0 محصولات
نمایش سبد خرید
مرور چالش‌های حوزه درمان دندانپزشکی در گفتگو با دکتر قاسم صادقی
برنامه‌های اداره درمان دندانپزشکی در سال۹۷
مراکز دندانپزشکی برای بیماران خاص و ادامه طرح تحول سلامت دهان
دکتر سیامک شایان: تشکیل اداره دندانپزشکی در زیر مجموعه معاونت درمان وزارت بهداشت یکی از نقاط روشن کارنامه شورای سلامت دهان در دولت یازدهم و حاصل توجه ویژه وزیر بهداشت به مقوله دندانپزشکی بود. ساماندهی حوزه درمان دندانپزشکی که سال‌ها بدون وجود متولی مشخصی به حال خود رها شده بود البته کار دشواری است که نیازمند توجه ویژه دولت‌مردان و تزریق بودجه کلان در این حوزه است. اما ظاهرا عملکرد این اداره، با وجود چالش‌ها و محدودیت‌های بسیار، در کمتر از سه سالی که از تاسیس آن می‌گذرد چندان نظر مدیران وزارت بهداشت را برآورده نکرده است؛ چنانچه در این مدت سه فرد مختلف عهده‌دار مسئولیت آن بوده‌اند.
پس از حضور کوتاه مدت دکتر رضا حسین‌پور و ذبیح‌الله کشیری در اداره دندانپزشکی معاونت درمان، از آغاز دولت دوازدهم دکتر قاسم صادقی سکان هدایت کشتی این اداره را در دریای پر تطالم درمان دندانپزشکی در دست گرفته است. آغاز مسئولیت او با ارتقاء جایگاه اداره در چارت سازمانی وزارت بهداشت همراه بود و همین نکته چشم‌انداز بهتری را برای عملکرد اداره درمان دندانپزشکی در دولت دوازدهم نوید می‌دهد.
در آستانه سال ۹۷ با دکتر قاسم صادقی درباره چالش‌های حوزه درمان دندانپزشکی و برنامه‌های مجموعه تحت مدیریت او به گفتگو نشستیم.
– آقای دکتر صادقی! یکی از برنامه‌های وزارت بهداشت طی دو سال گذشته پیش‌بینی مراکزی برای ارایه خدمات اورژانس دندانپزشکی در ایام نوروز بود. در مورد جزییات این طرح در نوروز ۹۷ بفرمایید.
امسال در شصت و نه مرکز دولتی و دویست و هشتاد مرکز خصوصی، خدمات اورژانس نوروزی دندانپزشکی ارائه شد که نسبت به سال گذشته که این برنامه فقط در نوزده دانشگاه ارائه شده بود، شاهد رشد سه برابری بودیم. چراکه امسال حدود پنجاه و پنج دانشگاه در این طرح مشارکت داشتند و عملاً این خدمات در تمام مراکز استان‌ها و برخی از شهرهای بزرگ ارائه شد. خوشبختانه بنا بر تأکید آقای وزیر مبنی بر اینکه خدمات اورژانس دندانپزشکی منحصر به ایام نوروز نباشند، در حال حاضر این خدمات در بسیاری از مراکز ادامه دارد و در مراکزی هم به دلیل کمبود نیروی انسانی این امکان حاصل نشده است که برای مرتفع کردن این مشکل و برخورداری هر دانشگاه از یک مرکز شبانه‌روزی برای خدمات اورژانس دندانپزشکی در طول سال تدابیری اندیشیده شده است.
– آیا تفاوت آماری امسال و سال گذشته در نتیجه مدیریت بهتر منابع موجود است یا امکانات بیشتری از جمله کلینیک‌های دندانپزشکی یا بودجه بیشتر و غیره فراهم شده است؟
این تفاوت آماری بیشتر، ناشی از مدیریت امکانات است. چرا که این امکانات در طول سال گذشته به این اندازه که عرض کردم رشد نکرده بودند و ما دانشگاه‌ها را مکلف کردیم که از تمام امکانات استفاده کنند. سال گذشته این برنامه در حوزه معاونت درمان دانشگاه اجرا شده بود اما به دلیل عدم وجود زیرساخت‌های لازم برای ارائه درمان‌های دندانپزشکی در این حوزه، موفقیت‌آمیز نبود. امسال مسئولیت ستاد نوروزی در حوزه دندانپزشکی به عهده ریاست دانشگاه‌ها قرار گرفت و از آن‌ها خواستیم از امکانات معاونت‌های بهداشت و درمان و دانشکده‌های دندانپزشکی به طور منسجم استفاده کنند که سبب شد در مراکز دولتی ارائه‌دهنده خدمات دندانپزشکی در نوروز، بیش از چهار برابر رشد داشته باشیم. سال‌های پیش در ایام نوروز درمانگاه‌های بخش غیردولتی هم تعطیل بودند، اما امسال از معاونت درمان دانشگاه‌ها خواستیم بر این موضوع نظارت کنند و بخش خصوصی را هم به ارائه خدمات دندانپزشکی در ایام نوروز مکلف کردیم.
