مشاوره تلفنی و آنلاین دندانپزشکی؛ آری یا خیر؟

 

مشاوره‌های دندانپزشکی آنلاین و از طریق وسایل ارتباطی مختلف، امروزه در دنیا بسیار رایج شده است. در دنیای جدید تکنولوژی، همه ما راحت طلب شده‌ایم و سعی داریم که در سریع‌ترین زمان و حالت ممکن، کار‌هایمان را صورت دهیم. از مراجعات وقت‌گیر ابا داریم و به دنبال راه‌هایی هستیم که از منزل در کوتاه‌ترین زمان ممکن، مراجعات مورد نیاز خارج از منزل خود را هم صورت دهیم. امور بانکی، پرداخت قبوض، خرید‌ها، شرکت در برنامه‌های آموزشی آنلاین و… اموری هستند که امروزه در منزل و از پشت رایانه‌ها و یا حتی به وسیله تلفن‌های همراه و تبلت‌‌ها به راحتی قابل انجامند (البته راحت بودن آن را سرعت اینترنت شما آن را تعیین می‌کند!).
در ادامه همین روند، این انتظار وجود دارد که بتوانیم اقدامات تشخیصی و مشاوره‌های بهداشتی، سلامتی و پزشکی خود را هم از منزل انجام دهیم! در مورد امور دندانپزشکی هم شاید مراجعین دندانپزشکی دلشان بخواهد که بدون مراجعه در منزل، مشاوره‌های مورد نیاز با دندانپزشک خود را انجام دهند. ولی حقیقت این است که بسیاری از مشاوره‌های راه دور در دنیای پزشکی به دلایل مختلف عملی نیست.

در این مطلب به دلایل منطقی عدم محبوبیت مشاوره‌های آنلاین دندانپزشکی می‌پردازیم. از طرف دیگر تاکید می‌شود که نباید از نقش تکنولوژی‌های جدید، ارتباطات تصویری، صوتی و داده‌ای در تشهیل ارتباط بین دندانپزشک و بیمار غفلت کرد. مطلب زیر به این معنی نیست که دندانپزشکان از طرق راه‌های ارتباطی پاسخ‌گوی نیازهای مراجعین خود نباشند، بلکه تاکید روی این نکته است که هیچ گزینه‌ای نمی‌تواند جایگزین مراجعه و معاینه حضوری را بگیرد.

خطاهای تشخیصی
امکان خطای تشخیصی در معاینه از راه دور زیاد است. وقتی امکان دیدن دقیق، لمس، دق، انجام تست‌های دقیق وجود ندارد، احتمال اینکه خطا کنیم بیشتر می‌شود. تشخیص نادرست ممکن است به سلامت شما آسیب وارد کند. توضیحات شما ممکن است در‌ای می‌ل، پیامک، یا پشت تلفن کافی نباشد. تماس شما ممکن است در ساعاتی باشد که دکتر نتواند وقت کافی برای اخذ تاریخچه از شما اتخاذ کند. توصیفات شما ممکن است برای تشخیص و یا درمان کافی نباشد. همه این موارد احتمال خطاهای تشخیصی را افزایش می‌دهد.

تجویز داروهای اشتباهی یا ارائه توصیه‌های نادرست
یکی از بیماران یک دندانپزشک به او‌ ایمیل می‌زند و بهترین دارو برای کنترل درد دندانش سوال می‌کند. دکتر دارویی را به او پیشنهاد می‌دهد بدون اینکه متوجه شود بیمار داروهای دیگری می‌خورد که با دارویی که امروز برای مشکل دندانش تجویز شده است، تداخل دارد. این تداخل کار بیمار را به بستری شدن می‌کشاند و دندانپزشک در برابر مشاوره‌ای که صورت داده، و نظری که بیان کرده، بدون اینکه بر تاریخچه پزشکی فرد اشراف داشته باشد، مجبور به پاسخ‌گویی می‌شود.

