مرور رخدادهای حوزه دندانپزشکی سال۹۵ در گفتگو با نایب رئیس کمیسیون بهداشت
در حوزه دندانپزشکی نمره خوبی به دولت نمیدهم
آیسان زرفام/ گروه خبر دندانه
دکتر محمد حسین قربانی نماینده مردم آستانه اشرفیه و بندر کیاشهر و نایب رئیس دوم کمیسیون بهداشت است. دکتر قربانی یکی از سه دندانپزشکی است که در این دوره بر کرسی مجلس می نشیند. با ایشان درباره تحولات و چالشهای حوزه دندانپزشکی در سال۹۵ و کارنامه دولت یادزدهم در حوزه دندانپزشکی گفتگو کردیم.
– جناب دکتر قربانی! عملکرد دولت یازدهم و وزارت بهداشت در سه سال گذشته و بهویژه در سال ۹۵ در حوزه دندانپزشکی را چطور ارزیابی میکنید؟
واقعیت این است که در برخی حوزهها نمیشود عملکرد دولت را مستقیم دید، به دولت در مورد اقداماتش در زمینه تجهیزات پزشکی، دارو و تامین منابع به طور کلی در قالب یک بسته میتوان نمره قبولی داد، اما اگر بخواهیم فقط دندانپزشکی را به طور خاص در نظر بگیریم، در این زمینه موفقیت، تحول یا جهشی را ندیدهام و نه تنها اقدام مثبت چشمگیری نبوده بلکه چالشهایی همچون ناتوانی در ساماندهی دانشآموختگان خارج از کشور را نیز شاهد بودیم.
– نظرتان درباره عملکرد وزارت بهداشت در سه حوزه آموزش، پیشگیری و درمان دندانپزشکی چیست؟
در زمینه ارتقا دانشکدههای دندانپزشکی اتفاق خاصی را ندیدیم، در زمینه تولید علم نیز شاهد تحول چشمگیری نبودیم؛ هرچند انجمنهای علمی و دندانپزشکی فعالیتهای خود را مانند گذشته داشتند.
متاسفانه نتوانستیم خدمتی در زمینه بیمه خدماتی دندانپزشکی به مردم ارائه کنیم، بنابراین در اینجا نمیتوان نمره خوبی به دولت داد. در زمینه پیشگیری نیز هرچند دانشگاهها روال گذشته را ادامه دادند و در جامعه هدف مانند زنان باردار و کودکان زیر شش سال و زیر ۱۲ سال اقدامات پیشگیرانه خود را پیش بردند، اما شاهدیم که در سالهای اخیر به دلیل کمبود منابع حتی این روند نیز کاهش داشته است. در مجموع در حوزه دندانپزشکی نمره خوبی به دولت نمیدهم.
– طرح تحول سلامت دهان و دندان در ادامه طرح تحول سلامت در کشور آغاز شد، نتیجه اجرای این طرح را چه طور دیدید؟ آیا این طرح توانست تحولی در دندانپزشکی ایجاد کند؟
متاسفانه طرح تحول در حوزه دندانپزشکی موفقیت چندانی نداشتهاست، آقایان در وزارتخانه کارهای میدانی را رها کردهاند و بیشتر در زمینه تدوین استراتژی مشغول هستند، بهطوری که من در طول این سه سال هیچگونه گزارش میدانی در زمینه پیشگیری و درمان دندانپزشکی ندیدهام و هرچه هست همان روال قبلی است. در واقع باید بگویم طرح تحول سلامت دهان و دندان نمودی نداشتهاست .
– در سال ۹۵ شاهد بودیم برای دسترسی مردم در روستاها و مناطق محروم به خدمات دندانپزشکی مساله احیا طرح «بهداشتکار دهان و دندان» در دستور کار قرار گرفت. نظر شما در این مورد چه بود؟
ما نتوانستیم در سبد تحول سلامت، آنگونه که حوزههای دیگر دیده شدهاست، مسائل دندانپزشکی را پر رنگ ببینیم که این مساله بیشتر به نبود اراده در کار میدانی بازمیگردد و یکی از مشکلات دسترسی عادلانه به خدمات دندانپزشکی است، البته در این زمینه همه چیز مربوط به وزارتخانه نیست، بلکه دانشکدههای دندانپزشکی در استانها نیز در این زمینه باید فعال شوند و این باور را در خود ایجاد کنند.
طرح بهداشتکار دهان و دندان در مجموع طرح خوبی است اما برای اجرای موفقیتآمیز آن نیاز به اراده است، این رشته برای آن طراحی شد که پزشکان ما حاضر نبودند به مناطق محروم بروند و بهداشتکاران برای کار در مناطق روستایی در نظر گرفته شدند، اما در اجرای طرح اشتباهاتی رخ داد و به هر دلیلی فضایی ایجاد شد که سطحبندیها را رعایت نکردیم و برخی از این بهداشتکاران مدرک دندانپزشکی گرفتند و پس از آن دیگر نخواستند در مراکز روستایی کار کنند، مجموع این اتفاقات سبب خالی شدن مراکز دندانپزشکی روستایی و محروم ماندن مردم روستا از خدمات دندانپزشکی شد.