– در اداره درمان دندانپزشکی چه برنامه‌هایی برای سال۹۷ در دستور کار دارید؟
امسال دو برنامه در اولویت اصلی این اداره هستند که یکی از آن‌ها ایجاد مراکز دندانپزشکی برای بیماران خاص و دیگری ادامه برنامه ستاد طرح تحول سلامت دهان و دندان در حوزه درمان است که شامل ایجاد کلینیک‌های دندانپزشکی می‌شود. در فاز اول این برنامه مصوب شد برای این مراکز سیصد و پنجاه یونیت خریداری شود و در حال حاضر در حال تدارک آن هستیم. اگر این اتفاق بیفتد می‌توانیم در بیش از ۱۵۵ شهر به غیر از مراکز استان‌ها، در کلینیک ویژه‌های دانشگاه‌ها بخش‌های دندانپزشکی را تاسیس کنیم.
– آیا اداره درمان دندانپزشکی سیاستی در مورد بروس‌سپاری و واگذاری خدمات به بخش خصوصی دارد یا بناست فقط بر روی بخش دولتی تمرکز کند؟
واقعیت این است که در حال حاضر بیش از نود درصد خدمات دندانپزشکی را بخش خصوصی ارائه می‌کند و آنچه مردم از دولت انتظار دارند این است که این خدمات در بخش دولتی هم ارائه شود. ما بنا نداریم خدمات دندانپزشکی دولتی را گسترش بدهیم، اما در مناطقی که به هر دلیلی امکان حضور بخش خصوصی به دلیل بعد مسافت یا نبود امکانات یا عدم توجیه اقتصادی وجود ندارد، وزارت بهداشت وظیفه خود می‌داند که نیازهای مردم را مرتفع کند و هدف ما بیشتر در این راستا است.
پتانسیل برون‌سپاری یا مشارکت بخش خصوصی در امکاناتی که ایجاد می‌کنیم در شهرهای بزرگ وجود دارد. به این معنا که تهیه امکانات با وزارت بهداشت باشد و مدیریت و ارائه خدمات به بخش خصوصی سپرده شود که این موضوع مورد استقبال ما است و حتماً از داوطلبین حمایت خواهیم کرد.
– با توجه به فعالیت شرکت‌های شبه‌بیمه‌ای و ارایه‌دهنده کارت‌های تخفیف درمانی، آیا وزارت بهداشت و اداره درمان دندانپزشکی سیاست بازدارنده‌ای در مورد فعالیت این شرکت‌ها دارد؟
ما قبل از سیاست بازدارنده، باید زمینه‌ای ایجاد کنیم که این مسائل شیوع پیدا نکنند. یکی از مسائلی که در این حرفه مغفول مانده، بیمه دندانپزشکی است. در کشورهای پیشرفته برای درمان‌های دندانپزشکی صندوق بیمه وجود دارد، اما این امکان در کشور ما وجود ندارد و باعث می‌شود افراد از تبلیغات شرکت‌های شبه بیمه‌ای استقبال کنند و این شرکت‌ها هم رشد کنند. اعتقاد ما بر این است که اگر رویکرد این شرکت‌ها اشتباه باشد، هم به خود و هم به مردم آسیب می‌رسانند و بنابراین باید برای جلوگیری از تکرار تجربه‌های تلخ گذشته مانند شرکت شمیم کوثر بر کار آن‌ها نظارت کنیم و این آمادگی را داریم که اگر گزارشی مبنی بر تخلفات شرکت‌های شبه بیمه‌ای به دست ما برسد، برابر مقررات بر آن نظارت کنیم.
– به اعتقاد شما آیا در زمینه برخورد با تخلفات افراد فاقد صلاحیت یا شرکت‌های شبه بیمه‌ای خلاء قانونی وجود ندارد و آیا مجازات این افراد متناسب با جرم آن‌ها است که تأثیر بازدارنده داشته باشد؟
قوانین ما در این زمینه بازدارنده نیستند. چرا که سال‌ها از تصویب آن‌ها گذشته است و نیاز به بازنگری جدی در آن‌ها وجود دارد. در این حوزه باید چند کار انجام شود که مقدمات آن‌ها هم تقریباً آماده شده است. در وهله اول قوانین و مقررات مربوطه باید اصلاح شوند. همچنین باید هماهنگی با دستگاه قضایی و مراجع ذی‌صلاح حقوقی برای کمک به وزارت بهداشت ایجاد شود. ما در بخش خدمات درمانی هماهنگی‌هایی با سازمان تعزیرات و وزارت دادگستری داشته‌ایم که از این ابزار در جهت برخورد با افراد فاقد صلاحیت حرفه‌ای و شرافت اخلاقی استفاده کنیم، اما مطابق گفته وزیر بهداشت، قوانین ما در این زمینه اصلاً بازدارنده نیست. به طور مثال جریمه‌ی بار اول بازداشت یک فرد متخلف که بدون داشتن صلاحیه لازم در حوزه درمان دندانپزشکی ورود کرده است فقط پنجاه‌هزار تومان است که در اصل عامل مشوق برای درآمدزایی از این راه خلاف به شمار می‌رود.