مورد دوم خانمی است به دندانپزشک خود سراسیمه زنگ می‌زند و از تورم شدید یکی از دندان‌های فک بالایش که تا زیر چشمش ادامه یافته است شکایت می‌کند. دندانپزشک بعد از پرسش چند سوال در مورد حضور تب، زمان شروع و روند طی شده از شروع مشکل به آن خانم توصیه می‌کند که از آنتی بیوتیک آموکسی‌سیلین تا زمانی که بتواند بتواند خود را به دندانپزشک برساند استفاده کند. آن خانم از داروی توصیه شده استفاده می‌کند و مصرف آن را بدون مراجعه به دندانپزشک در هفته بعدی هم ادامه می‌دهد. بعد از چند ماه آن خانم در پی یافتن علت بارداری ناخواسته خود می‌باشد و پی می‌برد که مصرف آنتی‌بیوتیک، در روند تاثیر داروی ضدبارداری که مصرف می‌کرده است تاثیر داشته و بارداری ناخواسته را باعث شده است. بیمار مسئولیت عدم توضیح در مورد استفاده از روش مکمل پیشگیری در صورت مصرف آنتی بیوتیک را متوجه دندانپزشک می‌کند در حالی که دندانپزشک، مشاوره تلفنی را به آن اندازه جدی و پرمخاطره تلقی نمی‌کرده است.

توضیحات و مشاوره‌های شفاهی، به دلیل اینکه معاینه دقیق و تست صورت نمی‌گرد، ممکن است اشتباه از آب دربیایند. در مورد حالت‌های اورژانسی، مشاوره تلفنی می‌تواند کمک‌کننده باشد (برای مثال وقتی دندان کودکان در اثر ضربه از محلش خارج می‌شود و نیاز به مداخله درمانی در اسرع وقت وجود دارد)

امکان سوء برداشت از ارتباطات تلفنی و مجازی
در ارتباط‌های تلفنی و مجازی امکان سوء برداشت، فهم نادرست و یا تلقی اشتباه زیاد است. ممکن است پیام به درستی منتقل نشود یا مخاطب پیام را ناقص دریافت کند. ارتباطات مجازی اغلب درحالتی ممکن است صورت گیرد که هر دو طرف پیام تمرکز کافی روی موضوع نداشته باشند. فرض کنید که دندانپزشک شما در منزل در حال آشپزی است (تعجب نکنید! دندانپزشک‌ها هم آشپزی می‌کنند!) یا اینکه در مسافرت است یا در وسط یک مهمانی است. شما در خارج از ساعات کاری با او تماس می‌گیرید و او در پی آن است که سریع پاسخ شما را بدهد! احتمال اینکه توضیح دکتر شما جامع نباشد، منظور شما را اشتباه بفهمد و یا نتواند مطمئن شود که شما منظور او را درست فهمیده‌اید بسیار بالا می‌باشد!

حریم شخصی و آرامش کانون خانواده دندانپزشک شما
اگر شما هم دندانپزشکی باشید که از صبح تا شب کارش با دندان‌‌های مردم است، تمام سوالات مراجعین، دوستان و آشنایان به «دندان» ختم می‌شود، مطمئنا دوست دارید که زمانی که به منزل رسیدید و یا سر کار نیستید، از زندگی لذت ببرید و در مورد کار درگیری ذهنی نداشته باشید. خانواده، همسر و بچه‌های شما هم از شما انتظار دارند تا وقت خود را به آن‌ها اختصاص دهید و نه اینکه در زمان اندک کنار خانواده بودن، به تلفن‌ها،‌ ایمیل‌ها و پیام‌های مراجعین و بیمارانتان جواب بدهید!
آرامش در ساعات غیرکاری حق هر دندانپزشکی است. استرس‌های شغلی دندانپزشکی بسیار بالا می‌شود به طوری که طبق آمار کشور ایالت متحده امریکا، بعد از پزشکان متخصص بیهوشی و روانپزشکان بیشترین آمار خودکشی در میان دندانپزشکان است! بنابراین درست نیست با تماس غیرضروری در ساعات غیرکاری، استرس‌های شغلی دندانپزشک خور را بیشتر کنیم و با وارد شدن به حریم شخصی، آرامش او را برهم بزنیم. (خاطره دندان‌پزشک را در همین زمینه بخوانید)
البته حساب تماس‌های اورژانسی که در رابطه دندانپزشک –بیمار تعریف شده است جدا است. بسیاری از دندانپزشکان یک شماره تلفن یا پست الکترونیکی را برای تماس‌های اورژانسی در اختیار برخی بیماران خود که احساس می‌کنند به کمک آن‌ها در ساعات غیر کاری نیاز پیدا می‌کنند، قرار می‌دهند.