بررسی باورهای درست و نادرست درباره کرمخوردگی دندانها
ترجمه: ندا احمدلو/ پایگاه خبری دندانه
تصور نادرست: پوسیدگی دندان لزوما با درد همراه است
شاید شما هم جزو آن گروه از افرادی باشید که تصور میکنند اگر دندانشان درد نگیرد، پس هیچ مشکلی از نظر دهان و دندان ندارند. اما واقعیت به ما نشان میدهد که همیشه اینطور نیست چون درد ناشی از مشکلات دندان بهمرور زمان بروز میکند. وقتی پوسیدگی دندان پیشرفت میکند و درد دندان شروع میشود، عصب دندان هم بهمرور زمان تحت تاثیر این روند قرار میگیرد. بنابراین، اگر پیش از آنکه درد دندان شروع شود به دندانپزشک مراجعه کنید شاید بتواند مشکل شما را فقط با یک پُر کردن ساده برطرف کند و دیگر مجبور نباشید دندانتان را درمان ریشه (عصبکشی) کنید. از طرفی هرچه مشکل دندان پیشرفتهتر باشد، قطعا به هزینه بیشتری هم برای درمان نیاز خواهد داشت.به همین دلیل است که مراجعه منظم به دندانپزشک اهمیت زیادی دارد.
واقعیت: قندها باعث کرمخوردگی دندان میشوند
قندها میتوانند باعث ایجاد حفره و تخریب دندان یا به اصطلاح کرمخوردگی دندان شوند اما این مشکل بهواسطه خود قندها اتفاق نمیافتد. مشکل هم فقط به ترکیبات درون آبنباتها یا ترکیبات قندی مورد استفاده برای شیرین کردن چای یا قهوه محدود نمیشود. درواقع، قندهای موجود در مواد غذایی مختلف مانند نانها، حبوبات، میوهها، سیبزمینی و بسیاری از مواد دیگر، فعل و انفعالاتی را با باکتریهای درون دهان انجام میدهند که باعث شکلگیری اسیدهای مضر و تخریبکننده دندان میشود. به همین دلیل است که مسواک زدن، استفاده از نخدندان و استفاده از دهانشویه آنتیباکتریال واقعا اهمیت بالایی دارد. شما باید حداقل ۲ بار در روز مسواک بزنید و حداقل ۱ بار در روز از نخدندان و یک بار هم در روز از دهانشویه استفاده کنید.
اگر این کارها را جدی نگیرید، روند کرمخوردگی دندان یا حفرههای دندان در دهان شما شروع خواهد شد. ابتدا پلاکها روی دندانها شکل خواهند گرفت و پس از مدتی، همراه با افزایش استفاده از ترکیبات کربوهیدراتی، همین پلاکها به اسید تبدیل خواهند شد. بهمرور زمان نیز این اسیدها باعث ایجاد حفره در دندان شما خواهند شد. وقتی که این حفره یا کرمخوردگی در دندان بهوجود میآید، باکتریها میتوانند به درون حفره نفوذ کنند و دیگر با کمک مسواک و نخدندان هم قابل جداسازی نیستند.
پس میبینید که روند شکلگیری حفره یا کرمخوردگی در دندانها آنقدرها هم پیچیده و دور از ذهن نیست. در ضمن مشخص شد همانطور که آبنباتها برای دندان مناسب نیستند، خوردن ماکارونی یا پاستا بدون جدی گرفتن فرآیندهای مسواک، نخدندان و دهانشویه نیز عواقب ناخوشایندی برای دندانها خواهد داشت.
تصور نادرست: نوشابههای بدون قند نمیتوانند باعث ایجاد حفره یا کرمخوردگی دندان شوند
فقط قندها نیستند که میتوانند دندان را تخریب کنند بلکه هر ترکیبی که باعث اسیدیتر شدن شرایط دهان شود، میتواند با چنین تخریبی همراه باشد. پس همه نوشابههای گازدار، حتی انواع بدون قند و رژیمی، باز هم در همین گروه از ترکیبات مخرب قرار میگیرند.
بهگفته بعضی از متخصصان، نوشابههای بدون قند یا رژیمی نسبت به انواع معمولی و قندی وضعیت بهتری دارند. اما واقعیت این است که درنهایت همه نوشابهها، کم یا زیاد، pH پایینی دارند و همین ویژگی باعث فرسایش دندانها خواهد شد. وقتی که فرسایش دندانها شروع شود، دیگر شکلگیری حفرهها یا کرمخوردگی در دندان دور از ذهن نیست.
واقعیت: وقتی که شکلگیری حفره یا کرمخوردگی دندان شروع شود، دیگر راه برگشتی نیست
متخصصان میگویند که آن بخش از مینای دندان که روی سطح دندانها وجود دارد، میتواند بخشی از املاح یا مواد معدنی ازدستدادهاش را دوباره بهدست بیاورد. پس میتوان روند تخریب مینای روی دندان را آهسته کرد یا حتی متوقفش ساخت. اما وقتی که باکتریها و پوسیدگی دندان از مینای دندان عبور کنند، آسیبدیدگی دندان دیگر برگشتپذیر نیست؛ یعنی همینکه باکتریها به اندازهای در دندان پیشروی کنند که با مسواک جداسازی نشوند، دیگر راه برگشتی وجود ندارد. حفره یا کرمخوردگی دندان پس از شروع این روند دیگر بدون مراجعه به دندانپزشک ترمیمپذیر نیست و شما حتما به مداخله دندانپزشک نیاز خواهید داشت.
