اگر نمونه کارهای زیبایی صفحه مجازی ما سرقت شد چه کنیم؟
اخلاق پزشکی و سرقت نمونه کار
«در صورت سرقت نمونه کارهای زیبایی، اقدام اول تذکر به فرد خاطی و قدم بعد شکایت به سازمان نظامپزشکی است»
دکتر گلرخ ثریا: چندی پیش شاهد ماجرایی نه چندان خوشایند در میان دندانپزشکان اهل اینستاگرام بودیم. ماجرا از این قرار بود که یک خانم دکتر دندانپزشک، چند تصویر از نمونه کارهای طراحی لبخند یکی از همکاران که به جهت فعالیت صنفی دندانپزشکی در میان دندانپزشکان شناخته شده است و اتفاقاً ید طولایی هم در درمانهای زیبایی دارند را در صفحه شخصی خود در اینستاگرام قرار داده، اسم صاحب اصلی تصاویر را پاک کرده و نام خودشان را بر روی آنها درج کرده و اظهار کرده بودند که این نمونه کارها متعلق به خودشان است.
در نهایت این کار غیرحرفهای منجر به واکنش شدید صاحب اصلی تصاویر و درگیری لفظی شدید بین این دو شخص در فضای مجازی شد و هر یک با اعلام دلایلی، یکدیگر را به شکایت تهدید کردند. همکاران دندانپزشک هم هر یک بنا بر عقیده خود، نظراتشان را در مورد این اتفاق ذیل این پست ذکر کردند. بیشتر آنان این عمل را سرقت و دزدی حرفهای قلمداد و آن را محکوم کردند و از طرف دیگر تعدادی با پذیرش غیرحرفهای بودن این عمل، اعتقاد داشتند که به جای انعکاس این درگیری در فضای مجازی، بهتر بود برای حفظ آبروی حرفهای این ماجرا به صورت غیرعلنی بین دو شخص حل و فصل میشد.
از آنجا که این روزها تبلیغات در حرفه دندانپزشکی بسیار گسترده شده است و تعداد زیادی از دندانپزشکان صفحههای مجازی حرفهای دارند که در آنها فیلم و عکسهای درمانهای زیبایی خود را به نمایش میگذارند، پیش آمدن اتفاقات مشابه برای هر یک از ما چندان دور از ذهن نیست. برای یافتن راه حل درست در شرایط این چنینی، با دکتر علیرضا پارساپور، عضو هیاتعلمی گروه اخلاقپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفتگویی داشتیم که در ادامه میخوانید.
– آقای دکتر پارساپور! آیا قوانین حاکم بر تجارت و بیزنس (Business) از جمله رقابت را میتوان در پزشکی هم جاری کرد؟
حرفه و بیزنس یک تفاوت اصلی با یکدیگر دارند. در حرفه هدف اصلی خدمت و در بیزنس هدف اصلی سود بیشتر است و اگرچه در حرفه، در کنار ارائه دادن خدمت، سود و منفعت مالی هم حاصل میشود، اما این هدف اصلی به حساب نمیآید. بنا بر این تعریف در حرفه پزشکی هرجا هدف اقتصادی، خدمت کردن را تحتالشعاع قرار دهد، اقدام غیراخلاقی صورت گرفته است و فلسفه آن این است که ما در حرفه پزشکی نیاز به جلب و حفظ اعتماد بیماران داریم.
– در مورد نقش اعتماد در حرفه پزشکی دقیقاً توضیح میفرمایید؟
در بیزنس، جلب اعتماد مشتری به معنای منافع مالی بیشتر است و هرقدر مشتریان به شما اعتماد بیشتری داشته باشند، افراد بیشتری را هم معرفی کرده و سود بیشتری عایدتان میکنند. وقتی در بیزنس عرضه کم و تقاضا زیاد است، فروشنده نگران نیست و شاید چندان به دنبال حفظ و ارتقاء این اعتماد نباشد؛ چون به هر حال فروش خود را خواهد کرد.
اما اعتماد برای حرفه یک امر حیاتی است و نبود آن، حرفه را در معرض خطر قرار میدهد. برای مثال دندانپزشک در تعامل مناسب با بیماری که اطمینان ندارد او موافق مصالحش کار میکند، به مشکلات زیادی برمیخورد. به طور کلی شرط مراجعه جامعه به صاحبان حرفه این است که به تعهد آنان و اولویت مصالح طرف مقابل نسبت به منافعشان اعتماد داشته باشند.
