دندان‌های پوسیده علیاحضرت!

 

روایتی تاریخی از وضعیت دندان‌های ملکه الیزابت

نویسنده: ربکا لارسن

این اواخر جایی خواندم که ملکه الیزابت دندان‌های وحشتناکی داشته است. دلیل این که دندان‌هایش خراب بوده‌اند، چیست؟ شکر!
در اوایل «عصر تودور» (از ۱۴۸۵ تا ۱۶۰۳ میلادی) در انگلیس شکر راحت و آماده در دسترس نبود، اما در دوره حکومت الیزابت واردات شکر از مناطقی مثل هند شرقی و غربی، مراکش و سرزمین بربرها (شمال آفریقا) سبب شد تا دندان‌هایی که قبلا سفید بودند، به رنگ سیاه درآیند.
وقتی اولین بار درباره دندان‌های ملکه مطلبی خواندم، در این باره بود که الیزابت دندان‌هایش را با عسل مسواک می‌کرده است؛ بله، درست خواندید، عسل. تازه بهتر هم می‌شود. وقتی هم که شکر زیاد شد و در دسترس قرار گرفت، معتقد بودند بهتر است دندان را با خمیر شکر مسواک بزنند.

دندان‌های ملکه الیزابت در اثر پوسیدگی سیاه شده بودند و او حتی به خاطر خوردن شکر زیاد، خیلی از دندان‌هایش را از دست داده بود، آن قدر زیاد که سفرای کشورهای خارجی ادعا می‌کردند، نمی‌توانند متوجه حرف‌های او شوند. مشکل این بود که الیزابت به شدت از دندانپزشک یا آن‌طور که آن زمان رایج بود، از سلمانی-جراح می‌ترسید. حتی با وجود این که لازم بود دندان یا دندان‌هایش را بکشند، باز هم می‌ترسید. بنابراین، قبل از کشیدن دندان، اسقف‌ها باید به او ثابت می‌کردند که درد کشیدن دندان آن‌قدر هم بد نیست.
آن دوره، شکر کالایی لوکس و در دسترس ثروتمندان بود. آن‌هایی که آن‌قدر پولدار نبودند، یک راهی پیدا می‌کردند تا دندان‌هایشان را سیاه کنند تا در زمره این گروه شکرخوار قرار بگیرند. یکی از محبوب‌ترین آبنبات‌های شکری آن دوره «مارزیپان» (خمیر بادام) بود. مارزیپان از بادام و خمیر شکر و در اشکال مختلف ساخته می‌شد.

اگر به بعضی از توصیف‌هایی که از دوره‌های مختلف عمر الیزابت شده، نگاه کنیم، می‌توان اثر شکر بر دندان‌های او را پیدا کرد. وقتی او ۲۲ ساله بود، گفته می‌شد که چهره بسیار زیبایی دارد. در ۲۴ سالگی‌اش گفته می‌شد: «اگرچه چهره‌اش بیش‌تر دوست داشتنی است تا زیبا، بلند قامت و خوش اندام است و پوست خوبی دارد؛ اگرچه سبزه است. چشمان گیرایی دارد و فراتر از همه دستانی زیبا دارد که با حرکت دادن آن، منظورش را می‌رساند.»
وقتی تقویم را ورق بزنیم و به ۳۲ سالگی او برسیم، وقتی که ۷ سال از حکومتش گذشته، روی فروتنی از الیزابت را می‌بینیم: «وقتی کسی از زیبایی او حرف می‌زند، او می‌گوید که هیچ وقت زیبا نبوده است.» شوخی کردم؛ او هیچ‌وقت فروتن نبوده. آن‌ها می‌گویند: «با این وصف، هر وقت بتواند، از زیبایی خودش حرف می‌زند.»
در سن ۶۴ سالگی، سفیر فرانسه این طور توصیفش می‌کند: «چهره الیزابت خیلی سالخورده بود… دراز و لاغر؛ و دندان‌هایش بسیار زرد و نامتوازن هستند.» یک سیاح آلمانی به نام «پل هنتزنر» از ۶۵ سالگی الیزابت چنین توصیفی داده است: «صورتش مستطیلی است، زیبا اما چروک‌دار، چشمانی کوچک دارد، اما سیاه و مطبوع، بینی‌اش کمی‌ عقابی است، دندان‌هایش سیاه است (مشکلی که به نظر می‌رسد انگلیسی‌ها به خاطر مصرف زیاد شکر از آن رنج می‌برند). دندان مصنوعی می‌گذارد که قرمز است.»
حالا که این «حقایق» بامزه را درباره الیزابت با شما به اشتراک گذاشتم، بیایید واقع‌بین باشیم. شرح‌های واقعی که از دندان‌های الیزابت وجود دارد، کم هستند؛ شاید این‌قدر بد که به نظر می‌رسد، نبوده. این حقیقت که بیش‌تر به دندان‌های او پرداخته نشده و از آن سند نیامده، نشان می‌دهد چندتا اظهارنظر نباید بازتاب دهنده کل واقعیت باشد.

منبع: دندانه