اما مشکل بعدی ما این بود که چارهای برای حل وضعیت پیش آمده نکردیم در حالی که بهداشتکاران باید برای ارائه خدمات آموزشی، بهداشتی و پیشگیری آماده میشدند که اگر تدبیر مناسبی برای آنها اندیشیده میشد میتوانستند حضور موثری داشتهباشند.
– قرار گرفتن خدمات دندانپزشکی در پوشش بیمه همیشه یک چالش بوده است تلاشهایی در دولت یازدهم در این زمینه انجام شد و مصوباتی صورت پذیرفت اما از نتایج عملی این تلاشها رضایت داشتید؟
ما در طرح تحول سلامت خدمات مختلفی را در بیمه گذاشتیم، حتی مسائل غیر ضروری یا بیماریهای پر هزینه را تحت پوشش قرار دادیم، اما نتوانستیم دندانپزشکی را در کتاب تعرفهگذاری خدمات پزشکی در لیست خدمات بیمهای قرار دهیم که مصیبت بزرگی برای جامعه ما است.
بیمهها باید بریا تحت پوشش قرار دادن خدمات درمانی دندانپزشکی کمکهایی داشته باشند که نبود آن و وضعیت معیشتی مردم سبب شده که مردم با کوچکترین درد اقدام به کشیدن دندان بکنند و این جبران ناپذیر است و جایگزین کردن آن بسیار هزینه دارد.
– نظرتان درباره تجمعات اعتراضی مختلف طی سال ۹۴ و ۹۵ چه بود؟
یکی از ضعفهای مجموعه دندانپزشکی وزارت بهداشت این بود که نتوانستند مشکل دانشآموختگان خارج از کشور را حل کنند، بسیاری از این فرزندان آب و خاک که با هزار هزینه و آرزو به خارج از کشور رفتند که درس بخوانند و بیایند در کشورشان خدمت کنند، با مشکلات مختلفی روبرو شدند. باید پیش از اینها به مردم در مورد این آزمونها اطلاعرسانی جامع و کامل میشد، در حالی که ضعف اطلاع رسانی وجود داشت و سیاستگذاری خوبی در این زمینه انجام نگرفت به همین دلیل هم شاهد اعتراضاتی جلوی مجلس و وزارتخانه بودیم و هنوز هم هستیم.
– در مورد «کتاب ملی» چه طور؛ این مساله هم بسیار چالش برانگیز شد.
قاعدتا در هر زمینه وقتی روال تغییر میکند، یکسری اعتراضات را در پی دارد، من هم معتقدم که شاید کتاب ملی، کتاب جامع و کاملی نباشد، اما به هر حال در گذشته هم فضای خوبی نبود و باید اصلاحاتی انجام میشد. به نظر من باید این روند تغییر و تحولات ادامه داشتهباشد، تا مشکلات کتاب برطرف شود.
– نظر شما درباره اعتراضات متخصصان مشمول طرح ضریب کا چه بود؟
کسی که با هزینه ملی کشور فارغالتحصیل میشود، باید زکات علمش را نیز بپردازد، مردم استانهای محروم نیازمند گرفتن این خدمات درمانی هستند. بدیهی است که پس از فارغالتحصیلی همه دوست دارند در مناطق برخوردار، خوش آب و هوا، مراکز استان و یا در کنار خانواده باشند و طبابت کنند اما حق مردم نیازمند مناطق محروم چه میشود؟ من معتقدم یک مقدار سختگیریها باید بشود. در واقع این نوعی توزیع عادلانه نیروی انسانی است.
– در دولت قبل شاهد بودیم که به طور ناگهانی دانشکدههای دندانپزشکی افزایش پیدا کردند، شما این اتفاق را چه طور ارزیابی میکنید؟
به هر حال گاهی در تصمیمگیریها افراط و تفریط وجود دارد که قطعا آسیبرسان است یکی از این تصمیمگیریها همین ازدیاد بیش از اندازه دانشکدههای دندانپزشکی بود و من نگرانم این مساله سبب افت تحصیلی فارغالتحصیلان شود. معتقدم اکنون دیگر دادن مجوز برای دانشکده دندانپزشکی به صلاح نیست زیرا توانایی این را داریم که دندانپزشک برای سراسر کشور تامین کنیم و امیدوارم و فضایی ایجاد نشود که قشر نخبه و تحصیل کرده، بعد از ورود به بازار کار نتواند منابع زندگی خود را تامین بکند، همهجا برنامهریزیها بر اساس نیاز کشور است ما هم باید ببینیم سازمان بهداشت جهانی یا سازمانهای دیگر سرانه دندانپزشک بر اساس جمعیت یک کشور را چه تعداد میدانند و بر اساس آن عمل کنیم؛ شاید ما به استاندارهای جهانی نرسیده باشیم اما در بسیاری مناطق سر ریز نیرو داریم، در بسیاری مناطق نیز به استانداردها رسیدهایم و تنها در نقاط محدودی نتوانستیم تعداد دندانپزشکان را به حد کافی برسانیم، اما بهطور قطع اکنون زیرساختهای ما برای تربیت نیروی انسانی به اندازه کافی است بنابراین دادن مجوز برای ایجاد دانشکدههای بیشتر را به صلاح نمیدانم.
منبع:دندانه