چراغ سبز دندانپزشکی به طبیعت

 

درباره دندان‌پزشکی سازگار با محیط زیست و محورهای آن

مفهوم دندان‌پزشکی سازگار با محیط‌زیست Eco-friendly dentistry که به‌عنوان معادلی برای دندان‌پزشکی سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد، برای نخستین بار در مطالعه‌ای که دکتر علی فراهانی و میتل سوچاک، در سال ۲۰۰۷ در دانشگاه واترلو انجام دادند مطرح شد. این دو محقق در تحقیق خود، دندان‌پزشکی سازگار با محیط‌ زیست را دست یافتن به شیوه‌هایی از درمان که با کاهش دادن ضایعات مطب و کاهش هوشمندانه مواد شیمیایی معلق در هوا به سلامت بیمار و محیط‌ زیست کمک می‌کنند، به‌صرفه اقتصادی نزدیک هستند و از طرف دیگر می‌توان آن‌ها را به‌طور پایدار و مداوم مورداستفاده قرار داد، معرفی کردند. دندان‌پزشکی سبز، در اصل انجام خدمات دندان‌پزشکی، با استفاده از تکنولوژی‌های نوین است که با ارائه راهکار به دندان‌پزشکان، کارخانه‌ها و بیماران از سلامت افراد و محیط‌زیست حمایت می‌کند.

انجمن اکودنتیستری (EDA)، سال ۲۰۰۸ به وسیله دکتر فرد پاکراس Fred Pockrass و همسرش اینا پاکراس Ina Pockrass بنیان نهاده شد. این انجمن، تعالیم و استانداردها را برای بیماران و دندان‌پزشکانی که به دندان‌پزشکی سبز رو آورده‌اند تدوین می‌کند. در اصل، انجمن اکودنتیستری به دندان‌پزشکان کمک می‌کند هزینه‌های خود را با استفاده کردن از جایگزین‌های چند بار مصرف و مدرن‌تر پایین بیاورند و آلودگی‌هایی که به محیط‌زیست تحمیل می‌کنند را محدود کنند. دکتر علی فراهانی، هم‌اکنون یکی از مشاورین این انجمن است که محور مطالعات و فعالیت حرفه‌ای خود را دندان‌پزشکی بدون جیوه و زیست تطبیق‌پذیری علمی قرار داده است.

چهار محور اصلی مدلی که انجمن اکودنتیستری برای مطب‌های دندان‌پزشکی ترسیم می‌کند، کنترل آلودگی جیوه، مواد شیمیایی موجود در محلول ثبوت عکس‌های رادیولوژی و زباله‌های عفونی و جلوگیری از هدر رفت آب، به‌عنوان عوامل اصلی تهدیدکننده محیط‌زیست هستند.

آلودگی با جیوه
یکی از اهداف انجمن دندان‌پزشکی سبز، وادار کردن تمام مطب‌های دندان‌پزشکی به استفاده کردن از جداکننده آمالگام است. بر اساس اصول این انجمن، نصب جداکننده آمالگام، از اصول اولیه راه‌اندازی یک مطب دندان‌پزشکی است، چرا که حدود نیمی از آمالگام را جیوه تشکیل داده است و جیوه موجود در آب آشامیدنی، کشاورزی و ماهیگیری یکی از خطرات جدی برای طبیعت و انسان به شمار می‌رود.

بر اساس محاسبات این انجمن، نیمی از جیوه‌ای که وارد فاضلاب‌ها می‌شود، از مطب‌های دندان‌پزشکی ناشی می‌شود. این در حالی است که در آمریکا، تنها ۱۲ ایالت از جداکننده آمالگام استفاده می‌کنند و ۳۰ هزار کلینیک به این باور رسیده‌اند که استفاده از این تجهیزات ضروری است.

در تحقیقی که انجمن اکودنتیستری انجام داده، پاسخ عمومی دندان‌پزشکان به چرایی عدم استفاده از این تجهیزات، جدا کردن دستی آمالگام از فاضلاب است. این در حالی است که تحقیقات نشان می‌دهند فاضلاب این مطب‌ها، بیشتر به جیوه آلوده می‌شود و این قبیل کلینیک‌ها، در سال ۱ و ۳ دهم کیلوگرم مواد سمی وارد فاضلاب می‌کنند.

خطرات محلول ثبوت اشعه ایکس
محلول‌های قدیمی ثبوت اشعه ایکس، حاوی مواد شیمیایی مانند آمونیاک و انیدرید بوریک هستند. این محلول‌ها پوست، چشم و دستگاه تنفسی را تحریک می‌کنند و بلعیدن و استنشاق آن‌ها، بسیار خطرناک است. آن‌ها همچنین می‌توانند سبب مسمومیت خون، غده تیروئید و کلیه‌ها شوند.

یکی دیگر از موادی که از این محلول‌ها دفع می‌شود، سرب است. وقتی سرب وارد طبیعت می‌شود، روی سطح خاک باقی می‌ماند و تا حدود ۲ هزار سال تجزیه نمی‌شود. بنابراین جذب گیاهان می‌شود و در نهایت به چرخه غذایی ما ورود پیدا می‌کند. سرب یک سم کشنده است که تنها ۲۵ درصد از کلینیک‌ها در آمریکا، با جایگزین کردن تصویربرداری دیجیتال آن را از چرخه کار خود حذف کرده‌اند.

کنترل زباله‌های عفونی

مواد شیمیایی که برای کنترل عفونت در کلینیک‌های دندان‌پزشکی و استریلیزاسیون استفاده می‌شود می‌تواند منشأ آلودگی و تولید زباله باشند. بنابراین در دندان‌پزشکی سبز، استریلیزه کردن با بخار جای این محلول‌های شیمیایی را می‌گیرد و روش‌های استریلیزاسیون سمی در دمای پایین محدود می‌شوند.

نشان تجاری مطب‌هایی که در آمریکا اکوفرندلی هستند

گواهینامه یکی از مطب‌هایی که اکوفرندلی است

لوگوی گواهینامه انجمن EDA

منبع:دندانه