حال اگر این اصل کلی را بپذیریم، شاید در بیزنس عجیب نباشد که شخصی برای اینکه رقیبش را از صحنه خارج کند، روشهای غیراخلاقی به کار گیرد؛ یا برعکس خطای رقیبش یا نقاط ضعف خدمات او را در فضای رسانهای در نظر مشتریان بزرگنمایی کند. واقعیت این است که چنین امری در جدال بیزنسهای مختلف دور از ذهن نیست، اما در حرفه و به طور خاص در حرفه پزشکی، نباید در تعامل خود با همکاران و مراجعهکنندگان به گونهای عمل کنیم که اعتماد جامعه نسبت به ما متزلزل شود. چرا که اگر کاری انجام دهیم که اعتماد جامعه به حرفه ما مخدوش شود، رفتارمان غیر حرفهای است و به همه همحرفهایهایمان آسیب میرساند.
– حال در موردی که دندانپزشکی، تصاویر نمونه کارهای دندانپزشک دیگری را به نام خود معرفی کرده و صاحب اصلی نمونه کارها، این موضوع را در فضای مجازی عنوان کرده است، کدام رفتار را غیرحرفهای میدانید؟
در این مورد خاص قطعاً شخصی که تصاویر نمونه کار همکارش را به نام خود معرفی کرده است، اقدامی غیراخلاقی انجام داده است و باید با او برخورد شود، اما اگر این برخورد در فضای عمومی اتفاق بیفتد، اعتماد جامعه را نسبت به سلامت کاری همکاران او یا سلامت تعامل اعضاء آن جامعه با یکدیگر مخدوش میکند و اهمیت این موضوع از تنبیه آن شخص خاطی بیشتر است. چرا که این ذهنیت در افراد جامعه پیش میآید که یک دندانپزشک، به دلیل منافعش نتیجه کار همکارش را به نام خودش معرفی کرده و دیگری هم برای خنثی کردن اقدام او و احیاء کردن منافع خودش، همکارش را تخریب میکند. این مدل رفتار از اشخاصی که به یک حرفه اشتغال دارند انتظار نمیرود و در بیزنس مشاهده میشود. بنابراین به اعتقاد من هر دو رفتاری غیر حرفهای هستند.
این موضوع از منظر دیگری هم قابل تأمل است و آن اینکه تبلیغات از جنس بیزنس است. متأسفانه ما در دندانپزشکی و رشتههای زیبایی پزشکی به شدت با تبلیغات مواجه هستیم. البته تبلیغ یک موسسه، کلینیک یا بیمارستان موضوع متفاوتی است. چرا که آنها مؤسسات اقتصادی هستند و برای فعالیت کردن نیاز به معرفی خدمات خود دارند، اما زمانی که فرد خود را با قوانین حاکم بر تجارت تبلیغ میکند، ممکن است اعتماد جامعه نسبت به حرفه مخدوش شود. به اعتقاد بنده ازدیاد تبلیغات دندانپزشکی در بولتنها، بنرها، فضای مجازی و غیره، این دغدغه را افزایش میدهد که اولویت در این حرفه مانند مشاغل تجاری سود بیشتر است و این آفتی است که باید نگران آن باشیم.
– از نظر شما نحوه رفتار صحیح در مواردی مشابه مورد خاصی که بحث کردیم چیست؟
از آنجا که داشتن حرفه، نیازمند یک دانش تخصصی است، نوع مسایل آن هم دارای پیچیدگیهای خاص خود است. همانطور که شاهد هستیم جامعه، حل مشکلات حرفههای مختلف را به خود آنها واگذار کرده است. به این معنی که قضات، روحانیت، پزشکی و غیره، محاکم و دادگاههای ویژه خود را دارند. این به این معنا است که جامعه اطمینان دارد صاحبان حرفههای مختلف نسبت به انحرافات درون حرفه خود از متوسط جامعه حساستر هستند و استانداردها بالاتری نسبت به عموم جامعه دارند، اما در ضمن افراد جامعه باید اطمینان پیدا کنند که صاحبان حرف، به نحو شایستهای به این مشکلات رسیدگی میکنند.
اعضاء جامعه پزشکی هم در وهله اول حتماً باید نسبت به مشکلاتی که با همکاران خود پیدا میکنند حساسیت بالایی داشته باشند و در ضمن ضروری است برای حل آنها درون حرفهای عمل کنند. از مهمترین دلایل وجودی سازمان نظامپزشکی خودتنظیمی و رسیدگی به مشکلات این چنینی است. در این مورد خاص هم صاحب اصلی آثار در وهله اول میتوانستند در یک ارتباط منطقی و دوستانه به همکارشان تذکر دهند که کاری که انجام دادهاند خلاف صداقت حرفهای است و باید آن را اصلاح کنند. اگر این راه به نتیجه نرسید، باید از طریق سازمان نظامپزشکی اقدام میکردند و ضروری است این سازمان هم نسبت به این موضوع حساسیت لازم را داشته باشد و سریع در مورد آن اقدام کند.
منبع:دندانه