0 محصولات
نمایش سبد خرید
چرا شایعات پزشکی فراگیر می‌شود؟
سیدمحمدرضا متقی/ روزنامه سپید
میوه‌های آرسنیکی، خمیر مرغ فاسد، سوسیس و کالباس‌هایی از گوشت گربه، سرطان‌زا بودن گوجه فرنگی، لواشک‌های صنعتی با رنگ فرش، خرما‌های داعشی، پفک ساخته شده از نفت و… همه و همه شایعاتی است که بار‌ها و بار‌ها شنیده‌ایم و دلیلی بر راست یا دروغ بودن آن‌ها نیافته‌ایم.
اگر چه قصد تایید یا تکذیب این موارد را نداریم، اما این اخبار ذهن را با مفهومی جامعه‌شناختی روبرو می‌کند به نام «افسانه شهری». داستان‌ها و شایعاتی که در زندگی روز‌مره میلیون‌ها آدم به وجود می‌آید و به علت کثرت نقل، لباس حقیقت را به خود می‌پوشد و چون از چند منبع آن‌ها را شنیده‌ایم هر چقدر هم دلیل به کذب آن اقامه شود کسی دروغ بودن آن را باور نمی‌کند. در همین زمینه و شایعات موجود تغذیه‌ای، محمد هاشمی سخنگوی سازمان غذا و دارو اظهار کرد: «این شایعات همواره وجود داشته است به طوری که با کوچک‌ترین خبر نادرست، به یک باره موجی از نگرانی و دلهره در بین مردم ایجاد می‌شود و باید راه‌کاری برای آن اندیشید.»
وی در گفتگو با فارس ادامه داد: «چند ماهی خبر گوجه‌فرنگی و سوسیس و کالباس دست به دست می‌شد جدیدا نیز نمونه اخیر آن، موضوع توهم‌زا بودن قرص «کلداکس» بود که یکی دو هفته گذشته در فضای مجازی منتشر شده است.»
هاشمی ادامه داد: «حجم پیامک‌ها و خبرهای محتوی آلوده بودن مواد غذایی، میوه‌ها و سبزیجات در تلفن‌های همراه، شبکه‌های اجتماعی مثل وایبر، لاین، تانگو و واتس‌آپ و وایبر، این روز‌ها آنقدر افزایش یافته که اگر بنا را بر راست بودن آن‌ها بگذاریم، باید بگوییم که همه خوراکی‌های موجود در بازار آلوده‌اند و اصلاً بهتر است هیچ ماده غذایی را مصرف نکنیم.» سخنگوی سازمان غذاودارو افزود: «در اصطلاح رسانه‌ای به این خبر‌ها «هوکس» گفته می‌شود و زبان‌شناسان ریشه لغوی این کلمه را Hocus Pocus به معنای معنای اجی‌مجی یا همان شعبده‌بازی می دانند. هوکس سخنی غیر واقعی اما قابل باور است که آگاهانه و با نیت فریب یا مزاح با دیگران و از روی عمد ساخته می‌شود و در قالب تصویر، صوت و فیلم، اخبار و گزارش‌های جدی ارائه می‌شوند.»
علی نجاری، مدرس جامعه‌شناسی نیز در پاسخ به سوال خبرنگار سپید در این زمینه گفت: «گاهی جامعه می‌طلبد که شایعاتی را باور کند. دلیل آن نیز وجود انواع فشار‌های ذهنی و ندانستن دلیل آن‌ها است.» وی ادامه داد: «سیستم‌های ارتباطی سابق با امروز فرق کرده است. اگر در قدیم حرفی زده می‌شد و ده نفر آن را می‌شنیدند اکنون امکان دارد میلیون‌ها نفر در آن واحد شنوای آن باشند. به خاطر این احتمال به وجود آمدن این‌گونه اخبار به مراتب بیشتر از قبل است. اما دلیلی که شاید حتی در این زمینه مهم‌تر باشد تصور عدم‌شفافیتی است که در مردم رسوخ کرده است. یعنی تصور می‌کنند مسئولین به آن‌ها راست نمی‌گویند و توهم توطئه میان مردم جامعه رواج یافته است.»
با این شرایط به نظر می‌رسد راهکار مقابله با این شایعات ایجاد اعتماد میان مردم توسط مسئولین و پاسخ‌گویی آن‌ها در بازه زمانی درست باشد تا دیگر شاهد پذیرش حرف‌هایی از این قبیل در میان مردم نباشیم.
منبع:دندانه
0