البته روشن است که اصلاح این قوانین سیر بوروکراتیک سختی دارد و باید به تصویب مجلس برسد.
– تکنسین‌های سلامت دهان برای ارائه خدمت، تعهد محضری دو ساله دارند و این موضوع مطرح است که ممکن است این نیروها به دلیل عدم نیاز دانشگاه‌ها، به عنوان پرستار دندان‌پزشک مشغول به کار شوند یا وضعیت آن‌ها به بهداشتکار تغییر کند. به اعتقاد شما نظام درمانی دندانپزشکی در حال حاضر به کدام یک از انواع نیروهای حد واسط نیاز دارد؟ در نهایت تکلیف این نیروها چه خواهد شد و آیا به سمت درمانگر شدن می‌روند یا برای همان مقصودی که برای آن آموزش دیده‌اند یعنی فعالیت بهداشتی و پیشگیرانه از آن‌ها استفاده می‌شود؟
به اعتقاد بنده واکنشی که همکاران دندان‌پزشک نسبت به این نیروها نشان دادند، تا حدودی درست و تا حدودی هم نادرست است. چرا که کشور ما هم مانند همه کشورهای دیگر در دندانپزشکی به نیروی حد واسط نیاز دارد و یکی از موضوعات آسیب‌رسان در این رشته، مشغول بودن افراد فاقد صلاحیت به‌عنوان دستیار دندان‌پزشک یا مسئولین یا کارکنان بخش‌های مختلف دندانپزشکی است. بنابراین لازم است همه همکاران به این نکته توجه کنند که ما به نیروهای حد واسط نیاز داریم و اگر آنان در جای خود مشغول نمی‌شوند، موضوع دیگری است که باید همه متولیان از جمله اداره درمان دندانپزشکی، مجامع علمی و سازمان‌های مردم‌نهاد و بخش خصوصی بر روی این موضوع حساسیت لازم را نشان دهند.
موضوع دیگر این است که متأسفانه در دندانپزشکی، نیروها در جای خود قرار نگرفته‌اند که ممکن است این موضوع ناشی از ساختار این حرفه باشد. در رشته پزشکی هم نیروهای حد واسط از جمله کمک بهیار، بهیار، پرستار و تکنسین اتاق عمل وجود دارند و هر یک در جای خود کار می‌کنند و هیچ‌یک چنین مطالبه‌ای ندارند که تحصیلات خود را به‌گونه‌ای ادامه دهند که پزشک بشوند، بلکه مانند سایرین در کنکور شرکت می‌کنند که ممکن است طی تحصیل، برخی از واحدهای آن‌ها هم مطابقت داده شود.
این در حالی است که در دندانپزشکی قبلاً بدعت‌ی گذاشته شده که نیروهای حد واسط در ادامه تحصیلات خود وارد رشته دندانپزشکی پذیرفته شوند. بنده امیدوارم با هماهنگی با دبیرخانه آموزش دندانپزشکی و تخصصی، نقشی را برای این نیروهای حد واسط تعریف کنیم. چراکه در حال حاضر در کلینیک‌های ویژه‌ای که در سراسر کشور داریم، در برابر هر دندان‌پزشک، دو تا سه نیرو اعم از دستیار، منشی، تکنسین جراحی و غیره حضور دارند که این افراد باید به طور دانشگاهی آموزش ببینند.
– آیا در مورد تعیین تکلیف نیروهای تکنسین سلامت دهان با اداره درمان دندانپزشکی مشورتی شده است؟
حوزه کاری این نیروها در زمینه آموزش بهداشت و پیشگیری در مدارس و مراکز بهداشتی و درمانی است. متأسفانه محدودیت زیرساخت‌های درمانی دندانپزشکی به ما این اجازه را نمی‌دهد که از این نیروها استفاده کنیم. البته از دانشگاه‌ها درخواست کرده‌ایم آمار مراکز ارائه‌دهنده خدمت در بیمارستان‌ها را به ما اعلام کنند تا بتوانیم بعد از بررسی‌های لازم، این نیروها را در حوزه بهداشت و پیشگیری در مراکز خود به کار بگیریم که البته هنوز در این زمینه به نتیجه قطعی نرسیده‌ایم. البته تا جایی که بنده مطلع هستم، دکتر رزمی، دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی از معاونت بهداشتی درخواست کرده‌اند این نیروها را در حوزه بهداشت به کار بگیرند و بنده درخواستی از ایشان در حوزه درمان مشاهده نکرده‌ام.
منبع:دندانه
0