تصور نادرست: لکههای روی دندان حتما حفره یا کرمخوردگی هستند
واقعیت نشان میدهد که لزوما اینطور نیست. گاهی اوقات پیش میآید که روند پوسیدگی دندان شروع میشود اما بعد متوقف میگردد. در این مرحله، مینای روی دندان دوباره سفتوسخت میشود. وقتی هم که این اتفاق رخ میدهد، رنگ مینای دندان تغییر میکند و شما فکر میکنید که با حفره یا کرمخوردگی دندان مواجه هستید، درحالی که لزوما اینطور نیست.
واقعیت: درمان نکردن حفره یا کرمخوردگی به درمان ریشه دندان یا چیزی بدتر ختم خواهد شد
اگر دندان دچار آسیبدیدگی شود و این مشکل توسط دندانپزشک برطرف نگردد، درنهایت مجبور خواهید شد که اوقات سخت و دشواری را در دندانپزشکی سپری کنید. دلیلش هم این است که پوسیدگی دندان نهایتا به عصب دندان خواهد رسید و عصب از بین خواهد رفت. در این وضعیت، دندانپزشک باید روش درمان ریشه دندان را انتخاب کند که برای جداسازی عصب مُرده انجام میگیرد یا اینکه در صورت نیاز دندان آسیبدیده را بِکِشد. اگر در این شرایط هیچ کاری برای دندان انجام ندهید، ماجرا بهخودیخود رفع نمیشود و قطعا به جای خوبی هم ختم نخواهد شد.
تصور نادرست: آسپرین برای مقابله با حفره دندان مفید است
بعضی افراد تصور میکنند که قرار دادن یک قرص آسپرین در دهان و در کنار دندان آسیبدیده میتواند به رفع مشکل کمک کند. اما واقعیت این است که چنین کاری نتیجهای ندارد جز سوزاندن بافت لثه. متخصصان میگویند که شاید این کار با تسکین نسبی درد در خود دندان همراه باشد اما در درازمدت به دندان هیچ کمکی نخواهد کرد. پس اگر دنداندرد دارید، احتمالا به مشکلات مربوط به لثه مبتلا هستید یا اینکه دچار مشکلات مربوط به عصب دندان دچار شدهاید.
علیرغم این توضیحات، همچنان بعضی از افراد تصور میکنند که سوزاندن بافت لثه در مقابل تسکین دنداندرد با کمک آسپرین اهمیتی ندارد. اما آسپرین اساسا برای چنین کاری ساخته نشده است و اگر شما چنین کار نادرستی را انجام دهید و سپس برای درمان مشکل نزد دندانپزشک بروید، اسید باقیمانده از آسپرین باعث میشود که بیحسی ناحیه مورد نظر برای کار دندانپزشکی خیلی سختتر انجام بگیرد.
تصور نادرست: پُر کردن دندان، مشکل را برای همیشه برطرف خواهد کرد
ترکیبات مورد استفاده برای پُر کردن دندان میتوانند برای مدتزمان زیادی (مثلا یک دهه یا حتی بیشتر) دوام بیاورند اما اینطور نیست که شما را برای همیشه از مشکلات دندان بینیاز کنند. همانطور که دندان طبیعی انسانها بهمرور زمان فرسوده خواهد شد، پس عادی است که ترکیبات پُرکننده دندان هم پس از مدتی از بین بروند.
واقعیت: دندان پُرشده باز هم ممکن است دچار حفره یا کرمخوردگی شود
نهتنها ممکن است که ترکیبات پُرکننده دندان فرسوده شوند و از بین بروند، بلکه پوسیدگی دندان میتواند در اطراف لبههای ناحیه پُرشده اتفاق بیفتد. فراموش نکنید که هیچ چیزی دائمی و همیشگی نیست، اما هرچه بهتر از دندانهایتان مراقبت کنید، دوام ترکیبات پُرکننده هم بیشتر خواهد شد.
تصور نادرست: حفره یا کرمخوردگی دندان فقط برای کودکان است
واقعیت نشان میدهد که بزرگسالان هم مانند کودکان ممکن است دچار حفره یا کرمخوردگی دندان شوند و این قضیه فقط به کودکان محدود نیست. بهگفته متخصصان، عواملی مانند نوشیدنیهای شیرین، بهداشت نامناسب دهان و دندان و حتی ژنتیک میتوانند در هر سنی باعث شکلگیری حفرههای دندان شوند. از طرف دیگر، بعضی از بزرگسالان باید داروهایی مصرف کنند که ذاتا دهان را خشک میکنند و مانع از فعالیت مطلوب بزاق دهان میشوند. عادتهای تغذیهای نادرست مانند خوراکی خوردن در طول تمام ساعات روز و استفاده مداوم و هرروزه از نوشابهها نیز واقعا نقش مخربی در این زمینه دارند.
متاسفانه خطر شکلگیری حفره یا کرمخوردگی دندان از زمان جوانه زدن اولین دندانها یا زمان از بین رفتن آخرین دندانها همواره وجود دارد. کلید اصلی برای مقابله با این مشکل، داشتن نظم و هوشیاری لازم برای مراقبت از دهان و دندان است. با پوسیدگی دندان قطعا دنیا به آخرش نمیرسد، اما وجود حفرههای متعدد در دندانها میتواند کیفیت زندگی را در هر سنی پایین بیاورد.
منبع:دندانه