله می‌گیرند و یا برخورد می‌کنند.
آنچه این ساختار موزاییکی را در کنار هم نگاه داشته است «چسب قدرت» است.

ریز موزاییک‌های مورد بررسی من در این نوشتار جزیره‌های متعامل جامعه دندان‌پزشکی کشور است.
تحولات بنیان‌کنی که جامعه دندان‌پزشکی کشور را ملتهب کرده فشار تقاضا برای دسترسی به کالای کمیاب «دندان‌پزشک شدن» و کسب درآمد از آن است و سیاست‌گذاران این حیطه با افزایش ظرفیت در دانشکده‌های تازه‌تاسیس، ایجاد پردیس‌های بین‌الملل و تسهیل ورود دانشجویان دانش‌آموخته در دانشکده‌های بی‌کیفیت خارجی سعی بر تعدیل حجم تقاضا داشته‌اند (به افزایش تعداد دانشکده‌ها در طی ۸ سال و اقبال نامتقارن مردم به انتخاب رشته تجربی در کنکور توجه کنید).
عدم توجه به پیش نیاز‌ها منجر به تاسیس دانشکده‌هایی با حداقل امکانات و افزایش ظرفیت رشته‌های تخصصی به منظور تامین کادر آموزشی شد و حدیث پر دردی که می‌دانیم.

در دولت جدید و با تغییر دبیر دبیرخانه شورای عالی تخصصی کشتیبان را سیاستی دگر آمد.
پافشاری برای برگزاری آزمون ورودی برای فارغ‌التحصیلان خارجی و کاهش ابتدایی ورودی، تعیین هیاتی برای بررسی کیفی بخش‌های تخصصی و تشکیل شورای سلامت دهان در کنار اقدامات اصلاحی دیگر نوید حرکت مثبتی می‌داد.
در مقابله با طرح انحرافی نیز مقابله متکی بر خرد جمعی انجمن‌های علمی-صنفی رویکرد قابل توجهی بود که دبیر دبیرخانه را در جایگاه پیوند دهنده موزاییک‌های متعامل و متفرق جامعه دندان‌پزشکی مطرح کرد.
کارکرد «چسب قدرت» دبیرخانه به عنوان مهم‌ترین نهاد حاکمیتی صنف دندان‌پزشکی، در مقابل مطالبه حجم وسیع درخواست‌های قانونی متعهدین ضریب کا عمل نکرده است.

محرومیت، توده‌های اتمیزه تحت ستم را به‌وسیله شبکه‌های نوین اجتماعی متشکل کرد و پافشاری دبیرخانه منجر به گسست بدنه متعهدین از «چسب قدرت» شد. در جریان کشاکش درونی و مقاومت دبیرخانه در برابر خواسته‌های قانونیَ، به تدریج نیروهای متمایل به تعامل، میانه‌روی و گفتگو به کنار رانده شدند.
در جنبش‌های اجتماعی مقاومت نهاد قدرت در برابر جنبش، رادیکالیسم را در پی دارد و با مقاومت بیشتر سرخوردگی توده‌ها را منفعل می‌کند.
این بار اما چرخ به گونه‌ای دیگر چرخید. برفراز «نهاد دبیرخانه» قدرت‌های دیگری عمل کردند.
در آغاز سخن از «چسب قدرت» برای حفظ ریز موزاییک‌های جامعه دندان‌پزشکی در کنار هم نوشتم و رسمی‌ترین نماد آن را دبیرخانه خواندم. وجوه دیگری که «مولفه‌های بردار قدرت» را شکل می‌دهد، متفاوت هستند. «قدرت درونی یا غیر رسمی» در قالب انجمن‌ها که دبیرخانه به درستی از ته‌مانده آن برای مقابله با طرح بهداشتکار دهه ۶۰ استفاده کرد و «قدرت از بالا اعمال شده بر مجموعه دندان‌پزشکی کشور» این بار با لابی موثر فردی از متعهدین ضریب کا منتسب به مقام بالا‌تر و پیگیری لایه‌های تندرو‌تر، مقاومت دبیرخانه در هم شکست.
در نوشتار پیشین «گرانیگاه اصلاحات» به لزوم جاری شدن نیروهای نورسیده و تازه‌نفس در رگ‌های انجمن‌های پیر و کم کارکرد اشاره کردم. این جریان با ایجاد قدرت خردورز و مدنی می‌تواند گسست موزاییک دندان‌پزشکی کشور را در برابر «مولفه‌های بیرونی و بالادستی» متوقف کند.
در یادداشت دیگری «چراغ‌های رابطه خاموش است» خواستار باز شدن «گوش» نهادهای رسمی در برابر مطالبات شده‌ام.
ما و دبیرخانه در عرصه موزاییک دندان‌پزشکی کشور راهی جز تقویت «چسب قدرت بین خود» نداریم. گسست و تندروی از ما تکه پاره‌هایی آسیب‌پذیر می‌سازد.

منبع:دندانه