دوبیتی‌های دندانی/ سروده‌‌های یک تازه بی‌دندان شده

 

علی‌رضا سپاهی‌لایین، شاعر گران‌قدر خراسانی، چند سال پیش، بر اثر ابتلا به دیابت، دندان‌های خود را زودتر از آنکه باید، از دست داد.
در طی ایامی که به قول خودش، آخرین دندان نیز از دهان‌اش درآمده و مشغول ورز دادن لثه‌ها برای قالب‌گیری و دندان عاریه و گذر از دوران پیرمردی و مکندگی و… بود چند دوبیتی با مضمون دندان و بی‌دندانی سروده است.
دوبیتی‌های زیر یادگار همین ایام بی‌دندانی است:

بن بست
یکایک رفت دندانهایم از دست
دهانم شد شبیه راه بن بست
بگو حالا چه خواهی کرد شاعر
اگر یک شب دلت افتاد و اشکست؟!*

چه خواهم کرد؟
غم مردم مرا، شادی جهان را
غزل خوانی مرا، نان همرهان را
دلم خوش بود با فریاد و حالا
چه خواهم کرد خاموش، این دهان را؟

این دهان هم…
خدایا خاطری دارم پریشان
دلی دلبسته یاران و خویشان
دهانی دارم از آواز خالی است
بفرما این دهان هم مال ایشان!

اگر یک شب
خدایا از کجا دندان بگیرم
چطور این غصه را آسان بگیرم
چه باید کرد اگر یک شب بخواهم
که یک گاز از ستم کاران بگیرم؟!

ولی حالا…
اگر غم آمد از دل کرد داغم
به فریادی فروزان شد چراغم
ولی حالا چه می گویم که این بار
غم از راه دهان آمد سراغم!

زندان
نگو دندان بگو چیزی اضافه
برای مردمان خوش قیافه
نگو دندان بگو زندان که درآن
برای نان شدیم عمری کلافه!

با یاد رودکی
“بسود و ریخت”** دندان ها یکایک
دلم دارد غم آنها یکایک
به یاد رودکی بودم که دیدم…
چنین رفتند انسانها یکایک …!

غم ما
غم دندان کجا و درد مردم؟
غم آزادگی و نان گندم؟
به یاد سفره خالی بریز اشک
اگر کردی غم ما را تجسم!

دندان مصنوعی
نپنداری که با تسبیح و دلق ات
رهایی باشد از من پیش خلق ت
هلا ای دین فروش چاق! از این پس
من و دندان مصنوعی و حلق ات!

آنان…
خوشا شاعر که دندان را عوض کرد
که سنگ آسیابان را عوض کرد
ولی مردم… ولی ظالم … ولی جهل…
چه می شد، می شد آنان را عوض کرد!

از میان کامنت خوانندگان پای این مطلب در وبلاگ شاعر، نیز این شعرها خواندنی‌ست:
چو دندان باشدم نانی نباشد
چو نانم هست دندانی نباشد
خدایا از همان اول بفرما
که اصلا در تنم جانی نباشد (علی‌رضا فولادی)

سرت خوش باد دندان را رها کن
رها آن را برای بچه ها کن
یکی دندان مصنوعی محکم
برای حلق دزدان دست وپا کن! (محمدهادی حسینی جهان آبادی)

* اشکست به کردی(کرمانجی شمال خراسان) همان “شکست” است.
** مرا بسود وفروریخت هرچه دندان بود- رودکی

منبع:دندانه